Verzoek aan B&W: richt een bedrijfsinvesteringszone op

SCHIEDAM – Het was niet zonder enige trots en ook opluchting dat wethouder Marcel Bregman vanmiddag aankondigde dat de winkeliers uit het centrum bij het college hebben aangevraagd om ‘een zone in te stellen voor een fonds dat wordt gevoed door ieder’. “Dat gaan we doen”, antwoordde Bregman namens B&W. Het resultaat wordt de Bedrijfsinvesteringszone Schiedam-Centrum.

Er is lang gesproken over de opvolger van de verfoeide reclamebelasting. Maar nu is de tijd rijp voor een nieuwe stap, waar veel vanaf hangt, aldus de wethouder. “De tijd van plannen maken is voorbij. Nu gaat het vooral om dingen afmaken. Als er een pand leegstaat moet je er in feite voor gaan staan en kijken waarom het pand leeg is.” Ieder pand heeft een verhaal, aldus Bregman, maar dat verhaal heeft de gemeente ondertussen in kaart. Dat een eigenaar al acht jaar lang een pand leeg heeft staan en in die tijd nog nooit naar Schiedam kwam, zoals feitelijk is gebeurd, dat is niet langer mogelijk.

“Ik zie vertrouwen in de ogen van de ondernemers”, aldus Bregman. “Dit is een kans.” Maar de belangen zijn groot, en het geheel is nog kwetsbaar. In diezelfde ogen voorziet Bregman ‘wanhoop als dit niet gaat lukken’. “Dan zijn alle signalen die nu op lichtgroen staan, zo weer roze of rood. Zonder mekaar redden we het niet.” Maar op het moment dat winkeliers investeren, eigenaren investeren, wil ik ook wel, aldus de wethouder.

Wat gaat er gebeuren? De winkeliers hebben bij burgemeester & wethouders (en impliciet ook de gemeenteraad) een aanvraag ingediend om te komen tot een toeslag op de onroerende zaakbelasting voor alle niet-woningen van het centrum. Dat betekent dat alle commerciële panden op de Hoogstraat, de Dam en Korte Dam, de Grote Markt, Lange Kerkstraat, Land van Belofte, de Broersveld en een kant van de Broersvest en enkele tussenliggende stegen en straatjes. Dat gebied telt momenteel 317 panden die onder de regeling vallen. Als een pand leeg staat gaat de aanslag naar de pandeigenaar. Edwin Markus, projectleider van de invoering van de bedrijfsinvesteringszone (biz), houdt de leegstand momenteel op zeventien procent.

De nieuwe belasting komt in de plaats van de reclamebelasting, die twee jaar geleden werd afgeschaft en heeft volgens Bregman als voordeel dat deze als rechtvaardiger wordt gezien – want niet 360 euro voor iedere ondernemer, maar tussen de 250 en de zeshonderd euro naar gelang grootte van de zaak. Ook vrijbuiters die niet meebetalen maar wel meedoen hebben op deze manier het nakijken. Van de tweehonderd ondernemers die informeel zijn gepolst, zijn er 144 voor de biz, aldus Markus.

Bovendien is er veel veranderd in het centrum, sinds de vorige belasting ter ziele ging. “Er is economische groei, het historisch centrum kreeg en krijgt een opknapbeurt, Rotterdam doet het goed en daar profiteren wij van mee. Er zijn zelf partijen die niet meer in Rotterdam willen en kunnen investeren en daarom verder gaan kijken, ook naar Schiedam.” Het loopt verrassend goed in Schiedam, aldus de wethouder. “Het vertrouwen is teruggekeerd. Schiedam is een van de weinige stadscentra in de regio waar een opgaande lijn is te zien.”

De belasting moet het eerste jaar – als de winkeliers voor stemmen in februari gaat deze per 1 januari terugwerkend in – 105.000 euro opleveren. Van dat geld zal de centrummanager – na het vertrek van Phons Ockerse voorlopig waargenomen door Kitty Buitendijk – worden betaald. Maar ook een compleet pakket aan evenementen, zoals Sinterklaas, de kerstversiering, Koningsdag en alles wat de winkeliers willen ondernemen.

Bregman heeft er echter alle vertrouwen in dat na dat eerste jaar een veel forser budget beschikbaar is. “Het zou wel een heel ingewikkeld middel zijn om dat bedrag bij elkaar te brengen als het bij dat budget voor het eerste jaar bleef.” Hij heeft zijn verwachtingen gesteld in een tweede fase van het project, waarin ook de eigenaar van de panden en een partij als het Fonds Schiedam Vlaardingen – ‘nu al nauw betrokken bij de binnenstad’ – hun aandeel zullen leveren. Wat de wethouder de eigenaren zou willen zeggen? “Dat het ook in jullie belang is dat het centrum een instrument krijgt waarmee ondernemers kunnen investeren in de omgeving.”

De eerste stappen in het verbreden van de bedrijfsinvesteringszone zijn gezet. Er zal een soort VvE, een vereniging van eigenaren van de panden in de bedrijvenzone worden opgericht. De wetgeving rond de biz stelt immers heel specifieke eisen. Bijvoorbeeld dat die gaat over de openbare ruimte.

Een winkelcentrum is geen openbare ruimte. Markus noemt het voorbeeld van de ‘vierkantemeterbijdrage’ die winkeliers in de Nieuwe Passage betalen aan de verhuurder, en waarvoor al gezamenlijke zaken worden betaald. “Als zij onder de biz zouden vallen, zouden ze een matiging van hun bijdrage moeten krijgen. Maar dat wordt te complex.” De winkeliers vallen nu niet onder de biz, maar zullen wel lid worden van de vereniging. “Zij hebben zich al bereid verklaard tot een dotatie van tienduizend euro in de stichting biz”, aldus Markus.

Ook D&S heeft bereidheid getoond om mee te denken en doen voor wat betreft zijn dertig panden in de zone. Markus noemt een bijdrage van 750 voor partijen als D&S als het bedrag waarmee nu gerekend wordt. “Een bedrag van 250 euro per eigenaar, plus honderd euro per pand met een maximum van vijf.”

Wat de biz als eerste gaat oppakken is nog niet bekend. Eerst dus maar eens de stemming – de helft van de ondernemers/eigenaren in de zone moet stemmen, daarvan moet tweederde voor zijn, en de opgetelde WOZ-waarde van de voorstemmers moet hoger zijn dan die van de tegenstemmers. Een twintigtal winkeliers betoont zich trekkers van de plannen en benadert collega’s om hen erop te wijzen toch vooral te gaan stemmen. “Bovendien hebben we onze plannen niet in beton gegoten”, aldus Markus. Juist om de ondernemers de vrije hand te geven, creativiteit te kunnen benutten, in te kunnen spelen op omstandigheden en de omgeving. Markus noemt het voorbeeld van de honderdvijftig weesfietsen die in het gebied werden aangetroffen. “Zoiets willen we integraal aanpakken, bijvoorbeeld door de winkeliers zelf labels te laten plakken waarmee de eigenaars worden geïnformeerd dat ze als wrakken zullen worden opgehaald.” Jaarlijks wordt een nieuw plan opgesteld.

Wel is het zo dat de biz niet voor niets de stichtingsvorm krijgt. Het bestuur van de stichting die per 1 oktober is opgericht, bestaat voorlopig uit voorzitter Ed Vriethoff, secretaris Maurice Haverkamp, penningmeester Kees Janse, penningmeester Bas de Haard en lid Bram de Vos Burchart. Dat bestuur neemt de besluiten, zonder rekeningschap af te moeten leggen aan de leden. “Maar als het bestuur natuurlijk zijn vergaderingen op Rhodos gaat beleggen, dan volstaat twintig procent van de stemmen in de biz om een nieuwe draagvlakmeting aan te vragen”, aldus Markus. De grote uitdaging zal zijn de belangen te verenigen van de zeer diverse ondernemers en eigenaars. De een wil een gezellige Koningsdagviering, de ander actieve acquisitie van nieuwe vestigingen.

De biz geldt voor vijf jaar.