Het verbod op plastic bekertjes

COLUMN - Schiedam heeft de veiligheid van zijn ingezetenen hoog in het vaandel staan. Het laatste decennium of zo kon een horeca-ondernemer dan ook moeilijkheden verwachten als hij het waagde tijdens evenementen zoals de Brandersfeesten op zijn terras of voor zijn zaak glaswerk te gebruiken. De gemeente verplichtte hem bier, wijn en gedistilleerd in plastic wegwerpbekers te serveren. Anders zou het publiek zich kunnen verwonden aan scherven of die zelfs als wapen gebruiken tijdens onderlinge gevechten. Elk risico diende nu eenmaal vermeden te worden. Dat werd de ondernemers behoorlijk ingescherpt.

De laatste maanden echter wordt het maniakale veiligheidsbeleid overtroefd door het verlangen om duurzaam te zijn. Daarom wil het college het gebruik van wegwerpbekers tijdens evenementen buiten de wet stellen. Wie het waagt ze straks als het feest is in de stad, toch te gebruiken, kan gestraft worden met een boete tot dertigduizend euro of een gevangenisstraf van drie maanden.

Laat dat een beetje doordringen. Een boete van dertigduizend euro of drie maanden brommen omdat je op straat iemand cola hebt geschonken in een plastic beker. Vanwege het milieu.

Is er nou op het Stadskantoor niemand bij de ambtenarij of in het college die vaststelt dat zo’n sanctie buiten elke proportie is? Dat het de krankzinnigheid benadert? Dat een overheid die zijn burgers om een dergelijke overtreding volstrekt ruïneert – want dat doe je met zo’n boete of zo’n gevangenisstraf – tiranniek is. Dat we hier te maken hebben met maatregelen die een onderdrukker of een bezetter waardig zijn?

Wegwerpplastic is een grote bedreiging voor het milieu en de gezondheid van ons en onze nazaten. Het getuigt van bestuurlijk verantwoordelijkheidsgevoel om dat uit je gemeente te bannen. Ook al is het misschien een druppel op een gloeiende plaat, vergeleken met de gigantische hoeveelheden plastic waarin fabrikanten van voedsel en van alles en nog wat hun producten verpakken. Maar het is krankzinnig om burgers met overdreven sancties zo als het ware te criminaliseren. Des te meer omdat in dit geval de horeca-ondernemers dat wegwerpplastic niet voor hun plezier gebruiken, maar eerder voor hun verdriet en omdat ze tot nog toe door de gemeente gedwongen worden om daar hun biertjes en wijntjes in te schenken. Ze willen graag en van ganser harte overgaan op het duurzame alternatief: glaswerk, dat onverslijtbaar is zolang het maar niet breekt.

Nu schijnt het dat schenken in glazen verboden blijft. Hier zien we een tweede makke van het moderne bestuur naast die neiging om het publiek te confronteren met krankzinnige strafbedreigingen: het wil alles tegelijk en dat – hebben burgers al in hun jeugdjaren geleerd – kan niet. Slank blijven en de hele dag ijsjes eten gaat niet samen. Leven is kiezen. Dat geldt ook voor beleidsmaatregelen. Als de veiligheid voorop staat, moet je plastic gebruiken en wie het milieu wil ontzien, is aangewezen op glaswerk.

Het is het een of het ander.

Alleen een dwingeland denkt dat je alles tegelijk kunt hebben.