In memoriam Fabriplein

COLUMN - Het Fabriplein is herschapen in een desolate vlakte. Wie nog een vage indruk wil krijgen van hoe het er tot voor een week of twee uitzag moet om de hoek op de Kortlandstraat kijken. Daar is een klein stukje van het complex gered omdat het na restauratie aan zelfbouwers is verkocht. Die hebben er kleine paleisjes van gemaakt.

Maar de overige huizen waren volgens de grooteigenaar Woonplus zo verkrot dat er geen redden meer aan was. De Schiedamse woningcorporatie heeft wel beloofd dat de nieuwbouw zal doen denken aan wat ooit was.

Wat ooit was betrof idealisme in steen. Het grootste deel van de huizen op het Fabriplein zijn aan het begin van de jaren twintig neergezet door de woningbouwvereniging 'Schiedam Vooruit'. Dat was een onderdeel van de socialistische zuil in Schiedam, waartoe ook de plaatselijke afdelingen behoorden van de SDAP (voorloper van de PvdA) en het Nederlandsch Verbond van Vakvereenigingen. Daarnaast waren er twee toneelverenigingen, een harmonie, een partijgebouw waar je alcoholvrij kon biljarten, vergaderen en kranten lezen, een plaatselijke editie van het dagblad Voorwaarts en een afdeling van de AJC, de Arbeiders Jeugd Centrale. O ja, en dan ben ik voetbalvereniging de Roode Zon en andere sportclubs nog vergeten, alsmede de VARA, afdeling Schiedam.

De grote man achter Schiedam Vooruit was het raadslid C. Korpel, die zich consequent inzette voor betaalbare en goede volkswoningbouw. Hij vond daarbij Jan Dinkelaar, later wethouder, steeds aan zijn zijde.

Er waren wel meer woningbouwverenigingen in Schiedam. De katholieken van Sint Joseph bouwen een complex op de Huijsmansstraat en de Anthony Muijsstraat. De algemene vereniging Volkshuisvesting was hen voorgegaan met het stuk Fabristraat tussen de Liduinastraat en de Van Beverenstraat. Die huisjes zijn prachtig gerestaureerd, net als het voormalig bezit van Sint Joseph. Het Fabriplein heeft in 1984 nog een renovatiebeurt gehad, maar is nu toch gesneuveld.

Dat blijft een verlies. Het slaat een gat in een wijk die deels getekend wordt door vooroorlogse woningbouwverenigingen. Bovendien: het waren karakteristieke huizen, die je nergens in Schiedam op die manier vindt.

Jammer. Reden tot rouw.