17 oud-wethouders op kandidatenlijsten; heeft dat zin?

SCHIEDAM – Twee vroegere wethouders van Schiedam lieten de laatste tijd van zich horen. Chris Zijdeveld (PvdA) werd voorzitter van wijk- en bewonersvereniging Tuindorp en laat zich kritisch uit over het project ‘Groenoord van gas af’.

De andere oud-wethouder, Adri Reijnhout (D66), verklaarde zich solidair met Stichting De Schiedamse Molens in haar verzet tegen hoogbouw die de windvang belemmert. Hij was wethouder voor onder meer stadsvernieuwing, welstand en monumentenzorg en werkte mee aan de herwaardering van de Schiedamse molens, die de grootste ter wereld zijn en van belang voor het toerisme naar Schiedam. Adri Reijnhout kreeg bijval van oud-VVD-wethouder Luub Hafkamp.

Van de drie genoemde oud-wethouders staat alleen Chris Zijdeveld opnieuw op een kandidatenlijst voor de komende raadsverkiezingen, die van de PvdA. Hij kreeg onlangs een vraag van Schie TV wat hij vond van ‘Groenoord van gas af’ en had eigenlijk de neiging om te zeggen: weg is weg. Een oud-wethouder hoort zijn opvolgers niet voor de voeten te lopen. Bij nader inzien vond hij dat het gemeentebestuur een belangrijke les uit zijn tijd was vergeten, namelijk dat elke poging tot energietransitie behoort te beginnen met de vraag hoe de energiebehoefte teruggedrongen kan worden. Als een huis warm te krijgen is met technische ingrepen, zal het gas- of elektriciteitsgebruik minder zijn.

Het maakt nieuwsgierig of we van andere voormalige wethouders ook weer concrete bijdragen aan belangwekkende discussies in Schiedam kunnen verwachten. Er staan er liefst zeventien op de verschillende kandidatenlijsten voor de nieuwe Schiedamse gemeenteraad. De meesten zijn onverkiesbaar, tenzij ze voldoende voorkeurstemmen krijgen, en sommigen fungeren als lijstduwer. De onderste plek op de lijst springt in het oog en dan hebben partijen graag een bekende naam op die plek. Voormalige wethouders hebben doorgaans een iets grotere bekendheid dan andere kandidaten.

Dat is wel een relatieve bekendheid. Enquêtes wijzen vaak uit dat de naamsbekendheid van zittende wethouders stevig tegenvalt. Dat geldt dus ook voor oud-wethouders. En wie weet nog of ze het goed gedaan hebben? Wat was hun beleid ook weer?

Het is dus niet zeker dat de aanwezigheid van oud-wethouders op een kandidatenlijst toegevoegde waarde heeft. Dat zou het wel hebben als die oud-wethouders zich nu en dan mengen in het politieke en maatschappelijke debat, zoals onlangs Chris Zijdeveld en Adri Reijnhout deden. Maar dat doen de meeste oud-wethouders dan weer niet om de gekozen gemeenteraadsleden niet voor de voeten te lopen.

Oud-wethouders op een kandidatenlijst hebben meestal niet de ambitie opnieuw politiek actief te worden. Ze nemen genoegen met een lage notering en drukken er vooral mee uit dat ze nog altijd achter hun partij staan en ook het verkiezingsprogramma onderschrijven. Er zijn uitzonderingen. Ad Hekman zou opnieuw voor het CDA in de gemeenteraad willen, omdat hij vindt dat inspraak en participatie van de Schiedammers vroeger veel beter door de gemeente werd gefaciliteerd dan door het huidige gemeentebestuur. Chris Zijdeveld zou bij het behalen van voldoende voorkeurstemmen een herbenoeming tot gemeenteraadslid zeker in overweging nemen. Met zijn 77 jaar en onder meer een twintigjarig wethouderschap is hij een van de meest ervaren kandidaten.

Groen Links heeft minstens één oud-wethouder die weer in het gemeentebestuur wil. Yorick Haan was wethouder voor de SP en na de afsplitsing medeoprichter van Progressief Schiedam (PS). Na zijn afgebroken burgemeesterschap van Vlieland keerde hij terug naar Schiedam, maar niet om zich opnieuw bij PS aan te sluiten. Hij werd lid van Groen Links en is daarvan nu de lijsttrekker. Komt Groen Links in de nieuwe coalitie die de wethouders aanwijst, dan zal Yorick Haan er waarschijnlijk een van zijn, hoewel Groen Links nog een ervaren kandidaat heeft. Op nummer 5 van de kandidatenlijst staat Menno Siljee, ooit wethouder voor de PvdA, maar ook ‘bekeerd’. 

Groen Links en het CDA hebben de meeste oud-wethouders op hun kandidatenlijst, elk vier; de PvdA-lijst en de VVD-lijst tellen er drie. 

Hierboven staan ze uitgelicht.

De zeventien oud-wethouders staan per partij genoemd. De namen staan achter het nummer dat ze hebben op de kandidatenlijst. Achter de namen staan hun leeftijden. Daarachter staan de termijnen waarin ze wethouder waren. Enkele wethouders waren toen lid van een andere partij. In die gevallen is dat ook aangegeven. Eén oud-wethouder diende niet in Schiedam, maar in Vlaardingen.

Bij de namen die onderstreept zijn gaat het om lijstduwers.