De Grote Brandersbeker

COLUMN - Soms kom je in deze stad onwillekeurig mooie dingen tegen die de zon laten schijnen in je hart. Woensdagmiddag kwam ik zomaar terecht bij de uitreiking van de Grote Brandersbeker, die wordt uitgereikt in het kader van het zogenaamde Erfgoedspoor. Daarachter schuilen tal van activiteiten om scholieren kennis te laten maken met de geschiedenis van hun eigen stad. In Schiedam betekent dat uiteraard ook een confrontatie met ons rijke brandersverleden.

Het Schravenlantlyceum in Nieuwland organiseert voor de leerlingen van de tweede klas Havo en Atheneum een heel programma dat hen binnenbrengt bij het jenevermuseum en bij kastelein Rob van Klaarwater van ´t Spul, die achter zijn gelagkamer al jaren een particulier borrelmuseum heeft. Hij geeft ook voordrachten. Uiteraard doen de leerlingen opdrachten en de klas die het er het beste afbrengt, mag voor een jaar lang de Grote Brandersbeker in het kozijn zetten.

Ik was bij de bekroning aanwezig. Wethouder Onderwijs Mario Stam sprak de winnende klas met verve toe. Hij vertelde hoeveel je voor de toekomst van je stad kon leren van grootsheid en verval uit het verleden. Schiedam heeft traditioneel tot voor een jaar of veertig alle kaarten gezet op een enkele sector, eerst de visserij, daarna de branderijen en de jenever, tenslotte de scheepsbouw. Als zo´n sector in moeilijkheden raakt wordt de hele stad in de ellende meegesleept. Die fout maken we niet meer, aldus wethouder Stam. Schiedam probeert nu een breed spectrum aan bedrijfstakken binnen de poorten te halen. Als er dan een moeilijke tijden doormaakt, hoeft niet de hele stad daaronder te lijden.

De leerlingen luisterden aandachtig. Het viel mij op dat het geen scholieren waren zoals je die in je fantasie voorstelt, brutale slungelachtige pubers die alleen maar geïnteresseerd zijn in de duurste mobieltjes en merkkleding. De rijkdom straalde niet van deze Atheneumklas af. De leerlingen waren netjes maar sober gekleed. Ze kwamen om zo te zeggen niet uit de Nassau Dillenburgstraat.

Etnisch gezien vormden zij een divers gezelschap. Ik durfde er vergif op in te nemen dat zij in hun familie de eerste generatie vormden die echt door moest leren. Hier was de emancipatie aan het werk. Dankzij het Schravenlant kregen deze leerlingen kansen die hun ouders altijd onthouden waren. Zij gingen het ver brengen. Voor hen lag de universiteit in het verschiet.

Ze hadden een grote verantwoordelijkheid, deze jongens en meisjes die oprecht trots waren op hun wisselbeker. Ze gingen hun familie eer aandoen door arts te worden, ingenieur, accountant of bedrijfskundige. Dat is naar mijn idee trouwens de bedoeling van Nederland, dat je er vooruit komt. Dat je je niveau van kennis en kunde zo groot kan maken als je het zelf maar wil.

Het Schravenlant is tegenwoordig het tegendeel van een rijkeluisschool. Toch mag Schiedam heel trots zijn op een dergelijke instelling voor onderwijs. Daar moeten we heel zuinig op zijn.