Moties raad duiken na jaren op – niets mee gedaan…!

SCHIEDAM - Als iets onder op de stapel ligt, ligt het nog wel op de stapel. Als het meezit, duikt het ooit eens op. De gemeenteraad van Schiedam ging het nieuwe jaar in met drie teruggevonden documenten, waarmee jaren geleden al iets had moeten gebeuren. In twee gevallen ging het om duidelijke uitspraken van de gemeenteraad en in één geval om een zeven jaar oude toezegging van het college van burgemeester en wethouders. Ze zijn onder op de stapel terechtgekomen. Ook in het digitale tijdperk noemen we dat nog zo.

De drie kwesties

Het oudste opgedoken stuk is een motie die de Schiedamse gemeenteraad in november 2013 aannam over proefabonnementen in het openbaar vervoer voor mensen die verhuizen. Niets mee gebeurd.

In mei 2014 deed het college van B&W de toezegging om bij de buurgemeenten te polsen hoe daar werd gedacht over het op andere wijze bouwen van de Blankenburgtunnel, namelijk door de tunnel door de rivierbodem heen te boren. Ook niets mee gedaan, waarschijnlijk.

Op dinsdag 12 november 2019 nam de gemeenteraad een motie aan, waarin het college werd verzocht om van de eigenaren van de flatgebouwen rond Plein 1940-1945 medewerking te vragen om opfleuring van de gevels, zodat het verkeersplein een vriendelijker uitstraling zou krijgen. Met deze motie is wel iets gedaan, zij het dat het meer dan twee jaar heeft moeten duren eer het college kon aangeven dat de verenigingen van eigenaren er niet voor voelden.

Als afgehandeld beschouwen…

Keren we terug naar de motie en toezegging waarmee niets gebeurd is. De motie uit 2013 is volgens het college 'niet in letterlijke zin en op voorgestelde wijze uitgevoerd'. Het college stelt voor om de motie administratief als afgehandeld te beschouwen.

De toezegging over de Blankenburgtunnel, toch een destijds omstreden project, is ook aan ieders aandacht ontsnapt. Het college zegt dat het eind 2021 ‘helaas’ niet gelukt is om te achterhalen of de toezegging nagekomen is. Ook maar als afgehandeld beschouwen. De aanleg van de tunnel is toch al in volle gang en het zou mosterd na de maaltijd zijn om nu nog te praten over het boren van de tunnel.

Proefabonnementen OV

De oudste verdwenen motie dateert van dinsdag 12 november 2013, ingediend tijdens de behandeling van de gemeentebegroting 2014. Twee dagen later vond de stemming plaats. De gemeenteraad nam met twintig tegen veertien stemmen de motie aan over proefabonnementen in het openbaar vervoer. De motie, ingediend door de PvdA, de SP en Groen Links, kreeg voorts de steun van D66, het AOV en Progressief Schiedam. Met de motie werd het college van B&W verzocht om met de RET te onderzoeken of het mogelijk is een proefabonnement op het ov van de RET aan te bieden aan Schiedammers die binnen Schiedam verhuizen en mensen die naar Schiedam verhuizen.

De gedachte achter de motie was zo gek niet. Reizigers, vooral die in het woon-werkverkeer, zijn ingesteld op routine. Een verandering in reisgedrag ligt niet snel in de rede. Een van de weinige momenten dat mensen over hun verplaatsingen nadenken – en er verandering mogelijk is in reisgedrag – is het moment van verhuizen. De overheid wil het ov stimuleren. Proeven met gratis ov hebben laten zien dat mensen na die periode er meer gebruik van maken. Het verstrekken van proefabonnementen kan de RET dus nieuwe passagiers opleveren.

Maar de motie bleef liggen. In maart 2014 waren er verkiezingen voor de nieuwe gemeenteraad en daarna dacht niemand er meer aan. Best zonde. Eigenlijk zou die motie wel opnieuw ingediend kunnen worden. Van de drie indieners, Sebastiaan van der Vliet (PvdA), Theo Wijmans (SP) en Ed Gloudi (Groen Links), is Wijmans de enige die nog in de gemeenteraad zit. Hij zal er zeker steun voor kunnen vinden, ook al antwoordt het college na acht jaar dat er 'op dit moment geen budget voor is' en dat het idee niet is opgenomen in de Mobiliteitsvisie. Het college erkent dat een verhuizing, een geboorte of het halen van je rijbewijs wel een moment dat mensen een impuls krijgen om over hun (mobiliteits)gedrag na te denken. Dus, zegt het college, "in bredere zin wel het moment om mensen te informeren over mogelijkheden zoals ov en deelmobiliteit en hier een ‘proefaanbieding’ aan te koppelen.”

Blankenburgtunnel

De andere kwestie betreft geen motie, maar een toezegging van het college, gedaan op maandag 26 mei 2014. Het college deed de toezegging om bij de collega’s van Vlaardingen en Maassluis te vragen hoe daar gedacht werd over het idee om de Blankenburgtunnel te boren in plaats van onder water in verschillende elementen te koppelen. Het idee kwam van Tjeerd Brandinga.

Tjeerd Bandringa volgde een opleiding tot werktuigbouwkundig ingenieur aan de Technische Hogeschool in Eindhoven. Na zijn militaire dienst als marineofficier werkte hij bij Gist-Brocades in Delft. Hij was daar betrokken bij energiebesparing en innovatie. Hij was lid van het Samenwerkingsverband van Industriële Grootafnemers van Energie en voorzitter van de werkgroep warmte / kracht. Na 2005 hield hij zich bezig met de ontwikkeling van kleinschalige systemen voor energieconversie, maar ook met kleinschalige hulpverlening in Afrika en minderhedenbeleid in de Kaukasus.

Het mag niet verbazen dat iemand met zo veel interesses zich ook ging verdiepen in de planvorming voor de Blankenburgtunnel. In 2011 nam hij kennis van de bezwaren van de natuur- en milieubeweging, de Midden-Delfland Vereniging en de gemeenten Schiedam, Vlaardingen en Maassluis die alle vooral bezorgd waren over de schade aan de rustieke Zuidbuurt tussen Vlaardingen en Maasluis. Wat Bandringa echter opviel, was dat de kosten van de tunnelbouw heel hoog waren. De bouw van tunneldelen op land, het transport naar de rivier en het laten afzinken kwam hem veel duurder voor dan het boren van een tunnel. Hij kwam op het idee doordat de in 2003 geopende Westerscheldetunnel een geboorde tunnel was. Bandringa: “Ik kwam er al snel achter dat Rijkswaterstaat een veel te hoog bedrag hanteerde. Dat heb ik bepaald door hun plan voor de Blankenburgtunnel te vergelijken met al bestaande boortunnels in Nederland."

In dat zelfde jaar 2011 diende hij bij het Ministerie van Infrastructuur en Milieu een alternatief plan in voor de Blankenburgtunnel, maar de minister liet zich al snel door Rijkswaterstaat overtuigen dat boren in de bodem van Het Scheur niet mogelijk was. Daarom ging Bandringa vervolgens ook langs bij de gemeenteraden van Schiedam, Vlaardingen en Maassluis. Boren zou natuurvriendelijker zijn met het oog op de flora en fauna in de rivier. In een commissievergadering van maandag 26 mei 2014 in het stadskantoor van Schiedam werd namens het college van burgemeester en wethouders de toezegging gedaan om bij de colleges van Maasluis en Vlaardingen te informeren wat daar de opvattingen over het alternatief van Bandringa waren.

De ingenieur mocht er niets meer van vernemen. Schiedam vergat de toezegging. Bandringa raakte vervolgens betrokken bij het burgerinitiatief van het Team Compromis Rijnlandroute in Voorschoten. Daar werkte hij mee aan een alternatief, duurzaam plan voor de Rijnlandroute van Katwijk tot Zoeterwoude. In beide trajecten deed hij ervaring op met de relatie tussen overheid en burger en ontwikkelde hij samen met Rob van Engelenburg een structuur voor burgerparticipatie én overheidsparticipatie bij infrastructurele projecten en andere ruimtelijke-ordeningsprojecten.

Inmiddels is de aanleg van de Blankenburgverbinding in volle gang. De ingebruikname wordt eind 2024 verwacht en dan heeft Nederland er een snelweg bij tussen Vlaardingen en Rozenburg. De tunneldelen worden momenteel gebouwd in een droogdok van Damen Verolme, dus de vraag of het boren van de tunnel goedkoper en milieuvriendelijker was geweest komt hooguit aan de orde in nader politiek onderzoek.