Schiedam Pietenstad

COLUMN - Het was de kleinst mogelijke meerderheid, maar het was een meerderheid. Bij motie heeft de gemeenteraad het college opdracht gegeven om in overleg te gaan met de organiserende instantie van de Sint-Nicolaasintocht. Het gaat natuurlijk over Zwarte Piet, die volgens een aantal partijen zou verhinderen dat het een inclusief feest wordt. Diezelfde week kreeg de grote baas van de intocht, evenementenorganisator Pim Schenkelaars, de M.C.M. De Grootspeld toegekend voor zijn talrijke verdiensten.

'Inclusie' is een nieuwe modeterm uit de politiek en het actiewezen. Een activiteit is inclusief als iedereen zich er welkom voelt. Sinterklaasfeesten gelden als niet inclusief zo lang daar een Zwarte Piet rondloopt, want die wordt gezien als een racistische karikatuur, in het leven geroepen om mensen van Afrikaanse afkomst belachelijk te maken en op hun plaats te zetten. Verdwijnt Piet of krijgt hij een ander uiterlijk, dan is alles weer koek en ei. Dan wordt het feest inclusief.

Nu blijkt uit de feiten dat heel veel Nederlanders nogal aan Zwarte Piet hechten. Hij is een wezenlijk onderdeel van een traditioneel feest waar zij de mooiste herinneringen aan hebben, eerst als gelovigen, later als mede-organisatoren van de grote maskerade. Ze hebben Zwarte Piet nooit als racistische karikatuur beschouwd, ja zelfs niet eens een connectie gelegd met zwarte mensen. Nu moeten zij ineens veranderen, omdat zij in werkelijkheid en zonder het te merken mee hebben gedaan aan een racistische praktijk. Dat doet pijn. Dat is beledigend. Dat bederft voor veel mensen de lol. Het is dan ook de vraag of het afvoeren of veranderen van Zwarte Piet dat feest werkelijk inclusief maken. Nu zullen anderen zich uitgesloten voelen. Daar ga je dan met je inclusiviteit.

Het is dan ook te hopen dat het door de kleinst mogelijke meerderheid van de gemeenteraad gewenste discussie niet beperkt blijft tot een gesprek tussen het college en het organiserend comité. Daar schiet geen mens wat mee op. Het kan misschien wel leiden tot beslissingen, maar die worden dan niet gedragen door de burgerij. Het zou een veel bredere discussie moeten zijn, een beetje op de manier waarop die nu in Frankrijk op gemeentelijk niveau georganiseerd wordt om de Gele Hesjes de kans te geven hun problemen aan te kaarten. Dat zijn grote volksvergaderingen. Over Zwarte Piet moeten wij het hebben in de grote zaal van het Wennekerpand.

Dat niet alleen: we moeten ook weten waar we het over hebben. Hoe zit het met de achtergrond van Zwarte Piet? Waar komt hij vandaan? We kunnen als stad uiteenlopende deskundigen uitnodigen om het daarover te hebben. Daarbij moet in ieder geval een grote documentaire worden vertoond, die verleden jaar in première ging: Wild Geraas. Over het Sinterklaasfeest in heel Europa.

Zo schijnt er van verschillende zijden licht op het wezen en het karakter van Zwarte Piet, zodat wij in de discussie de emotie kunnen overstijgen.

Als de Schiedammers iets opgelegd krijgen van bovenaf daarentegen, zal het resultaat alleen maar zijn: bitterheid.