Huizen-van-gas-los leerzaam project voor verduurzaming Schiedam

SCHIEDAM – Verandert het gedrag van mensen als ze in een huis gaan wonen dat meer comfort biedt? Dat is de intrigerende vraag die de komende tijd speelt in drie compleet vernieuwde huizenblokken in Nieuwland, die dezelfde bewoners hielden.

Woonplus stond gisteren stil bij de realisatie van 66 duurzame woningen in haar bestand. Drie flats aan de Johan de Wittsingel en de Heinsiusstraat zijn 'van gas los'.

Gevel- en dakisolatie, drievoudig glas, een infraroodpaneel, een warmtepomp en zonnepanelen zijn de belangrijkste middelen die Smits Vastgoedzorg inzette om de ruim vijftig jaar oude woningen klaar te maken voor de toekomst. De renovatieslag werd tegelijk aangegrepen om het keukenblok – met elektrische kookplaat - en douche en wc te vervangen, de woningen kregen een nieuwe voordeur met daarbij een videofoon om te kijken wie er beneden aanbelt, en een nieuwe groepenkast.

Maar meest in het oog lopend zijn de maatregelen die het mogelijk maken dat de flatwoningen zonder gas kunnen. Met vijftien centimeter dik isolatiemateriaal op de buitengevel kregen de flats niet alleen een ander aanzien, maar maakten ze een sprong in hun energie-index. Die lag dik boven de twee, bijna drie, vertelt Christiaan van Gruijthuijsen, ontwikkelaar die het project namens Smits in goede banen leidde. “Zeg maar energielabel F of G.”

De beglazing ging van een naar drie lagen glas, 'A+++ dus'. Door de afvoer van het ventilatiekanaal van de douche- en keukenlucht te voorzien van een warmtepomp, kan de warmte uit de ventilatielucht teruggewonnen worden. Dat volstaat voor het op temperatuur krijgen van de woning, een lage temperatuurverwarming is het dus, met water van 45 graden. Een elektrische boiler zorgt voor extra verwarming van het tapwater, om het water behaaglijk warm te krijgen voor een douche - en heet genoeg om legionella te voorkomen. Een infraroodpaneel in de badkamer zorgt dat het daar ook warm is. Boiler en warmtepomp worden voorzien van elektra door de zonnepanelen op het dak. “Vier tot zes panelen per woning”, vertelt Wendy Scherpenisse, projectontwikkelaar bij Smits. “Plek voor meer was er niet op het dak.”

De energiekosten dalen als gevolg van de maatregelen volgens Scherpenisse en Van Gruijthuijsen met 39 euro per maand. Alles bij elkaar is de index ruim twee punten gezakt; deze komt nu uit op 0,39 en is daarmee goed voor het (oude) label A. De besparing aan gas steken de bewoners niet in eigen zak, want zij betalen voortaan een hogere huur. Dat kan, aldus Carlo Speijers namens Woonplus, omdat daar een flinke vergroting van het wooncomfort tegenover staat. “Vroeger was alleen de woonkamer verwarmt, nu het hele huis.”

De grote vraag zal daarom worden hoe het gedrag van mensen verandert op het moment 'dat ze in huis niet langer een trui aantrekken', zoals voorheen. Blijft dat hetzelfde, dan valt er te verdienen, aan kosten en duurzaamheid. Maar als mensen het extra comfort vertalen in gemak.., tsja, dan vloeit een flink deel van het voordeel weg.

Woonplus gaat daarom drie woningen met een monitoringsysteem volgen, met name het energieverbruik van de woningen. Op die manier moet het inzicht groeien in de meest optimale manier van renoveren, inrichten en gebruiken van verouderde woningen, waar Woonplus en Schiedam er nog veel van hebben. Belangrijk, wil Schiedam zijn doestelling van 'energieneutraal-zijn' in 2040 gaan halen. Om diezelfde reden blijft de modelwoning in het project de komende vijf jaar in stand, aldus Speijers, zodat beleidsmakers, VvE-bestuurders en anderen hun licht op kunnen blijven steken.

Het project aan de Johan de Wittsingel en Heinsiusstraat is van belang, omdat de volledig elektrische woning een alternatief is voor het het warmtenet waarop Schiedam met name mikt om het woningbestand in met name Groenoord en Nieuwland duurzaam te krijgen.

En oh, ja te bijzonder om niet te vermelden: het werk werd verricht terwijl de woningen bewoond waren. Op momenten dat er geen verwarming of keukenvoorzieningen in de woningen beschikbaar waren konden bewoners tijdelijk terecht en speciaal daarvoor beschikbaar gestelde woningen. Zodoende zijn het dezelfde mensen in de huizen voor en na de renovatie, zodat het monitoringsysteem kan gaan meten over gedrag verandert als een woning andere mogelijkheden biedt.

PS. Dit artikel is na plaatsing aangepast, met name omdat er een storende fout in stond aangaande de verwarming van de woningen - die anders dan eerder geschreven niet met de boiler gebeurt. Ook is een passage toegevoegd over de modelwoning die open blijft en het alternatief dat deze woningen vormen voor het verduurzamen van huizen door middel van het warmtenet.