Spannende weken op Schiedamse middelbare scholen

SCHIEDAM – De kinderen op de basisschool trokken de aandacht, want zij zetten ma en pa aan het lesgeven, maar de duizenden Schiedamse jongeren op de middelbare school ondervinden misschien nog wel meer gevolgen van het sluiten van de scholen, ook al kruipen hun ouders niet met hen achter de schoolboeken. De examenkandidaten voorop.

Zij zien wat voor generaties scholieren – soms tegen wil en dank – vaste prik was, wegvallen. Niet de spanning van het ‘centraal schriftelijk’. Niet de weken blokken terwijl buiten de zomer op stoom komt, maar deze weken al in de weer met de laatste schoolexamens, die hopelijk nog genoeg gewicht in de schaal leggen om opgelopen averij van eerdere schoolexamens te repareren. Ook niet de spanning, en daarna voor de meesten de vreugde, om het verlossende telefoontje van school. En hoe het met examenfeesten moet… dat gaan we zien in Schiedam.

Jan van Beveren is zich er zeer van bewust dat er bij veel leerlingen en ouders zorgen leefden over de afloop van de schoolcarrière, in zijn geval op Lyceum Schravenlant. “We hebben ons ingezet om heel uitgebreid naar de leerlingen en de ouders en ook naar ons personeel te communiceren.” Hij heeft wel hoop dat daarmee de grootste onzekerheden zijn weggenomen, zeker sinds afgelopen woensdag de nieuwe landelijke slaag-zak-regeling bekend is gemaakt.

“De schoolexamens bepalen dit jaar of je slaagt of niet”, aldus de rector van Schravenlant. Zijn school besloot de laatste ronde schoolexamens een week uit te stellen; de leerlingen van 5 havo en 6 vwo zitten er nu middenin. “Zo wilden we de leerlingen meer gelegenheid bieden zich voor te bereiden”, aldus de rector. “Leerlingen hadden daar ook zelf om gevraagd.” Alle toetsen worden op afstand afgenomen. “We smeren de toetsen in de tijd ook wat meer uit, zodat de leerdruk voor leerlingen minder groot is.”

Het zijn daarom allerminst rustige Paasdagen voor de examenkandidaten; zij zijn nu vol aan de bak. “Voor de meivakantie, die volgende week donderdag (de 23ste) begint, hebben we er dan drie schoolexamenperiodes op zitten.”

Op Spieringshoek, die andere grote school voor havo en vwo in Schiedam, zijn de schoolexamens voor de eindexamenleerlingen afgelopen week begonnen”, vertelt conrector Diego Demaree. “We hebben de schoolexamens zo georganiseerd dat ze via het online toetsprogramma Quayn of via de elektronische leeromgeving (ELO) kunnen worden afgenomen.”

In de laatste volle week van maart vonden de mondelinge schoolexamens voor de talen al plaats. “Deze werden op afstand afgenomen, via Zoom.” Spannend voor eindexamenleerlingen, aldus Demaree. “De school draagt hen een warm hart toe en de school doet er alles aan om het schoolexamen ook de komende week voor deze leerlingen op een goede manier te laten verlopen.”

Van Beveren leerde bij het organiseren van de toetsen dat er heel veel bij komt kijken. “Bedenk dat elke leerling thuis de beschikking moet hebben over een internetverbinding en een computer of ander apparaat waarop de toetsen kunnen worden afgenomen.” Dat is in lang niet alle gezinnen het geval. “Een mobiele telefoon is verre van ideaal”, aldus Van Beveren. De school leende de laptops van school uit aan de eindexamenkandidaten en regelde ook prepaidkaarten voor internettoegang.

De school schafte ondertussen enkele honderden Chroombooks aan voor de niet-examenleerlingen. “Daar moeten we zelf in investeren, maar via een regeling hoefden we niet het volle bedrag te betalen.”

De rector ondervond ook dat het een inspanning vergde de toetsen aan te bieden in een systeem dat stabiel is, werkt op meerdere apparaten en computersystemen en met een zo klein mogelijke fraudegevoeligheid. “Ook een reden waarom de start van de toetsweek wat naar achteren is verschoven.” Dat werd – voor de schriftelijke toetsen op afstand – 6 april.

Nu is het voor de schoolleiders spannend hoe de resultaten uit gaan vallen. Door het ontbreken van het centraal schriftelijk en de hele andere manier van afnemen van de schoolexamens kan het haast niet anders of de resultaten pakken anders uit dan in andere jaren, aldus Van Beveren. “Ze hebben nu opdrachten, essays of een mondeling via skype en we nemen ook schriftelijk op afstand schoolexamens af. De resultaten zullen daarom misschien iets anders zijn.” Maar de rector verwacht geen grote verschillen in de slagingspercentages, dit jaar ten opzichte van vorige jaren. “De schoolexamens worden immers op hetzelfde niveau afgenomen als het centraal examen.”

Op vrijdag 8 mei, aan het eind van de meivakantie moeten op Schravenlant de resultaten van de laatste ronde schoolonderzoeken bekend zijn. “Leerlingen die dan geen onvoldoende staan weten dat ze in principe geslaagd zijn”, aldus de rector. Voor hen die er minder goed voorstaan wordt daarna een herkansingsronde voor de schoolexamens in de laatste periode georganiseerd. Later in mei volgen dan de herkansingen voor de eerdere perioden.

“Op 4 juni is er de landelijke uitslagendag, zo is afgesproken.” Dan weten alle leerlingen of ze geslaagd zijn of niet, te vergelijken met de bekendmaking van de resultaten van de centrale eindexamens, meestal iets later in juni. Van Beveren verwacht dat in de dagen daaraan voorafgaand al de nodige resultaten van de herkansingen aan de leerlingen op zijn school bekend zullen worden gemaakt.

Ook de Schravenlantrector kent de leerlingen die vanuit tamelijk hopeloze positie aan hun schoolcarrière een soort eindsprint weten te geven door pas in een laat stadium echt te gaan blokken en met hun examens of de herkansingen daarvan slechte cijfers op te halen. Ook aan dergelijke studenten is in de nieuwe situatie gedacht. “Ook al vallen de landelijke examens weg.”

In plaats daarvan zijn er dus extra herkansingsmogelijkheden in mei en kunnen examenkandidaten na de uitslagdag op 4 juni nog twee zogenaamde reparatietoetsen maken. Dit zijn toetsen die van een vak een groot deel van de totale schoolexamenstof beslaan. “Cito, dat normaal de centrale schriftelijke maakt, heeft beloofd om te komen met een format om dat het beste op te zetten”, aldus Van Beveren.

Hij zegt het te waarderen dat de scholen onderling veel overleggen en afstemmen. “Vanzelfsprekend binnen de eigen scholengroep (in zijn geval de Openbare Scholengroep Vlaardingen Schiedam -red.), maar ook daarbuiten.” Een andere opvallende ontwikkeling is volgens hem dat leerlingen er blijk van geven de ‘gewone’ school toch wel te missen. “Het blijkt lastig om het allemaal zelf te moeten doen, thuis. En, zeker in de puberteit, is de school ook een sociale verzamelplaats en ook dat is weggevallen. Virtueel in contact staan is toch anders. Zo zijn de leerlingen school de afgelopen tijd nog meer gaan waarderen.”

Francine Boerstoel van Lentiz Life College stelt dat haar school druk bezig is met de afronding van de schoolexamens van het vmbo en de examens van het mbo. Inmiddels is bekend geworden dat op 4 juni de vlaggen uit kunnen voor alle geslaagde vmbo-leerlingen.

Maar er is op de scholen meer gaande dan de examens. Alle klassen zijn de afgelopen weken gaan werken met onderwijs op afstand, namelijk thuis. Demaree: “Net als voor andere scholen, zijn het voor Spieringshoek ook bijzondere en onzekere tijden. Nadat het bericht vanuit de overheid kwam dat de scholen dicht zouden gaan, hebben we twee dagen de tijd genomen om onderwijs op afstand goed voor te bereiden.”

De verschillende vakgroepen gingen aan de slag om lesactiviteiten voor leerlingen klaar te zetten in de elektronische leeromgeving (ELO) van de school. Bij een aantal vakken werd de ELO normaal gesproken ook al gebruikt, maar voor veel docenten en leerlingen was dit nieuw en werd van hen in korte tijd gevraagd dit systeem in de vingers te krijgen. “Het is gelukt en we hebben daarmee ervoor gezorgd dat alle leerlingen vanaf 18 maart aan de slag konden met materiaal dat voor hen klaar stond.” Ook is er op Spieringshoek een helpdesk ingericht voor leerlingen die uitleg nodig hebben hoe ze om moeten gaan met de ELO.

“Daarnaast hebben de leerlingen ook thuis nog een lesrooster”, vertelt Demaree. Hierin staan dezelfde lesuren als normaal, alleen nu met een lestijd van dertig minuten. “In die lestijd kunnen leerlingen hun docent via e-mail vragen stellen over de leerstof of”krijgen ze interactieve videolessen aangeboden door hun docenten. Het lesrooster, de ELO en de helpdesk bieden leerlingen structuur.”

Dat werkt: “We zien dat leerlingen veel opdrachten krijgen en daar serieus mee aan de slag gaan. Het is voor iedereen spannend en wennen”, aldus de conrector. Daarom houden de mentoren hun leerlingen op afstand goed in de gaten. “Al die opdrachten thuis krijgen en daar ook moeten maken, is overweldigend”, hebben de afgelopen weken uitgewezen. “Vanuit school snappen we dat natuurlijk en we zorgen ervoor dat we de kinderen goed in beeld houden. De mentoren onderhouden regelmatig contact met de leerlingen, zodat zij kunnen delen hoe het met hen gaat en hun positieve verhalen, maar ook hun zorgen kwijt kunnen.”

Ook al stond deze manier van lesgeven en -krijgen al snel op poten, sindsdien is het voortdurend onderwerp van aanpassingen. “Het onderwijs op afstand is volop in ontwikkeling. Diverse docenten zijn aan de slag gegaan om instructie op afstand en online-lessen te verzorgen.” Zo hebben docenten You Tube-filmpjes gemaakt, zijn er lessen gegeven via Instagram-live en wordt Zoom gebruikt om lessen te geven. “Deze ontwikkeling zal de komende tijd verder gaan.”

Het lijkt erop dat ook de docenten van Spieringshoek meewillen en -kunnen in de nieuwe manier van werken, aldus Demaree. “De sfeer in het docententeam is naar omstandigheden goed; iedereen probeert er vanuit huis het beste van te maken. Er wordt veelvuldig online overlegd door docenten over het vormgeven van het onderwijs en er is veel ruimte voor creativiteit.”

Ook Boerstoel stelt ‘enorm trots’ te zijn op de docenten van Lentiz die in de afgelopen weken ‘dag in dag uit bezig zijn om onderwijs op afstand te organiseren’. “Alle scholen van Lentiz met onze verschillende onderwijsvormen zijn de afgelopen weken druk met het van de grond krijgen en inrichten van op afstand leren.” Ook zijn de docenten bezig met begeleiding op afstand.

“Er worden door de docenten allerlei activiteiten bedacht, opdrachten in de vorm van filmpjes om leerlingen naast onderwijs ook in beweging te houden.” Daartoe zijn de docenten in vakgroepen aan het werk gegaan. Ze hebben per leerjaar overzichten van opdrachten gemaakt. “De leerlingen moeten aan het einde van elke week de opdrachten per e-mail insturen.”

Voor de ouders van scholieren in het voortgezet onderwijs verandert er volgens Demaree ook veel. “Daar waar normaal de docenten direct in de les aanwezig zijn om kinderen te stimuleren en motiveren, nemen ouders nu ook een deel van die rol over in het helpen van hun kind met het schoolwerk en de planning ervan.” Zij zijn het ook die hun kind moeten stimuleren en motiveren om aan de slag te blijven met het schoolwerk.

Boerstoel noemt verder de aanmeldgesprekken voor de verschillende opleidingen. “Die vinden nu digitaal plaats, via facetime. Denk aan basisschoolleerlingen die een plekje willen hebben bij Lentiz of vmbo-leerlingen die zich willen aanmelden voor het mbo. Er staat bij Mbo Life College nu een digitale Open Dag op de site. Leerlingen kunnen op deze manier makkelijk een kijkje nemen in de school.”

Demaree: “Het is een spannende en onzekere tijd. Veel is nieuw, veel is anders. Natuurlijk is de eerste prioriteit dat iedereen gezond blijft en zijn de gedachten bij iedereen die te maken heeft met de gevolgen van het Coronavirus. Aan de andere kant ontstaan in tijden van crisis soms de meest creatieve oplossingen.”