Energieklussers opleiden in strijd tegen energie-armoede

SCHIEDAM - Achthonderd mensen in de stad denkt Buurtwerkplaats De Buren het komende jaar te kunnen helpen bij het verlagen van hun energiekosten. En bij een jaar houdt het niet op.

Vanmorgen bekrachtigden de buurtwerkplaats, de gemeente Schiedam en de provincie Zuid-Holland hun samenwerking in de Energiehulp: met een financiële bijdrage van vijftigduizend euro van de provincie leidt de werkplaats aan de Parallelweg mensen ‘met een afstand tot de arbeidsmarkt’ op tot energieklussers. Die gaan de deuren af op zoek naar mensen die wel een handje hulp kunnen gebruiken om de woning warm en het geld in de portemonnee te houden.

“De opgave in Schiedam is groot”, stelde wethouder Frans Hamerslag. Hij haalde cijfers aan die stellen dat zeven- tot negenduizend mensen in de stad leven met energie-armoede. De ervaringen van het Energiebespaarteam in Groenoord leren dat er grote behoefte is aan tips en bijstand om de stookkosten de baas te kunnen. Het team hielp daar tot dusver driehonderd huishoudens; de gemeente gaat er vanuit duizenden Schiedammers te kunnen bijstaan met de Energiehulp.

Maar het gaat verder, vertelt Joost Krop van de buurtwerkplaats, en de wethouder onderschrijft dat: het gaat ook om de mensen in de koude huizen zelf. Hamerslag spreekt van ‘een verbreding’ en ‘koppelkansen’: het welzijn van de mensen is er niet bij gebaat als die rillend van de kou in hun tochtige woningen zitten. Het beneemt de levenslust, en als je zorgen hebt heeft dat consequenties op je gezondheid, is het moeilijker te genieten van de mooie dingen van het leven, te ondernemen, te solliciteren, te zorgen voor. 

Daarom is niet alleen de energierekening van de Schiedammers, maar ook de sociale cohesie in de wijken gebaat bij Energiehulp die werkt. 

En om dat te realiseren zijn er ook weer mensen nodig. Vrijwilligers, zoals Marcel van Henten die optrommelt voor zijn Energiebespaarteam (‘ik wil er voor de volgende keer dertig hebben, maar heb er pas negen’). Of mensen op weg naar de arbeidsmarkt, zoals Krop in gaat zetten. En dat loopt best lekker, zo vertelt hij. “Het is de laatste tijd druk met aanmeldingen. Gisteren had ik een gesprek met een stagiair, en van de week een statushouder en een maandje geleden kwam hij - wijzend naar een jonge medewerker die even verderop het gesprek volgt, red. - ons versterken. En zo zijn er meer.” Zij gaan met Krop, met Natascha, Igor en Kees op pad, na een korte training op de werkplaats, en daarna begeleid bij de mensen thuis. Het idee is de komende tijd meer mensen op te leiden: mensen via Stroomopwaarts, statushouders en stagiairs. Ze worden op het spoor van de Energiehulp gezet door de WOT’s, Vluchtelingenwerk, Klik Vrijwilligers, Stroomopwaarts en anderen. 

Onlangs hielden ze een proef in oost, en konden op die manier 64 huishoudens helpen. Met tochtstrips, brievenbusborstels, raamfolie (‘alleen op enkel glas, anders gaat het fout’, is een belangrijke les voor de cursisten om te leren), radiatorfolie, een waterbesparende douchekop en een waterbesparende kraan en led-lampen. Natuurlijk, zo weten alle betrokkenen, halveer je met die maatregelen de energiekosten niet. “Maar het is ook de gelegenheid in gesprek te komen”, weet Natascha Visser, die vaak namens de buurtwerkplaats het eerste contact met bewoners legt. Om te praten over van alles en nogwat: bijvoorbeeld uitleggen dat het misschien toch niet het beste idee is om het binnen in huis dertig graden te willen houden. “Het is schrijnend, maar in sommige culturen is dat toch de norm”, zegt Krop. “Maar het meest schrijnend is toch wel dat die mensen vaak in huizen zitten, zo tochtig dat je de wind in je nek voelt, net als hier”, zegt hij in de openstaande bedrijfshal. Ook hij stelt dat echt helpen vaak niet tot tochtstrips plakken beperkt blijft. “Als ik ergens binnenkom en ik zie op een tafel de ongeopende blauwe enveloppen liggen dan vraag ik ook: gaat het wel goed?” 

De mensen van Buurtwerkplaats De Buren zijn tot nu toe vooral bekend in oost, maar willen hun werkterrein toch echt verruimen tot heel de stad. Zij gaan op door-de-weekse dagen op pad, in kleine teams, naar ieder die zich aanmeldt via de internetpagina I: www.energiehulp.nl/schiedam of E: [email protected]. Het Energiebespaarteam werkt vooral met veel mensen op één dag, de eerstkomende keer op 18 februari, nu voor het eerst in oost. En is via dezelfde wegen te bereiken.

Zo ongeveer ieder die vanmorgen aanwezig was, Jacomijn Hemmen, projectleider Energie-armoede van de gemeente voorop, roept Schiedammers die denken nog wel wat bijstand in het beteugelen van hun energiekosten te kunnen gebruiken op zich aan te melden. En ja, die hulp is echt gratis. De gemeente Schiedam draagt ook financieel bij in de organisatie van de verschillende projecten, met name uit een bijdragen van één miljoen euro die werd ontvangen uit de zogenaamde Spuk-gelden. En vertrouwd is het ook. Want zoals vaak gebeurt als er met goede bedoelingen geld beschikbaar komt om mensen te ondersteunen, zo zijn er ook malafide ‘energie-adviseurs’ op pad geweest. “Toen er negenhonderd euro subsidie voor energie-advies beschikbaar kwam, waren er ook mensen die gratis kwamen adviseren dat mensen de thermostaat dicht moesten draaien en zo de subsidie opstreken; ‘u hoeft alleen hier even te tekenen”, aldus Krop. 

De mensen van de Energiehulp willen daarom graag aan de slag. De ervaring leert al: als er een schaap over de dam is volgen er meer. "Als mensen echt zien wat je doet, en zich er echt van hebben overtuigd dat het gratis is, dan vragen ze je binnen", stelt Kees van der Tuijn, die samen met Igor en met 'energiemaatregelen' in de werktas, al heel wat huiskamers van binnen heeft gezien. "Zet ook ons telefoonnummer er nog even bij", zo vragen zij de verslaggever. Natuurlijk: T: 06-48020591.