Transitieprogramma om ov betaalbaar te houden

SCHIEDAM - De 23 wethouders Mobiliteit van de gemeenten in de Metropoolregio Rotterdam-Den Haag (MRDH) doen een dringend beroep op de rijksoverheid om het openbaar vervoer in het gebied 'niet kapot' te maken

Zij stelden gezamenlijk een transitieprogramma voor het openbaar vervoer op. Het kabinet had om zo'n plan gevraagd. Uitvoering van het plan moet zorgen voor verbeteringen in het ov en kostenbesparingen. 

Marc Rosier, portefeuillehouder OV-ontwikkeling van de metropoolregio: “Elke maatregel die we nemen, nemen we met pijn in het hart." De maatregelen zijn volgens hem tijdelijk van aard. "We hopen ze dan ook zo snel mogelijk weer in te kunnen trekken."

Het openbaar vervoer speelt volgens Rosier een cruciale rol bij grote maatschappelijke opgaven: duurzame mobiliteit, leefkwaliteit en economische groei. Dat moet zo blijven. "Elke maatregel die we nu nemen, nemen we dus liever niet. En we geven opnieuw het signaal af aan het rijk: kom ons met extra financiële middelen tegemoet want verder ingrijpen in het openbaar vervoer is onwenselijk en eigenlijk onmogelijk gezien de maatschappelijke opgaven waar we in de regio voor staan."

De 23 gemeenten in de MRDH hebben het plan samen met de vervoerders opgesteld maar tegelijk doen ze samen met de metropoolregio 'een dringend appel' aan het rijk: zorg dat het niet nodig is dat alle vervoersregio’s en provincies die extreme maatregelen moeten gaan uitvoeren, want daarmee maak je het ov kapot. Aldus het bericht over de stappen van de ov-wethouders.

De enorme daling van het aantal reizigers in het ov als gevolg van de Coronamaatregelen heeft grote impact op de MRDH, dat de concessies voor het ov verleent. Maar uiteraard ook op de vervoerbedrijven, 'die opbrengstverantwoordelijk zijn'. "De extreme terugval van reizigers zorgt voor enorme tekorten bij de vervoerbedrijven HTM, RET en EBS. Het zal naar verwachting nog jaren duren voordat het aantal reizigers weer op het oude niveau is." De totale financiële impact van de inkomstenderving bedraagt in de bedieningsregio voor de MRDH 'minimaal 379 miljoen euro'. De klap kan zelfs oplopen tot bijna 1,2 miljard euro, aldus de metropoolregio. : Hoe groot de impact daadwerkelijk zal zijn is in grote mate afhankelijk van hoe snel de reizigers weer terugkeren in het ov én of het rijk met steunmaatregelen de sector helpt."

Het transitieprogramma bevat maatregelen voor de korte termijn en geeft een beeld van mogelijke maatregelen op de langere termijn. De korte termijnmaatregelen worden in de tweede helft van het jaar ingevoerd. "Het gaat om spreidingsmaatregelen, duurzaamheidsmaatregelen die bijdragen aan klimaat én lagere kosten en maatregelen waarmee de interne bedrijfsvoering van de vervoerbedrijven nog efficiënter wordt gemaakt." Met spreiding van reizigers valt wat te winnen: als reizigers meer verdeeld over de dag reizen en dus de daluren beter benut gaan worden, dalen de kosten van het ov terwijl de dienstverlening voor de reiziger in stand kan blijven. "Mensen en materieel kunnen dan efficiënter worden ingezet. Hiermee kunnen vervoerders inspelen op het nieuwe reizigersgedrag dat tijdens de pandemie is ontstaan."

Verder worden afspraken gemaakt om op een andere manier om te gaan met sociale veiligheid oftewel menselijk toezicht. "Over de precieze wijze waarop deze vermindering van toezicht zal worden ingevuld treedt MRDH met de vervoerders in overleg. Inzet van de 23 gemeenten daarbij is uiteraard dat ov veilig is en veilig voelt, maar wel tegen lagere kosten."

Nieuwe vervoerkundige maatregelen die worden doorgevoerd zijn onder meer tijdelijke frequentieverlagingen, het concentreren op de verbindingen met veel reizigers en het schrappen van de minst gebruikte lijnen en trajecten. "Het zijn maatregelen die impact hebben op de reiziger, zeker in gebieden waar geen alternatief voor handen is. Met gemeenten gaat de MRDH daarom in gesprek om te bekijken of er mogelijkheden zijn om maatwerkvervoer te bieden." Daartoe stelt de MRDH middelen beschikbaar. Voor een beperkt aantal ingrepen wordt het definitieve besluit pas op 14 april genomen en worden alternatieven onderzocht.

De MRDH stelt de reiziger 'niet in de kou' te laten staan. “Om de gevolgen van corona voor de reizigers te verzachten én het OV te versterken draagt de MRDH maximaal 375 miljoen euro bij.” Dat geld kan onder meer aangewend worden voor invoering van nieuwe betaalbewijzen (bankpas in plaats van ov-chipkaart); maatregelen die de reissnelheid in het openbaar vervoer verkorten en lokale maatwerkvervoersystemen. Verder denkt de metropoolregio aan ketenmobiliteit en ‘het duurzaam transformeren van de arbeidsmarkt van de vervoerbedrijven’. “Al met al maatregelen die moeten helpen om het ov door deze moeilijke periode te loodsen.”