'Coalitie met VVD, DENK, PvdA, D66 en Progressief Schiedam'

SCHIEDAM - Verkenner Fahid Minhas heeft een advies uitgebracht 'voor een stabiel stadsbestuur dat recht doet aan de verkiezingsuitslag'. Het document waarin Minhas het advies uitbrengt, bevat een toelichting op het verkenningsproces en de onderzochte opties, onderweg naar het eindadvies van de verkenner om de formatieonderhandelingen te starten met VVD, DENK, PvdA, D66 en Progressief Schiedam.

In het advies is te lezen: 'De gemeenteraad van Schiedam heeft tijdens de gemeenteraadsvergadering van 21 april  besloten het advies van verkenner Gouweleeuw -om formatieonderhandelingen te starten tussen VVD, DENK, D66, Progressief Schiedam en AvS- niet over te nemen. Bij motie is tijdens dezelfde raadsvergadering aan de tweede fractie van de gemeenteraad gevraagd een verkenner aan te stellen die het verkenningsproces opnieuw moet uitvoeren. De ingediende motie roept tevens op om een coalitie te onderzoeken die recht doet aan de verkiezingsuitslag en een stabiele meerderheid heeft. In dit advies zal worden beschreven hoe het verkenningsproces is verlopen, wat de bevindingen waren, welke mogelijke coalitie-opties zijn onderzocht en hoe uiteindelijk is gekomen tot het eindadvies met een voorgestelde coalitie waarmee formatieonderhandelingen gestart kunnen worden.'

Verder: 'Om tot een stabiel stadsbestuur te komen is het belangrijk dat partijen duidelijk hebben aangegeven welke meerderheid in zetelaantallen zij beschouwen als stabiel. Het advies van de vorige verkenner kon niet op draagvlak rekenen, mede doordat er een voorstel lag van een coalitie van partijen met in totaal achttien zetels in de raad. Daarom diende de beantwoording van deze vraag voor de verkenner als basis voor de uiteindelijke samenstelling van de voorgestelde coalitie. Uit bijna alle gesprekken bleek dat een coalitie van achttien zetels te mager werd geacht, maar een coalitie van boven de 21 zetels weer als onwenselijk. Enkele partijen gaven aan dat een coalitie moet kunnen rekenen op minimaal negentien zetels. Een meerderheid van de partijen heeft uitgesproken dat een coalitie die kan steunen op twintig zetels de gewenste stabiliteit biedt in zetelaantallen. De verkenner adviseert op basis van de gesprekken een coalitie samen te stellen die bestaat uit twintig zetels.'

De omvang van het stadsbestuur komt ook aan de orde in het advies. 'In de afgelopen periode bestond het stadsbestuur bij de start uit een college van B&W met vijf wethouders en de burgemeester, ondersteund door de gemeentesecretaris. Aan de partijen is gevraagd hoe zij aankijken tegen de omvang van het stadsbestuur en hun opvatting over uitbreiding van het aantal wethouders. In de praktijk komt het erop neer of partijen bereid zijn een zesde wethouder toe te voegen aan het gebruikelijke aantal van vijf wethouders. De verkenner concludeert dat hier verschillend over wordt gedacht door de partijen. Echter, een groot deel van de partijen heeft aangegeven dat zij het niet nodig vinden -maar bovenal niet uitlegbaar aan de stad- om het college van B&W uit te breiden met een zesde wethouder. Waar bijna unaniem over geoordeeld kan worden is het fenomeen deeltijdwethouders. Geen van de partijen is uitgesproken positief over (een) deeltijdwethouder(s). De verkenner heeft daarbij tevens vastgesteld dat bij alle partijen de wens bestaat om een eigen wethouder te leveren, indien een partij deel zou uitmaken van een coalitie/college van B&W. Als reden hiervoor wordt genoemd dat daarmee toch letterlijk en figuurlijk gezicht wordt gegeven aan de steun die een partij levert aan een coalitie. De verkenner adviseert op basis hiervan een coalitie van vijf partijen die elk één eigen wethouder leveren. Ook adviseert de verkenner om geen deeltijdwethouders aan te stellen.'

Het advies van de verkenner is om de formatieonderhandelingen te starten met VVD, DENK, PvdA, D66 en Progressief Schiedam. Volgens de verkenner is deze coalitie een goede afspiegeling van de gemeenteraad en kan ze rekenen op een stabiele meerderheid. Deze coalitie laat volgens de verkenner een goede balans zien tussen de lokale politiek en partijen met een uitgesproken links-, midden- en rechtse oriëntatie. De verkenner is van mening dat de in de gesprekken genoemde wethouderskandidaten stuk voor stuk personen zijn die op basis van bestuurlijke en politieke ervaring in staat zijn de opgaven van de stad ter hand te nemen.

De politieke verhoudingen in Schiedam zijn enigszins verstoord geraakt door het verloop van de eerdere verkenning. De verkenner heeft in zijn gesprekken geconstateerd dat de samenwerking tussen partijen voor verbetering vatbaar is en dat daar ook de mogelijkheid voor bestaat. In de gemeenteraad leeft
namelijk een gedeelde ambitie om de sociale en fysieke uitdagingen in de stad aan te pakken. Dat blijkt vooral uit de thema’s die zijn aangedragen door de verschillende partijen. Het gaat dan onder andere om een goed bereikbare stad, betaalbaar bouwen, veiligheid en leefbaarheid, armoedebestrijding, financiën en duurzaamheid. De verkenner adviseert de partijen die met elkaar de formatieonderhandelingen zullen voeren, ook de niet-onderhandelende partijen in de gelegenheid te stellen inbreng te leveren. Dit zal de samenwerking tussen enerzijds de raad en het college, maar ook tussen de coalitie en niet-coalitiepartijen versterken.

Vanavond is er een extra raadsvergadering, met maar één inhoudelijk agendapunt: een toelichting op dit advies van verkenner Fahid Minhas en gelegenheid tot het stellen van vragen aan de verkenner. Aansluitend kan de raad met elkaar in gesprek over het advies."