Zembla: SBM Offshore laat giftig schip slopen zonder veiligheidsmaatregelen

SCHIEDAM - SBM Offshore heeft vorig jaar een ernstig vervuilde gastanker op het strand van India laten slopen. Dit ondanks waarschuwingen voor dodelijke gezondheidsrisico’s. Dat maakte het tv-programma Zembla gisteravond in een uitzending bekend.

De tanker bevatte zeer hoge concentraties kwik. SBM werd door een gespecialiseerd bureau gewaarschuwd dat werknemers tijdens het sloopwerk kwikdampen konden inademen en dat dit zou kunnen leiden tot blijvende neurologische schade of zelfs de dood. Toch probeerde de Schiedamse dienstverlener aan de olie-industrie de aanwezigheid van het kwik te verhullen om zo de schoonmaakkosten van miljoenen euro’s te omzeilen. Dat blijkt uit gesprekken met directbetrokkenen en uit e-mails en vertrouwelijke documenten die de redactie van Zembla in handen heeft.

De tanker Yetagun was eigendom van SBM Offshore en lag jarenlang boven een gasveld bij Myanmar. Dat gasveld bevat veel kwik, dat zich bij opslag in de tank aan de tankwanden hecht. De aanwezigheid van kwik kwam aan het licht toen SBM het schip wilde laten slopen. Een gespecialiseerd bureau, dat via een tussenpartij door SBM Offshore werd ingehuurd, heeft de tanker laten onderzoeken door een chemisch expert. Uit het onderzoeksrapport, in handen van Zembla, blijkt dat sprake was van zeer hoge concentraties kwik op de stalen wanden. Het rapport waarschuwde het concern voor ernstige, mogelijk dodelijke risico’s voor de slopers.

Uit vertrouwelijke documenten en e-mails die Zembla van klokkenluiders kreeg toegespeeld, blijkt dat SBM Offshore het rapport eerst probeerde af te zwakken. Daarna liet het Schiedamse bedrijf door een ander bureau een tweede onderzoek doen. Dat bureau stelde dat er geen sprake was van hoge concentraties kwik. Maar directbetrokkenen verklaadren tegenover Zembla dat dit tweede onderzoek niet goed werd uitgevoerd en dat SBM Offshore er alles aan deed om de kosten voor de schoonmaak, geschat op miljoenen euro’s, te omzeilen. Ondanks waarschuwingen dat het tweede onderzoek ‘misleidend, incorrect en potentieel gevaarlijk’ was, zette SBM de sloop van het schip door. Het bedrijf verkocht de Yetagun aan een sloopbedrijf in India.

SBM en de Indiase sloopwerf lieten Zembla weten dat de sloop in overeenstemming was met internationale regels, Met name die van de Hong Kong International Convention for the Safe and Environmentally Sound Recycling of Ships. De werknemers van de sloopwerf kregen passende bescherming en zijn niet blootgesteld aan kwikdampen, aldus SBM in een reactie. Dat zou zijn gebleken uit onaangekondigde inspecties van een onafhankelijk inspectiebureau.

Uit opnames met een verborgen camera blijkt echter dat arbeiders volledig onbeschermd aan het werk waren en blootgesteld werden aan dampen die vrijkwamen door het gebruik van gasbranders. Zembla sprak met verschillende slooparbeiders die aan de Yetagun hebben gewerkt. Ze verklaarden onafhankelijk van elkaar dat ze alleen beschermende kleding kregen als er inspecties op de werf kwamen. Sommige arbeiders klaagden tegenover de redactie van het onderzoeksprogramma over ademhalingsproblemen en misselijkheid.

De sloopstranden in Azië staan bekend om extreme milieuvervuiling en slechte arbeidsomstandigheden. Jaarlijks komen tientallen slooparbeiders om het leven.

De EU verbiedt om die reden de sloop van schepen op de stranden van India. Maar dat verbod geldt alleen voor schepen die onder de vlag van een EU-lidstaat varen. De Yetagun voer onder de vlag van de Bahama’s.