Wat wij van Bram Uil kunnen leren

COLUMN - Kor Kegel heeft op deze site een prachtig in memoriam voor Bram Uil geschreven. Daarin lezen we aan het slot dat er begrafenis noch crematie komt. Zijn lichaam is ter beschikking gesteld aan de wetenschap. Wellicht zullen nu studenten uit de eerste hand kennis op kunnen doen van de verwoestingen die verschillende ziektes en aandoeningen in zijn lichaam hebben aangericht.

Dit is de laatste verrassing die Bram Uil ons heeft bereid. In brede kring was al bekend dat hij het niet lang meer zou maken en men bereidde zich al voor op een gedenkwaardig afscheid. Daar heeft hij nu zelf een stokje voor gestoken, al schijnt er wel een herdenking in voorbereiding te zijn. 

Zo’n afscheid zou ongetwijfeld bezocht zijn door zeer veel Schiedammers, die ter plekke hoog op stonden te geven van Brams bijzondere karakter en zijn vele talenten. Tegelijkertijd was onze stad voor hem een muur waar hij steeds weer tegenop liep. Bij velen gold Bram als excentriek en onhandelbaar. Iemand die niet paste in de de kaders van zogenaamde redelijkheid en fatsoen, die voor zoveel Schiedammers de essentie uitmaken van hun bestaan. Hij was een rare. Je hoefde hem niet serieus te nemen.

Daar heeft Bram het ook wel een beetje zelf naar gemaakt, laten we eerlijk wezen. Hij deed namelijk geen enkele concessie. Hij liet zijn ideeën niet verwateren om er maar aandacht voor te krijgen. Dan trok hij zich liever terug. Ook was Bram het tegendeel van een vergadertijger. Daarvoor had hij niet genoeg geduld of zitvlees. En oog in oog met domheid of onbegrip kon hij wel eens kort aangebonden reageren.

Zo bleef Schiedam voor hem een dorre akker. 

En nu willen we hem graag herdenken als een creatieve paradijsvogel in ons midden. We kunnen misschien beter iets anders doen: we kunnen van Bram Uil leren. Wij vormen met elkaar een voorzichtige gemeenschap die risico’s mijdt en vrees heeft voor het onverwachte. Daarom kiezen wij altijd voor het vertrouwde. Dat kun je aan de matige kwaliteit van de architectuur zien in de nieuwe wijken, die allemaal uit een bouwdoos lijken te komen. Aan gekte doen we niet. Toch is een shot gekte noodzakelijk om een gemeenschap daadwerkelijk tot leven te brengen. Als we maar een beetje naar Bram hadden geluisterd, dan was dit een leukere stad geweest. 

Daarom moeten we onze schilden laten zakken. We moeten ons gevoel voor zekerheid mengen met het ongewone zoals dat door Bram tijdens zijn leven aan ons werd gepresenteerd. Wij moeten waken voor de saaiheid en dan hebben we mensen zoals hij nodig.

Geef ze meespreekrecht. Neem ze wel serieus. Zeg niet meteen dat het onhaalbaar is wat zij voorstellen. Stuur ze niet met een kluitje in het riet. Probeer wat. Durf. 

Anders kunnen wij onze keel wel aan de kapstok hangen.