Omstreden Chinese camera's staan ook in Schiedam

SCHIEDAM - Schiedam hoort bij de ruim vijftig gemeenten in Nederland die apparatuur gebruiken van de omstreden Chinese producenten Hikvision en Dahua. Dat blijkt uit onderzoek van de NOS en Follow the Money.

Met name de camera's van beide merken zijn in Nederland gewild, vooral ook omdat ze goedkoop zijn. Tegelijkertijd zijn ze omstreden: overheden in eigen land en daarbuiten doen de machines van beide fabrikanten in de ban. Daartoe zijn twee redenen: de behandeling van Oeigoeren in China en de mogelijkheden om met de apparaten te spioneren. Hikvision- en Dahua-apparatuur zou in de Chinese regio Xinjiang, waar de meeste Oeigoeren wonen, worden ingezet om de bevolking te volgen, bijvoorbeeld in strafkampen en in moskeeën.

In Nederland hangen tienduizenden bewakingscamera’s van de twee Chinese merken. De meeste van deze camera’s zijn in particuliere handen, maar ook de gemeenten Amsterdam. Rotterdam en Den Haag, ministeries en de politie gebruiken ze, zo blijkt uit onderzoek van de twee journalistieke media.

De website Follow the Money voert Ahmedjan Kasim op, een Oeigoer die China is ontvlucht. Hij weet van het 'het enorme surveillance- en onderdrukkingssysteem dat de Chinese overheid heeft opgezet in Xinjiang, de provincie waar veel Oeigoeren wonen', zo schrijft de site. In dat systeem spelen bewakingscamera’s van merken als Hikvision en Dahua een cruciale rol. Oeigoeren weten dat de Chinese overheid nooit ver weg is, ook in Nederland niet, aldus Kasim. "We worden bespioneerd via We Chat en via familieleden, en ik vrees dat we ook bespioneerd worden door al die Chinese camera’s die hier hangen." Hij zegt niet te begrijpen waarom er ook in Nederland duizenden camera’s van die merken hangen en dat zelfs overheden ze gebruiken. 

Dat Nederland vol hangt met Chinese camera’s, blijkt onder meer uit data van Shodan, een zoekmachine die alle apparaten identificeert die met een eigen IP-adres via een open verbinding met internet zijn verbonden. Alleen al van Hikvision hangen in Nederland minimaal 26 duizend camera’s en andere hardware, zoals recorders. Van Dahua hangen er bijna tienduizend camera’s door het land. In totaal dus circa 36 duizend camera’s van Chinese makelij. Een kleine achtduizend daarvan draaien in Amsterdam, rond de vierduizend in Rotterdam en bijna vijftienhonderd in Den Haag, aldus FTM. Zie verder hier het artikel.

De camera's van de twee producenten zouden kunnen worden misbruikt door een mogelijk 'achterdeurtje' om mee te kijken, is de vrees. Dat kan zowel via de meegeleverde software van de fabrikanten, die soms wordt gebruikt, of door de ingebouwde software op de camera's zelf. Overigens is zo'n bewust ingebouwd achterdeurtje in de praktijk nooit aangetroffen, zo schrijft de NOS (zie hier).

Dahua zegt in een reactie aan de omroep dat ze een privaat bedrijf zijn en geen staatseigendom. Ook zegt het uitgebreid maatregelen te nemen om data van klanten te beschermen. Beschuldigingen dat het bedrijf direct of indirect betrokken is bij mensenrechtenschendingen wijst Dahua van de hand. Indirect heeft de Chinese overheid overigens wel degelijk een deel van het bedrijf in handen, via onder meer China Mobile. Hikvision heeft niet gereageerd op vragen van de NOS. In de Verenigde Staten is inzet van Hikvision- en Dahua-camera's bij overheidsgebouwen ondertussen verboden, en ook in andere landen liggen de populaire fabrikanten onder vuur uit vrees voor spionage. Het Europees Parlement besloot ook al om de camera's van Hikvision in de ban te doen.

"Elk bedrijf in China moet gegevens delen met de regering", zegt Casper Wits van de Universiteit Leiden, waar hij onderzoek doet naar Oost-Azië. "En het kan best zijn dat China nu geen interesse heeft in die beelden, maar over vijf jaar wel."

De gemeente Schiedam heeft de NOS laten weten de camera's van een van beide bedrijven te gebruiken.