Glashard: geen graffitikunst - wel een gedeelde ervaring

SCHIEDAM - Het is geen tentoonstelling van graffitikunstenaars; het is ‘post-graffiti’. Vandaag feestelijk te openen op het terrein van de glasfabriek aan de Buitenhavenweg. 

Glashard, post-graffiti heet de expositie dan ook die de komende drie maanden te zien is. Bij wijze van noodgreep, omdat het Sint Jacobs Gasthuis, onderdak van het Stedelijk Museum Schiedam, meer tijd vergt voor restauratie. 

Het organiseren, het ‘cureren’ van ‘Glashard’ legde het museum, met directeur Anne de Haij voorop, in handen van Opperclaes. Die voormalige galeriehouders in de Claes de Vrieselaan - Bruce Tsai-Meu-Chong en Linda van Vleuten - waren maar wat blij om ‘dicht bij huis, op gigantische schaal’ aan de slag te kunnen met mensen uit hun netwerk. 

Dat netwerk bouwden zij op met de galerie, waar ze kunstenaars een podium gaven die ‘na hun afstuderen aan de academie in een zwart gat dreigden te vallen’. “Zij hadden het moeilijk aansluiting te vinden met musea en galeries of praktijkopdrachten te vinden.” 

In die hoedanigheid ontmoetten zij veel jonge kunstenaars met roots in de graffitiscene - en dat is de basis van Glashard. Want veel van de 32 kunstenaars die daar vanaf vandaag te zien zijn, delen hetzelfde startpunt: dat ze vanaf hun pubertijd en later kennismaakten met graffiti, daar toen of misschien nog steeds mee actief zijn, ‘daarin avonturen hebben beleefd’ en vriendschappen hebben gesloten, zo vertelde Van Vleuten afgelopen week in een presentatie. “De graffitiscene is een hechte scene.” Die zich karakteriseert als een gemeenschap van mensen ‘met een hoge drive, die iets origineels willen doen’. “Die zich een plek kunnen toe-eigenen, die geen angst hebben.” Al dan niet met een achtergrond ‘op de academie’. Onder graffiti-artiesten heerst een tamelijk strenge gedragscode, ‘die met name te maken heeft met het territorium-aspect’. “Ze zijn gedreven en dat is ook nodig om zich een plekje te veroveren.” En ze kunnen snel werken. 

Dat alles is te zien ‘op de glasfabriek’. De kunstenaars daar te zien zijn verder gegaan, zijn veelal veertigers nu, ontwikkelden zich verschillend, maar behielden hun achtergrond. Ze bedrijven nu moderne beeldende kunst, niet per se graffiti. Ze gingen veelal verder in de conceptuele kunst, naar het voorbeeld van Daan van Golden en Jan Schoonhoven. Sommigen behielden een erg typografische aanpak, anderen houden zich bezig met forse interventies in de buitenruimte. En dat maakt ze zo geschikt voor een tentoonstelling op het forse, verlaten terrein van de Schiedamse glasfabriek.

“Het is de eerste keer dat op zo’n grote schaal in Nederland hun werk te zien is”, aldus Van Vleuten. En dat nodigt ook uit, ervaart zij. “Kunstenaars zeggen nu hier: ‘ik ga proberen het allerbeste werk ooit te maken.” Omdat de omgeving daartoe uitnodigt, om hun referentiekader, hun vrienden ook komen. “Van onze top 32 die we uitnodigden zijn er misschien twee of drie die hier niet zijn.” Dat zorgt voor verbondenheid, die zich ook toont tijdens de dagen van opbouw van Glashard. “Er zijn hier kunstenaars die elkaar al veertien jaar kenden, die samen hebben geëxposeerd, maar die elkaar nog nooit in levende lijve hadden getroffen.”

Te zien op Glashard:

Antigoon (NL), Mike Ballard (UK), Daan Botlek (NL), David Bruce (FR), Bouke Bruins (NL), Gino Bud Hoiting (NL), Deconstructie (NL), Boris Tellegen (NL), Brad Downey (VS), Eltono (FR), Jeroen Erosie (NL), Will Gates (VS), Mina Hamada (ES), Hense (VS), High On Type (Vincent de Boer, Guido de Boer en Hans Schuttenbeld, NL), Merijn Hos & Jurriaan Hos (NL), Jeroen Jongeleen (NL), Saïd Kinos (NL), Dominique Latoel (NL), Momo (VS), Naamlooozz/Krista Burger (NL), Nuria Mora (ES), Nazif Lopulissa (NL), Yann L’Outsider (FR), Onno Poiesz (NL), Joram Raaijmakers (NL), Ralph Roelse (NL), Marti Sawe (ES), ST4 (TU), Thomas & Jurgen (NL), Job Wouters (NL)

PS. De foto's zijn afgelopen donderdag gemaakt en daarmee al een bewijs van wat hier boven is gesteld: dat de kunstenaars snel kunnen werken - zo verwacht in ieder geval het duo Opperclaes.