Sekswerkers geven thuis geen overlast

SCHIEDAM – De thuis werkende sekswerkers, voor zover ze bij de gemeente Schiedam bekend zijn, geven geen overlast in de omgeving. Er is geen verstoring en het woon- en leefklimaat wordt niet aangetast.

Het gaat hier om sekswerkers die hun diensten niet op een bedrijfsmatige wijze aanbieden, want dan zouden ze een vergunning nodig hebben. Burgemeester en wethouders vinden niet dat de regels voor thuiswerkers restrictief zijn. De regelgeving is er om op te kunnen treden als er wel signalen zijn van verstoring van de openbare orde of derving van woongenot van de omwonenden.

“Controles vinden eigenlijk altijd plaats op basis van een advertentie en op basis van signalen van overlast”, zegt het college.

Een en ander blijkt uit de beantwoording door het college van B&W van schriftelijke vragen die Groen Links en fractie Van Dijk elf weken geleden stelden over de Schiedamse prostitutiebranche. Aanleiding was dat er in Schiedam “met behoorlijke regelmaat” illegale seksinrichtingen worden gesloten en dat doorgaans wel duidelijk is waarom sluiting noodzakelijk was, maar dat eigenlijk nooit bekend wordt hoe de sekswerkers in de illegale prostitutie hulp krijgen aangeboden. Sandra Mantingh van Groen Links en Sun van Dijk klommen hierover in de pen, want in het Schiedamse prostitutiebeleid 2016 staat expliciet dat sekswerkers hulp krijgen, zeker als blijkt dat ze hun werk niet vrijwillig verrichten en er sprake is van mensenhandel.

De sekswerkers die in Schiedam worden aangetroffen zijn met name het laatste jaar veelal afkomstig uit Zuid-Amerika. Ze staan niet ingeschreven in de Basisregistratie Personen. “Derhalve heeft een bestuurlijk handhavingstraject tegen hen veelal geen zin”, zegt het college.

In Schiedam worden regelmatig controles uitgevoerd door medewerkers van de Afdeling Vreemdelingenpolitie Identificatie en Mensenhandel (AVIM) en medewerkers van het interventieteam ondermijning van de gemeente Schiedam. Bij de controles wordt gewezen op de wet- en regelgeving over legaal werken. Ook wordt gewezen op het hulpaanbod dat beschikbaar is.

In november 2018 is een regionaal beleidskader voor de aanpak van mensenhandel opgesteld. Het gaat uit van een eenduidige aanpak voor de Rijnmond, het verbeteren van de informatiepositie van de overheid, de start van een regionaal controleteam en het aanstellen van een regisseur mensenhandel met ingang van medio september. Mantingh en Van Dijk: “In Schiedam waren we al meerdere jaren bezig met de aanpak van mensenhandel. We waren daarmee koploper in de regio en de Schiedamse aanpak is grotendeels de bron van de regionale aanpak.”

Schiedam heeft alleen een seksbioscoop met vergunning. Verder zijn er geen vergunde seksinrichtingen. Is er sprake van een illegale inrichting, dan gaan de controleurs in gesprek met de sekswerkers, gericht op het herkennen van mogelijk slachtofferschap in relatie tot mensenhandel. “Het welzijn van de sekswerker staat altijd voorop, de hulpvraag komt tijdens een dergelijk gesprek meermaals aan bod. Deze hulp kan betekenen het direct regelen van opvang, het in contact brengen met het Expertisecentrum Seksualiteit, Sekswerk en Mensenhandel (ESSM) van Humanitas met doorverwijzing naar een Wijkondersteuningsteam (WOT). Omdat de sekswerkers die in Schiedam worden aangetroffen vaak niet de Nederlandse taal machtig zijn, wordt er altijd gewerkt met een tolk. Tijdens deze gesprekken worden ook de regels uitgelegd omtrent het werken in Nederland”, legt het college de werkwijze uit.

Leidend is het controleteam van de politie bij mogelijke signalen van mensenhandel. Primair werkt de politie met ESSM (dat in de plaats kwam van het prostitutiemaatschappelijk werk van Humanitas). De link naar het wijkondersteuningsteam gebeurt via de gemeente aangezien de toezichthouders van de gemeente bijna altijd aanwezig zijn tijdens de controles. Voorts bespreken de politie, de gemeente en zorginstanties aan de ‘zorgtafel’ complexe casuïstiek. Er loopt momenteel een pilot met een regionaal controleteam bestaande uit de politie en toezichthouders; het streven is om ook de zorg hierbij te betrekken.

“Indien daar aanleiding toe is, kan de sekswerker direct opgevangen worden”, zegt het college. “Als een sekswerker tot het werk gedwongen wordt en aangifte doet, volgt een strafrechtelijk proces waarbij de politie in samenwerking met de hulpverlening kijkt naar mogelijkheden om bescherming te bieden. Personen die tot sekswerk gedwongen worden en geen legale status in Nederland hebben, kunnen aanspraak maken op de B8-regeling uit de Vreemdelingencirculaire. Hiermee verkrijgen zij (tijdelijk) verblijfsrecht in Nederland en kunnen zij aanspraak maken op diverse voorzieningen.”

Er is een uitstapprogramma aan. Het ESSM wijst de uitstappende sekswerker een maatschappelijk werker toe. Daarnaast is er een jobcoach beschikbaar. Er wordt ondersteuning geboden bij het zoeken naar ander werk, het aanvragen van een uitkering, zoeken naar passende woonruimte, het op orde krijgen van praktische zaken en het zoeken naar oplossingen bij juridische problemen. Ook kan gebruik gemaakt worden van groepstrainingen of een maatje in aanvulling op professionele begeleiding. “Juist in Schiedam maken we hier actief gebruik van”, zegt het college.