Ruud Pillard had echt passie voor de Schiedamse cultuur

IN MEMORIAM – Een week geleden klonk zijn naam opnieuw, tijdens een lezing in het Jenevermuseum aan de Lange Haven. Nogmaals werden herinneringen aan hem opgehaald. Ruud Pillard. Die naam staat voor een bijzonder tijdperk in de Schiedamse cultuur.

Ruud Pillard, in 1943 geboren in Haarlem, kwam vorige maand (zondag 8 januari) op 79-jarige leeftijd te overlijden in Schiedam, de stad waar hij zich als directeur van de VVV en van de Schiedamse Gemeenschap zeer verdienstelijk had gemaakt. Hij was drager van de M.C.M. de Grootspeld van de stad Schiedam.

Die lezing waar zijn naam viel, ging over de Gondelvaarten door de Schiedamse binnenhavens gedurende de Brandersfeesten, 23 keer in totaal. Het was een mooie lezing die Mari Dingenouts hield en terecht herinnerde Mari eraan hoe het ooit van start ging. Dingenouts was als voorlichter van de Openbare Nutsbedrijven Schiedam (ONS) bij de organisatie betrokken. Samen met VVV-directeur Ruud Pillard en havenmeester Theo Sabel besloten ze de Schiedamse watersportverenigingen uit te nodigen voor een gedachtewisseling over de waterrecreatie. Het leidde in eerste instantie tot de eerste Gondelvaart in 1980 en later tot meer voorzieningen ten behoeve van de watersport. Omdat de Gondelvaart onmiskenbaar een verrijking was van het culturele leven in Schiedam, was daarmee de inzet van Ruud Pillard afdoende verklaard en plausibel – ofschoon hij zich enigszins op sportgebied had bewogen.

De VVV had veertig jaar geleden een traditioneel karakter. Het ging om het informeren van dagjesmensen over recreatieve mogelijkheden in Schiedam, zoals de VVV overal in het land de toeristen wegwijs maakte. Pas veel later, in de formule S’DAM, werd duidelijk dat een toeristisch bureau ook een belangrijke partner kan zijn in het initiëren van aanvullende activiteiten. Destijds had Ruud Pillard niet echt zijn handen vol aan het directeur zijn van de Schiedamse VVV.

Zo kon hij te meer tijd steken in de Schiedamse Gemeenschap (SG), de stichting die in opdracht van het gemeentebestuur de culturele subsidies verdeelde. De SG en de VVV hadden dezelfde behuizing en vormden in de praktijk één organisatie, maar wel hierin onderscheidend dat er voor de SG een stichtingsraad was die over de verdeling van de subsidies besliste. Ruud Pillard was qualitate qua adviseur van de stichtingsraad. Daar zaten bekende Schiedammers in als tv-coryfee Joop Daalmeijer en Orpheus-bestuursleden Piet Smit en Loet Stouthandel. Het gemeentebestuur was ook in de stichtingsraad vertegenwoordigd, onder anderen door de opeenvolgende cultuurwethouders Truus Verweij-de Graaff, Clara Stroman en Herman Posthoorn.

Pillard vond die politieke invloed vaak belemmerend, maar hij accepteerde de structuur. Veel meer lag zijn hart bij het culturele verenigingsleven en de amateuristische kunstbeoefening. Drumbands, zangverenigingen, toneelgroepen, experimenten met een lokale radio, de uitwisseling met de buitenlandse partnersteden van Schiedam – in die wereld voelde hij zich thuis. Hij had voldoende educatief besef om ook jonge journalisten in Schiedam te introduceren bij het verenigingsleven. Hij nam ze mee naar een voorstelling van Groeton (het latere Apollo Toneel) en naar een repetitie voor het Schiedamse Eenakterfestival onder regie van Ad Hoeymans.

Ruud Pillard was de eerste die ervoor pleitte om het Passagetheater te sluiten en een nieuw theater te realiseren op het Emmaplein. Dat is er uiteindelijk gekomen, Theater aan de Schie, maar anders dan Pillard het liefst gezien had. Hij dacht namelijk aan een cultureel warenhuis met behalve een toneelzaal ook de bibliotheek, cursus- en kantoorruimte, repetitiezalen voor zangkoren en toneelgroepen, winkels en een klein museum. Dat was in 1980. In de latere nieuwbouw van het Stadserfcomplex kwamen er alleen het theater en de bibliotheek (de laatste inmiddels gevestigd in de Korenbeurs).

De SG en de VVV hielden kantoor in het voorhuis van het Proveniershuis. In de andere helft van het voorhuis was de roemruchte Schiedamse Raad voor Jeugd en Jongeren (SRJJ)  gevestigd. Zo kreeg de SG ook met de popcultuur te maken, vooral door toedoen van SG-medewerkster Jolie Hakkert. Na een felle brand in juli 1981 kon de SG/VVV verhuizen naar het monumentale gebouw aan de Buitenhavenweg, met uitzicht op de Koemarkt; sinds 2020 zit daar De Pannenkoe.

Rudolph Henri Pillard woonde met zijn vrouw Martina Saija en hun kinderen Sandra en Arjan in de Tuinlaan. Zijn woon-werkverkeer werd dus aanzienlijk bekort. Hij vond dat de SG omgevormd moest worden naar een Culturele Raad, zoals Vlaardingen die had. Maar in plaats daarvan besloot de gemeenteraad de SG op te heffen zonder de instelling van een alternatief. De gemeente trok de subsidieverdeling naar zich toe. Dat dat ook verre van ideaal was, bleek vele jaren later, toen het gemeentebestuur de ‘tafels’ van Schiedam Samen instelde, waar organisaties in dezelfde sector gedwongen zijn het beschikbare subsidiegeld met elkaar te verdelen. Dat is ongetwijfeld de slechts denkbare vorm en Ruud Pillard zag het knarsetandend aan, vanaf een afstandje, want hij kon – hoewel humoristisch ingesteld – tamelijk verbitterd zijn om hoe zijn SG de nek was omgedraaid. Hij kon over het gemeentelijke beleid zeer kritisch zijn. Privé was hij heel aimabel en betrokken.