Onzichtbare drugsmarkt ondermijnt woonklimaat

SCHIEDAM – Grote delen van de drugsmarkt zijn voor de overheid nog onzichtbaar en ondoordringbaar. Maar omdat de overheid steeds meer kennis krijgt van de ondermijnende effecten van de drugseconomie, is het gemeentebestuur van Schiedam er alles aan gelegen om de criminele netwerken minder effectief te maken. De voedingsbodem van ondermijnende criminaliteit moet als het ware onvruchtbaar worden, daar komt het op neer wat burgemeester en wethouders gisteren aan de Schiedamse gemeenteraad schreven.  

Het college van B & W heeft het uitvoeringsprogramma Bestuurlijke Aanpak Ondermijnende Criminaliteit Schiedam vastgesteld. Die aanpak heeft absolute prioriteit, werd in 2016 al besloten. Anders dreigt de criminaliteit alleen maar toe te nemen. Het ministerie van Justitie & Veiligheid heeft gelden ter beschikking gesteld voor de versterking van de aanpak van ondermijnende criminaliteit.  

De problematiek van de ondermijnende criminaliteit is omvangrijk en ernstig en de criminelen zijn steeds inventiever om hun verkregen criminele gelden of macht te beschermen. De drugsindustrie is de grootste illegale markt in Nederland, blijkt uit onderzoek van Pieter Tops en Edward van der Torre, beiden lector aan de Politieacademie. 
“Een groot deel van de criminaliteit blijft onder de radar en doet zich in verschillende complexe vormen voor. Deze vormen van criminaliteit ondermijnen het legale leef-, werk- en woonklimaat van Schiedam”, stelt het college. “De afgelopen jaren hebben we al een stevige aanpak op deze vorm van criminaliteit neergezet. Het project Holsteiner in de Spaanse Polder en bedrijventerrein ’s-Graveland heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan het herstellen van de veiligheid en leefbaarheid in dit gebied. Dit geeft nu de mogelijkheid om de herontwikkeling van dit gebied krachtig ter hand te nemen.”

“Ook de aanpak van illegale hennepkwekerijen, illegale prostitutie en criminele families heeft effect gehad. Ter ondersteuning van deze aanpak zijn de afgelopen jaren meerdere bestuurlijke instrumenten ontwikkeld. Het is nu tijd om deze maatregelen structureel te borgen en verder te ontwikkelen om ook op toekomstige ontwikkelingen in te spelen.” 
Enkele voorbeelden van deze acties zijn: het vergroten van de bewustwording en van de betrokkenheid en de weerbaarheid van bestuur, ambtsdragers, private partijen en burgers. Voorts het versterken van de informatiepositie, het inzicht in de lokale problematiek en de mogelijkheden om deze problematiek aan te pakken.  

Een interessante passage uit het programma Bestuurlijke Aanpak: 
“Door de complexiteit van ondermijnende criminaliteit is het ingewikkeld om aan te pakken. De ervaring is dat hoe meer er (bestuurlijk) wordt gekeken, des te meer criminele activiteiten je ontdekt. En dan moet je er ook mee aan de slag. Criminelen gebruiken de bovenwereld als middel om hun activiteiten uit te kunnen voeren. Het gaat bij ondermijnende criminaliteit (ook) om urgente problemen, met directe maatschappelijke schade. Criminelen zijn flexibel, hebben dossierkennis en huren juristen in. Dat geeft een grote druk op de reguliere ambtelijke organisatie.” 
“Schiedam heeft te maken met complexe vormen van ondermijnende criminaliteit. Uit onder andere de gebiedsanalyses komt naar voren dat de drugscriminaliteit in Schiedam groot is. In Schiedam zijn er gebieden die zich uitstekend lenen voor ondermijnende vormen van criminaliteit. Voor drugscriminelen in Schiedam zijn bedrijventerreinen en havengebieden belangrijk om geld te verdienen en op te klimmen als uithalers (drugs ophalen in de haven) en later als investeerders (of medeorganisatoren) in internationale drugstransporten. Drugscriminelen (families) uit Schiedam zijn actief in de genoemde havengebieden.” 
“In de kwetsbare wijken waar de inkomens laag zijn en de werkloosheid en uitkeringen hoog en er sprake is van armoede, is de kans groter dat bewoners en families een graantje meepikken om geld te verdienen in de drugscriminaliteit. De voorbeelden om geld te verdienen zijn: hennepkwekerijen toestaan of loopjongen zijn in de drugsscene. De kwetsbare jonge populatie in Schiedam is vatbaar voor rekrutering en criminele uitbuiting. Daarbij is misdaad niet alleen een ‘vrijwillige kans’, want er worden ook jongeren geschaakt en misbruikt: criminele uitbuiting en intimidatie in de drugsscene en bij mensenhandel.” 
“Het sociale leven in bepaalde kwetsbare wijken stoelt op verwantschappen. In veel opzichten leven de bewoners in hun eigen sociaal-culturele kring, te midden van bekenden, met eigen winkels, verenigingen en religieuze instellingen. In veel opzichten zijn dit neutrale sociaal-culturele patronen. De sociale contacten zijn hecht, gesloten en er bestaat zelfredzaamheid. Hierdoor is het moeilijk voor de gemeente en de politie om informatie te verzamelen over eventuele misstanden en strafbare feiten. In criminele kringen staat er een straf op praten met politie of gemeente.”  

En verder: “Met de drugscriminaliteit wordt veel geld verdiend. Het criminele geld moet van de onderwereld naar de bovenwereld worden gebracht en brengt weer allerlei andere fenomenen van criminaliteit voort, zoals vastgoedfraude, witwassen, mensenhandel, geweld en financieel-economische criminaliteit. Geld wordt allang niet meer alleen witgewassen in de traditionele branches als horeca of belwinkels, er wordt gebruik gemaakt van steeds wisselende branches zoals autoverhuurbedrjven, nagelstudio’s, rashonden, jachten, kunst en wapenhandel. We zien ook dat drugsgeld wordt geïnvesteerd in lokale bedrijven en bijvoorbeeld voetbal- en andere verenigingen om zo de lokale gemeenschap aan zich te binden en status en invloed te verwerven binnen de politiek en het bestuurlijke en ambtelijke apparaat. Uit de praktijk blijkt dat er criminele families actief zijn in Schiedam en de criminaliteit steeds bestaat uit in wisselende samenstelling opererende en fluïde netwerken.”