Voor Schiedam 750 ons bioscooporgel niet vergeten

COLUMN - Vrijdagavond gingen wij naar de cinema Babylon, de enige in Berlijn die sinds zijn voltooiing in 1929 niet is omgebouwd of gemoderniseerd. We konden nog net op tijd kaartjes krijgen, want het publiek stroomde massaal toe om te horen hoe het vaste bioscooporkest een beroemde stomme film van bijna een eeuw terug, Berlin Symphonie einer Weltstadt, zou begeleiden.

We hadden de zaal nauwelijks betreden of ik moest al aan Schiedam denken. Niet vanwege heimwee naar het oude Passagetheater – of eigenlijk toch een beetje – maar vanwege het enorme bioscooporgel dat met verve bespeeld werd. Na de voorstelling vond ik op het internet dat het Babylon in de persoon van Anna Vavilkina een briljante organiste had gevonden en dat haar instrument tot de belangrijkste orgels van de miljoenenstad Berlijn behoorde, alles inbegrepen, ook die in kerken en concertzalen. Het stamde net als de bioscoop zelf uit 1929. De restauratie had vijf jaar geduurd maar nu kon het publiek bijna dagelijkse horen hoe Anna steeds weer ontdekte dat er toch nog meer in zat dan ze had gedacht. 

¨Verrek¨, dacht ik, ¨Wij hebben in Schiedam minstens zo´n goed bioscooporgel¨. Het is in 1933 gebouwd door het Schiedamse bedrijf Standaart en het kan alles. Ik weet zeker dat Anna Vavilkina er een omweg voor over had als ze toevallig door Nederland zou reizen.

Dat orgel is een van onze grote stedelijke schatten. Het hoort een dragende rol te spelen tijdens het 750-jarig bestaan van onze stad. Misschien niet zo zeer om stomme films te begeleiden, maar gewoon als muziekinstrument waarmee je allerlei evenementen kunt inleiden en opluisteren. Het is een belangrijk icoon van Schiedam. We moeten het iedere keer weer tevoorschijn halen. De maandelijkse concerten die de Nederlandse Orgelfederatie organiseert in het Theater aan de Schie zijn een mooi uitgangspunt. Er kan in het jubileumjaar veel meer gebeuren met dit wereldinstrument. 

Net voor de film begon, haalde Anna Vavilkina het orgel van de stroom en verborg de klavieren achter een rolluik van het soort waarmee je ook ouderwetse bureaubladen aan het oog kunt onttrekken. Ze trok haar jas aan en ging naar huis. 

Het orkest nam het over en opnieuw moest ik aan Schiedam denken, stad vol bands, muzikanten, koren en ensembles. Daaruit moet toch een 'niet-te-vermijden-750-jarig-jubileum-dans-,feest-en-showorkest' te vormen zijn, dat – als het zinnig is voor het succes van een feestelijkheid – ook weer uiteen kan vallen in zijn oorspronkelijke onderdelen. Wie ideeën heeft voor het 750-jarig bestaan van onze stad, kan die sturen naar het speciale emailadres [email protected]. 

Dat ga ik maar eens doen.

Dit is in een reportage van Jan Willem de Boer over ONS-orgel. Waanzinnige schat, moeten we heel heel erg zuinig op zijn en veel inzetten 

Lees hier meer over het Standaartorgel 

Het volgende concert op het Standaartorgel is op zondag 7 mei om drie uur.