Apocalyps is niet ver weg, als we 't leven niet koesteren

SCHIEDAM - En zo stapten we rond het middernachtelijk uur de Buitenhavenweg op, op weg naar onze fietsen. Met een mengeling van ontzetting en troost, met vervreemding en thuis in ons eigen stadje.

Opzettelijk had ik de recensie’s en beschrijvingen verre van me gehouden. ‘Immersief theater op locatie’ onder de titel It Went Dark. Dat is wat ik wist. Verzamelen ‘achter’ de glasfabriek, op de hoek van de Van Deventerstraat en de Nieuw-Mathenesserstraat, tussen de autodealers en sportscholen, met uitzicht op een kale vlakte waar 3,5 jaar geleden een serie panden uitbrandde. Extra plus: als het zo ver is, regent het. Niet hard, genoeg om nat te worden. In plaats van in korte broek met regenjassen en paraplu’s. Die glasfabriek is wel heel hoog.

Dan klinkt een warme, vaderlijke stem door de koptelefoon. Over hoe hij er niet meer is, nu ik deze boodschap hoor. Hoe ik oogappel van hem ben, kortweg: Appel. Hoe ik mijn zus op moet gaan zoeken. En mijn ademhaling onder controle moet houden als ik mijn eerste stappen zet: Van Deventerstraat, Marconistraat, Gustoweg. Met een wilgentak in mijn hand.

Er is opvallend veel te zien, op een vrijdagavond in een ‘industriegebied’. Bij Staal & Kracht wordt gezweet, in zalencentrum Diva gefeest, Gustoweg 45 is evenmin verlaten. In de verte het cruiseschip met Oekraïnse vluchtelingen, de koeien van de Floating Farm op een kluitje, een schip met breakbulk bij Van Uden; kranen, een tankstation, loodsen en een felverlichte slagboom, onkruid, verzakte stoeptegels. Het is een absurdistisch geheel, als je het op je in laat werken. En tegelijk zo vertrouwd, als de straten waarin we renden en voetbalden als kind.

Zo gaat ook de avond. In het verhaal op je hoofd loopt de temperatuur op: er zijn overstromingen en grote droogte en de straling, de straling wordt steeds minder te verteren. Mensen verhuizen en raken op de vlucht. Ook van elkaar. Ik, Appel, heb mijn zus jarenlang niet gezien omdat de spanningen te veel opliepen en we het niet konden hebben toen we elkaar de waarheid zeiden. Ik rustig, misschien berustend in hetgeen ons te wachten staat, zij strijdend. Waarom hebben jullie mij gemaakt? - waarom doen jullie niets? - vraagt zij haar ouders. “We hadden het veel te druk om de wereld te redden”, antwoordt pa, op mijn hoofd. 

De thematiek is bekend. Ook wij hadden het thuis in de hete dagen over een airco: wel of niet aanschaffen? Waar ligt onze verantwoordelijkheid. Waarom doen wij niets? Pa vertelt met zus begonnen te zijn met het aanplanten van nieuw gewas. Veel gaat er dood, maar niet alles. En het gaat om de levenden, niet om de doden, zoals mijn zus stelt. Proberen wij in ieder geval de goede dingen te doen en ons niet te verstoppen achter de dooddoeners dat ‘het een druppel op een gloeiende plaat is’, of dat eerst het groot-kapitaal maar eens aan de bak moet? 

Via UPS en het opmerkelijke silhouet van de Heilig Hartkerk lopen we langs een ander schip met Oekraïners. Molen, Nolet, de laad- en losfaciliteit van de glasfabriek, door de poort. Ondertussen om je heen de ‘reisgenoten’, ook silhouetten onderweg. En dat blijft zo als we weer droog binnen zijn. Ik moest naar Charlie, mijn zus. En Charlie wacht me op, voor haar tentje in de loods. Papa had gezegd te vertellen, uit te leggen, maar zonder woorden. En dat is wat Charlie doet.

Wat rest: een besef dat een apocalyptische wereld niet ver is. Dat we, als we niet uitkijken, worden tot silhouetten in elkaars werelden, waar we het allemaal zelf mogen/willen uitzoeken. Waar Charlie’s opmerking ’t komt goed’ door sommigen als banaal en door anderen als troostrijk wordt opgevat. Met de wilgentak als symbool, van leven dat doorgaat. Als het gekoesterd wordt.

It Went Dark
It Went Dark is een project van Studio Puck van Dijk, met Marie Korbl & Veronique Post en anderen. Het is tot en met 24 september op donderdag, vrijdag, zaterdag en zondag te zien in Schiedam. Kaarten: 25 euro.