Moeten wij het Stadskantoor neerhalen?

COLUMN - Wethouder Marcel Houtkamp moet van de gemeenteraad uitzoeken hoeveel een eventuele afbraak van het Stadskantoor zou kosten. Dit bouwwerk wordt al een paar decennia beschouwd als verreweg het lelijkste gebouw van Schiedam en een schandvlek op het centrum. Het is inderdaad een vreemd gezicht als je het uit ziet torenen boven de Singelkerk. Het hoort daar niet. Dat is de conclusie die de meeste mensen denken.

Dat dachten de Schiedammers niet toen het Stadskantoor nu al weer meer dan een halve eeuw geleden verrees. De gemeente had de gebroeders Kraayvanger, bekende architecten die heel wat gebouwen hadden ontworpen in het centrum van Rotterdam, opdracht gegeven om een baken voor de toekomst te ontwerpen. Iedereen meende rond 1960 dat Schiedam dankzij de scheepsbouw uit zou groeien tot een stad van 125.000 inwoners. Dat vereiste tijdige ingrepen. Binnen afzienbare tijd zou ieder gezinshoofd een auto hebben en die moesten allemaal tegelijk de binnenstad in kunnen als het gezin op zaterdagmiddag ging winkelen. Er werden dan ook spectaculaire doorbraken gepland waar de hemel zij dank maar een gedeelte van is uitgevoerd. Dat stadskantoor was een voorbeeld van hoe de hele binnenstad op een paar monumenten na moest worden.

Wat moet je er nu van denken? Dat Stadskantoor is volgens de smaak van tegenwoordig in alle opzichten misplaatst. Het steelt op een brutale wijze de show. Het verknoeit de skyline van de binnenstad door met die witte kleur en die hoogte zo nadrukkelijk aanwezig te zijn. Wie binnentreedt, treft echter heel prettige werkruimtes aan. De ambtenaren op de hogere verdiepingen hebben een fenomenaal uitzicht op de hele Rijnmond. Adembenemend is het beste woord. Er is geen sprake van de akelige kantoortuinen die al een kwart eeuw in de mode zijn. De ambtenaren werken in kleine groepen. Zij zijn gehuisvest in ruime kamers aan beide zijden van een centrale gang. Je kunt zeggen van de buitenkant wat je wilt, het is er prettig werken.

Dat zie je wel vaker in afschuwelijke kantoorgebouwen uit de jaren zestig. Van binnen zijn ze heel prettig en aangenaam. Dat is ook een teken van die tijd.

Moet je dat Stadskantoor nu afbreken? Hoe gek het ook mag klinken, het maakt hoe dan ook deel uit van het stadsbeeld waaraan wij met zijn allen gewend zijn geraakt. Het is ook een teken des tijds. Niet van onze tijd, van het verleden. Wat dat betreft is het een monument. Het laat iets zien over vervlogen idealen en gedachten over het stad zijn van zestig jaar geleden.

En het is er prettig werken.

Daarom moet het Stadskantoor maar blijven. Het schijnt dat het langzamerhand te groot wordt voor de staf van de gemeente. In dat geval zou het verstandig zijn de Schiedamse ambtenaren daar zoveel mogelijk te concentreren en andere vestigingen van de gemeente af te stoten. Blijft er dan toch ruimte over, dan kan die betrokken worden door instanties die diensten verlenen aan de burgerij.

Maar ga niet teveel aan dat gebouw zitten knoeien. Laat staan. Behoud het. Nou ik er over nadenk: in het Duits noemen ze een gedenkteken een Denkmal. Als het een waarschuwend karakter draagt, gebruiken ze graag het woord Mahnmal. We behouden het Stadskantoor als een waarschuwing voor ons en voor latere generaties.

ps. Na publicatie is de eerste zin van deze column aangepast