Hard werken om kunstwerken CBK op 'juiste' plek te krijgen

SCHIEDAM – De dertienhonderd kunstwerken die het Centrum Beeldende Kunst (CBK) bij zijn sluiting in bezig had, worden stapsgewijs volgens een uitgekiend plan afgestoten. De eerste tachtig werken gaan over naar het Stedelijk Museum Schiedam.

Mogelijk komen daar nog meer werken bij, met name stukken met een Schiedamse achtergrond, aldus Annerieke Kooi, de laatste coördinator voor het CBK. Terwijl er onder de tachtig waar curator Colin Huizing en zijn collega's van het museum hun oog op hebben laten vallen, toch ook al de nodige Schiedamse namen te vinden zijn: Daan van Golden, Sjef Henderickx, Joop Schafthuizen en Diet Wiegman. Deze laatste krijgt overigens in februari een eigen tentoonstelling in het museum.

Nu het Schiedamse museum zijn keus heeft gemaakt, mogen andere musea, zoals het Centraal Museum en Kröller-Müller neuzen in de voormalige collectie. De mensen van het CBK, ondersteund door een kunsthistoricus, hebben een indeling gemaakt van werken die mogelijk voor bepaalde andere collecties in het land een aanvulling kunnen zijn. Dat is nog niet makkelijk. Zo beschikte het CBK vanwege het uitleenkarakter veelal kleinere werken, terwijl Kröller-Müller al te kennen heeft gegeven vooral geïnteresseerd te zijn in letterlijk grote werken, vanwege het karakter van het museum op de Veluwe.

In een derde 'fase' wordt de makers van de werken de kans geboden hun stukken terug te kopen. En als sluitstuk volgen er een verkooptentoonstelling en een veiling, naar verwachting in de Havenkerk halverwege december. De meer 'museale' werken (dus van grotere kunstzinnige betekenis) zullen worden geveild, waarschijnlijk op 15 december. De zaterdag en zondag daarop volgt dan de verkooptentoonstelling.

Voor werken die dan nog hun weg naar een nieuwe eigenaar niet hebben gevonden, resteert het depot van de stichting Onterfd Goed in Eindhoven. Volgens Kooi leert de ervaring dat dit – het niet verkocht worden na zo'n uitgebreide verkoopinspanning, geldt voor ongeveer een kwart van de werken.

Deze uitgedokterde zogenaamde 'ontzamelprocedure' is het sluitstuk van een proces dat al langere tijd loopt. Eind 2015 viel uiteindelijk het doek voor het CBK Schiedam; kunstuitleen was niet meer van deze tijd. Er werd weinig uitgeleend (op het laatst zo'n tweehonderd werken per jaar), de groep mensen die wel met regelmaat een nieuw geleend kunstwerk thuis aan de muur hingen, verouderde. Ook elders in het land is deze vorm van kunstemancipatie – ooit flink ondersteund door de Beeldend Kunstenaarsregeling – gestopt of fors afgeslankt. En zonder kunstuitleen had het CBK ook niet langer bestaansrecht, zo concludeerde de Schiedamse politiek.

Daarmee verloren Annerieke Kooi en Aad Riepsaame hun werk. Kooi heeft de overstap naar de gemeente gemaakt, als cultuurnetwerker; voor Riepsaame wordt nog naar ander werk gezocht. “Sluiting van het CBK doet best pijn”, stelde wethouder Marcel Houtkamp gisteren bij de presentatie van de plannen.

Nu de overdracht van werk van de ene gemeentelijke afdeling, naar eindelijk toch een andere; we hebben het tenslotte over het Stedelijk Museum. De verkoop aan andere gegadigden moet de middelen opbrengen om in ieder geval de kosten van het afstoten te dekken. Maar bovenal is het doel van de hele exercitie toch om kunst terecht te laten komen op de juiste plek. Niet meer boven de bank in menig huiskamer, maar op een plek waar deze het meest gewaardeerd wordt. "We zijn blij dat deze werken behouden blijven voor Schiedam", aldus museumdirecteur Deidre Carasso."