Waar je ineens vier miljoen vandaan haalt

COLUMN - Volgens wethouder Ruseler en burgemeester Lamers staat Schiedam behoorlijk in de min. De Corona-epidemie heeft tot nog toe een tekort opgeleverd van vier miljoen euro. Dat bedrag is samengesteld aan de ene kant uit lagere inkomsten, bijvoorbeeld omdat er in de stad veel minder geparkeerd wordt en aan de andere kant uit extra kosten in verband met de epidemie. Het einde is vast nog niet in zicht. Kijk maar naar het groeiend aantal besmettingen.

De vraag is dan waar dat geld vandaan moet komen. Schiedam heeft aan de verkoop van de Eneco-aandelen een stevig spaarpotje overgehouden, maar dat wil de gemeente daarvoor niet aanspreken. Dat geld is bedoeld voor investeringen in een prettiger en ook economisch steviger Schiedam. Het is te hopen dat de gemeente in dit opzicht standvastig blijft. Weldra zal de gedachte ter tafel komen de lokale belastingen te verhogen en het tegenargument is dan dat reserves er voor zijn om in moeilijke tijden te worden opgesoupeerd.

Dat is een slecht argument. Schiedam raakt niet in de min door slechte investeringen of een fout beleid, maar door een volkomen onverwacht buitengebeuren. De Corona-epidemie is de zwaarste ramp die ons land sinds de bevrijding heeft getroffen. Het oogt niet zo omdat er geen eilanden onder water staan of steden in de as gelegd zijn, maar de schade aan welvaart en mensenlevens is immens. Het fundament van onze economie is gescheurd. De toestand lijkt in veel opzichten op een bezetting door een vijandige macht, op iets vergelijkbaar met oorlog, ook al worden er geen wapens gebruikt. Ook al wordt er geen fysieke schade aangericht.

De noodsituatie is zo acuut en zo buiten normale proporties, dat je bijzondere maatregelen moet nemen om de gigantische extra kosten te financieren. Als we op de oude voet voortgaan, betekent dat een enorme verarming. Stel je voor wat een verhoging van de gemeentelijke belastingen betekent voor de burgers, als tegelijkertijd de werkloosheid om zich heen grijpt, zoals binnenkort te verwachten valt en we ook nog eens te maken krijgen met dalende huizenprijzen. We hebben voor Corona en wederopbouwkosten een bijzonder fonds nodig om alles te kunnen financieren. Dat geld halen we niet weg bij de burgers of uit onze reserves. Dat lenen we. We hebben het geluk dat de rentetarieven meer dan billijk zijn. We lenen het en we betalen de hoofdsom in een eeuw of misschien nog wel langer af. Daarmee leggen we de last niet alleen op onze eigen schouders, maar ook die van onze kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen. Dat is hoogst billijk want zij profiteren van de investeringen die wij doen. Blijven die uit, dan erven zij straks een aanzienlijk armer Nederland met grote werkloosheid en een verouderde infrastructuur. Dankzij onze investeringen komen de nazaten echter in een gespreid bedje en het is dan eerlijk als ze meehelpen aan de afbetaling van de kredieten.

Het is natuurlijk niet zo´n goed idee om deze zaak versnipperd aan te pakken met fondsen per gemeente. Wethouder Ruseler zal dat ook wel wettelijk niet mogen, op eigen Schiedams houtje zo´n fonds in het leven roepen. Nee, de regering zou dat in het groot moeten doen, waarna gemeentes in geldnood een beroep mogen doen op het zo gevormde nationale fonds. Je kunt als regering zo´n fonds natuurlijk wel organisatorisch onderbrengen bij de Vereniging Nederlandse Gemeentes en laten beheren door de Bank van de Nederlandse Gemeentes, zodat de politiek van de dag er geen grip op kan krijgen.

Strak plan toch? Of niet?