West denkt constructief mee met molen op Vijfsluizen

SCHIEDAM – Veel is nog uit te zoeken, procedures moeten nog doorlopen, en de bezoekers aan de info-avond in De Erker konden gisteravond nog niet intekenen om deel te nemen in de Schiedamse windmolen, maar aan interesse en constructief meedenken geen gebrek. Wind op Vijfsluizen lijkt de wind mee te gaan krijgen.

Na zes jaar voorbereidingstijd presenteerde Energiek Schiedam de stand van zaken rond de windmolen waaraan wordt gewerkt. Vooralsnog de enige windmolen die er in Schiedam kan komen, want slechts rond het slibdepot achter de Wiltonvilla is er in de stad nog ruimte voor een molen denkbaar, maar die locatie ‘is nog niet planologisch vrijgegeven’, omdat de bedrijven rond de Wiltonhaven nog denken aan uitbreiding en verplaatsing. Op andere plaatsen in Schiedam dan in het getijdegebied van Vijfsluizen, ter hoogte waar de Beneluxtunnel ondergronds gaat, is gewoon geen plaats voor een windmolen.

Iemand had vandaag tegen Huib Sneep, die de plannen presenteerde, gezegd dat er maar een windmolen in een van de oortjes van het Kethelplein moet worden gezet. “Maar daar kan helemaal geen molen komen, met de eerste flat op honderdvijftig meter.” In de weilanden ten noorden van Schiedam zal de provincie nooit een windmolen toestaan, gezien de beschermde landelijke status ervan. En meer plekken zijn er gewoon niet, ook niet op het Gustoterrein, de Maasboulevard of in de Spaanse Polder. Bovendien: met de molens in Maassluis en Vlaardingen langs de Nieuwe Waterweg, ontstaat er de aaneengesloten lijn met molens die de provincie gaat ziet.

De onhaalbaarheid van andere locaties om een windturbine te bouwen zou mogelijk tot een slikken-of-stikkensfeer hebben kunnen leiden op de avond in De Erker, maar niets daarvan. Wel: dank-je-wels aan de Schiedammers die uit overtuiging jarenlang gewerkt hebben aan de plannen, met onderzoeken naar geluid, slagschaduw, bodem-, water- en ecologisch onderzoek als resultaat of in afronding. Nota bene een trillingsonderzoek maakt op verzoek van Rijkswaterstaat, bezorgd om de Beneluxtunnel, deel uit van het pakket doorrekeningen dat de initiatiefnemers zullen moeten overleggen voor er ooit een molen kan komen. “Nog nooit eerder vertoond in Nederland”, aldus Sneep.

Sommige onderzoeken zijn al gereed, sommigen al jaren, zoals dat van Bosch & Van Rijn, waarin werd berekend dat de windmolen voor niet meer dan 47 db geluid zal zorgen. Op de Vlaardingerdijk, waar in de twee flats de meest nabijgelegen woningen te vinden zijn, zal het geluid aan de gevel beperkt blijven tot 35 db, en dat is aanzienlijk minder dan de 55 db waar de industrie en het verkeer al voor zorgen. Dat soort informatie was al in een vroeg stadium van de planontwikkeling nodig om zeker te weten niet aan een onmogelijke opdracht te beginnen, aldus de mensen van Energiek Schiedam (ES).

Hennie Hagen, voormalig raadslid voor Groen Links, had de meeste vragen over de gang van zaken en verklaarde zich echt tegenstander van de komst van de molen, ‘want op de verkeerde plaats’. Zij bestreed dat het van molen naar de genoemde flat, waarin zij woont, zevenhonderd meter is en ziet de molen liever op het slibdepot, en waarom niet twee stuks daar? Maar zoals gezegd, eer er gebouwd kan worden bij dat slibdepot zijn we jaren verder, als het al ooit kan gebeuren. Daar wil ES niet op wachten.

Nu het er alles van weg heeft dat we het verstoken van biomassa niet meer tot de duurzame energiebronnen mogen rekenen, kent Nederland niet meer dan vier procent duurzame energie, zo stelde Sneep. En dat moet volgend jaar als veertien procent zijn. Dat zal praktisch onhaalbaar blijken, ook als de molen in Schiedam gebouwd wordt. Die zal er op zijn vroegst in 2022 staan. Daartoe moet dan nog dit jaar de omgevingsvergunning worden aangevraagd en in het voorjaar een succesvolle crowdfundingscampagne worden gevoerd. Energiek Schiedam wil tenminste zeshonderdduizend euro bij elkaar krijgen, stelde penningmeester Krispijn Beek. Dat moet voldoende zijn als eigen vermogen om externe financiers – lees: banken – bereid te vinden de rest van de investering voor rekening te nemen. Beek rekent ‘voor het gemak’ met een investering van een miljoen euro voor een megawatt aan vermogen en de windturbine op Vijfsluizen moet 3 MW groot worden. “Pin me er niet op vast”, maar het bedrag dat in de bouw van de molen gaat zitten zal bijna zeker lager uitpakken dan de vijf miljoen die Schiedam24 gisteren in een artikel nog noemde. 

Banken stappen graag in een investering als deze, omdat het risico beperkt, zeg maar nihil, is, legde Beek uit. Dankzij de SDE+-subsidie, die omgevormd wordt tot een SDE++-subsidie, is er zestien jaar lang de garantie van een minimumopbrengst per opgewekt kilowattuur, ongeacht de stroomprijs op zeker moment.

Maar juist daarom, vanwege die gegarandeerde opbrengst, wil Energiek Schiedam dat zoveel mogelijk Schiedammers, wijkbewoners meeprofiteren. Door middel van een flyer was ieder huishouden – zonder ‘nee/nee-sticker’ op de deur – vanaf de Penninglaan en Aleidastraat tot de Vlaardingerdijk uitgenodigd. Alle uitgenodigde mensen zouden hun energie van de molen kunnen betrekken; 3 MW vermogen zorgt voor acht miljoen kWh. Een zeventigtal mensen gaf aan de oproep gehoor. De teneur onder hen was dat een flink aantal mee wilde doen aan de financiering van de molen, en dat was precies wat Beek wilde horen. “We willen zo veel als mogelijk van de winst terugploegen naar de bewoners.” Dat kunnen de participanten in de molen zijn, maar kan volgens Beek ook breder. “Juist de mensen die door de oplopende belasting op aardgas moeite krijgen, omdat ze geen centen hebben om te investeren in verwarming via andere energiebronnen, willen we laten meedelen.” Dat zou kunnen via een omgevingsfonds, ‘goed gebruik bij de bouw van een windmolen’. “Zo kunnen we de energietransitie eerlijker maken, voor mij een belangrijke drijfveer om actief te zijn binnen Energiek Schiedam.”

Waren er dan geen kritische geluiden? Ja, vragen over waarom de energie van de molen niet direct gekoppeld werd aan de realisatie van walstroom bijvoorbeeld. Dat zou veel herrie uit het havengebied kunnen ondervangen, van aggregaten en motoren die de hele nacht aanstaan om voor stroom op een schip te zorgen. Maar aanleg van walstroom en de windmolens zijn eigenlijk twee zaken die los van elkaar staan, aldus Pieter Sneep, spreker namens Schiedam Havens, zaken die los van elkaar te realiseren zijn. Ook zou de stroom kunnen worden gebruikt voor de aanmaak van waterstof. Dat is ook overwogen, aldus broer Huib Sneep namens de initiatiefnemers, maar zorgt voor een nog ingewikkelder vergunningtraject, dus dat idee is losgelaten. In een later stadium, als gebruik van waterstof doorzet, kan dat relatief eenvoudig worden toegevoegd, bijvoorbeeld door middel van een waterstoffabriekje in een zeecontainer, aldus Sneep.

Hagen vroeg zich af of de molen niet toch voor slagschaduw zou zorgen, niet op de dag, als de zon schijnt, maar juist met Pernis en het vele licht daar op de achtergrond. Huib Sneep bood aan een keer samen langs het Hartelkanaal te gaan kijken, waar, aan de zuidelijke kant van Pernis ook windmolens staan. En moet er op een molen van honderdvijftig meter of iets minder niet ook een rode waarschuwingsverlichting? Nee, dat scheen niet nodig, het vliegveld heeft ook in een vroeg stadium al aangegeven geen bezwaar te hebben tegen een Schiedamse molen op Vijfsluizen.

Zo pakte de avond positief uit voor de initiatiefnemers, die op verzoek aangaven verderop in het traject graag nog meer informatieavonden te organiseren als daar behoefte aan is. Eerst de aanvraag voor de omgevingsvergunning, die zal worden gepubliceerd en door de gemeente voor het indienen van bezwaren en zienswijzen zal worden opengesteld.