Ombudsman Van Zutphen opent meldpunt bij Stroomopwaarts

VLAARDINGEN - De Nationale ombudsman was gisteren in Vlaardingen om aandacht te vragen voor de opening van het meldpunt Klachten Beschut Werk. Bij Stroomopwaarts liet hij – Reinier van Zutphen – zich uitgebreid informeren over de gang van zaken in de sociale werkvoorziening en sprak hij met belanghebbenden.

0800-33 55 5555 Wordt het gratis telefoonnummer waarop de Nationale ombudsman bereikbaar is bij klachten over de gang van zaken in beschutte werkplaatsen. Van Zutphen: "Ik maak mij zorgen over de kwetsbare mensen die meer begeleiding en aanpassing van hun werkplek nodig hebben. Het gaat om mensen die niet snel aan de bel trekken als er problemen zijn."

Het belang van het telefoonnummer is tweeledig, vertelde Van Zutphen bij Stroomopwaarts. Enerzijds kan er direct werk worden gemaakt van een specifieke klacht of probleem. En anderzijds bieden deze gezamenlijk inzicht in wat er speelt. Nog in de loop van dit jaar wil de Nationale Ombudsman een rapport publiceren waarin die stand van zaken publiek wordt. Eind dit jaar zal de Participatiewet, de basis onder instellingen als Stroomopwaarts, geëvalueerd worden. In de Participatiewet gingen op 1 januari 2015 de Wet werk en bijstand (Wwb) en de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) op. “Het is goed als bij de evaluatie een compleet beeld van de gang van zaken op tafel ligt”, aldus Van Zutphen.

In november kwam de ombudsman met een rapport over een man die in de sociale werkvoorziening werkte, constateert dat bij het leer-werkbedrijf waar hij geplaatst is de cao niet wordt nageleefd en vervolgens niet serieus wordt genomen met zich klacht. Noch door de werkvoorziening, noch door de gemeente Heerlen. Uiteindelijk wendt hij zich tot de ombudsman, die de man in het gelijk stelt. De plaatsing van werknemers van de participatiebedrijven zoals Stroomopwaarts bij 'reguliere' ondernemingen blijkt een bron van problemen, zo lieten bij de presentatie aanwezige belangenbehartigers van de werknemers in de sociale werkvoorziening weten. Vooral als er in de bedrijven geen of geen adequate begeleiding van deze werknemers is.

Maar dit soort assertieve werknemers is in de sociale werkvoorziening wellicht nog schaarser dan in andere delen van het bedrijfsleven. “Misschien weet je niet goed waar je moet zijn met je klacht of ben je bang om je baan kwijt te raken”, zo stelt het nieuwe meldpunt op haar site. “Geef je signaal of klacht over de manier waarop de gemeente of het sociaal werkvoorzieningsbedrijf omgaat met de problemen waar je tegen aanloopt door aan de ombudsman!” Overigens zijn het in het geval van de sociale werkvoorziening ook vaak begeleiders of ouders die het voor de werknemer opnemen en een klacht indienen.

Het meldpunt wil tevens klagers dienen die niet bij de sociale werkvoorziening aan de slag zijn. Bijvoorbeeld omdat ze daartoe wel een indicatie hebben, maar geen plek krijgen aangeboden. Zo schijnt in Veenendaal de sociale werkvoorziening op omvallen te staan, zo viel bij de presentatie in Vlaardingen te beluisteren, en zijn er ook al gemeenten waar helemaal geen 'sociale werkplaats' meer is. De ontoegankelijkheid van de sociale werkvoorziening kan daardoor een belangrijk onderwerp zijn waarover klachten verwacht kunnen worden.

Het meldpunt kan bellers ook terugverwijzen naar het eigen bedrijf, simpelweg om de koninklijke weg te gaan. Mocht de klager bij een direct begeleider of chef of bij de werkvoorziening geen gehoor vinden, dan is de gemeente in alle gevallen de aangewezen partij. Pas daarna mengt in principe de ombudsman zich erin. Maar Van Zutphen wil in ieder geval de zekerheid bieden dat een klacht gehoord wordt, dus zo nodig zelf bemiddelen.

Het feit dat het startschot voor het meldpunt werd gegeven bij Stroomopwaarts kan gezien worden als een indicatie dat de situatie bij dat participatiebedrijf 'voorbeeldig' is. Directeur Desiree Curfs, stelde blij te zijn met het meldpunt en dit bij de 1100 werknemers bekend te gaan maken.

Een belangrijk initiatief dat Stroomopwaarts de afgelopen tijd al heeft genomen is het aanhalen van de banden met het onderwijs. Met name op praktijkscholen en op het speciaal onderwijs in de regio zitten leerlingen die na verloop van tijd een indicatie voor de sociale werkvoorziening krijgen. Maar het blijkt waardevol om deze potentiële nieuwe 'klanten', of beter werknemers, vroeg in beeld te krijgen. Voor dat ze enkele jaren van tevergeefse sollicitaties, of teleurstellende baantjes, met mogelijk opgebouwde schulden en veel desillusies hebben opgedaan. Normaliter worden jonge mensen die zich bij Stroomopwaarts – 'de sociale dienst' – melden immers geacht opnieuw naar school te gaan.

Hoe belangrijk het aanhalen van de banden met het onderwijs ook, het geeft wel aan dat de verschillen per regio of stad groot kunnen zijn. Voor wat betreft toegang tot het beschutte werk, indicatiestelling, uitvoering. Ook hierin ligt volgens de belangenorganisaties een bron van klachten. Want hoewel het idee van de wetgeving is dat gemeenten hun verantwoordelijkheid nemen, niemand tolereert sterke vormen van rechtsongelijkheid die daarvan het gevolg kunnen zijn. De Schiedamse wethouder Marcel Bregman gaf tijdens de bijeenkomst aan het te waarderen dat er een nieuwe 'uitlaatklep' is, voor 'deze kwetsbare doelgroep' in geval van klachten. Het werk van de ombudsman biedt volgens hem de zekerheid dat 'als we met z'n allen zien dat iets niet goed geregeld is, dat je het zichtbaar kan maken wat er anders kan'. “Met het advies van een deskundige man. We hebben veel aan de adviezen van de ombudsman, zoals bij de schulphulpverlening. Die helpen ons als gemeente om beter beleid te maken.”