Ik zoek... een weg uit de eenzaamheid!

SCHIEDAM – Natuurlijk is eenzaamheid altijd een schrijnend probleem geweest. Maar zeventig jaar geleden in een cultuur van grote gezinnen viel het minder op. De meeste mensen konden terugvallen op hun familie, Naarmate de samenleving evolueerde, werden gezinnen kleiner, gingen kinderen verder van het louderlijk huis wonen, deden zich meer echtscheidingen voor en raakten meer mensen vereenzaamd.

Is er ooit een cursus anti-vereenzaming geweest? 
Nee. Voor mensen die de 65 naderden waren er pre-pensioneringscursussen om ideeën aan te reiken hoe je met een overmaat aan vrijetijd kon omgaan zonder ineens de hele dag op de neus van je partner te zitten. Er kwam bezigheidstherapie en er waren hobbyclubs waar je je oude beroep nog een beetje kon uitoefenen. Maar hoe moest je je voorbereiden op eenzaamheid? 
Niemand die het je vertelde. Je wist ook niet dat je eenzaam zou worden. Dus je had geen ‘hulpvraag’.  

Huisartsen, psychologen, ouderenwerkers, ze zien in de huidige samenleving een ontzaglijke vereenzaming. Veel mensen die alleen zijn komen te staan omdat de partner wegviel en/of omdat de kinderen aan de andere kant van Nederland of nog verder weg gingen wonen, ze wisten niet altijd nieuwe vriendschappen op te bouwen. Ze zitten de hele dag thuis. Ze weten amper de weg om thuiszorg in te schakelen.  

Er is gelukkig een grote groep ‘eenzamen’ die wel de handigheid kregen om de gezelligheid op te zoeken. Ze namen kennis van activiteiten in nabije wijkcentra en clubhuizen en verpleeghuizen en ze gaan er elke middag naartoe. Dan gaan ze klaverjassen of rummikuppen of met andere aanwezigen de maaltijd nuttigen en zo ‘breken’ ze de dag. Maar ’s ochtends, bij het opstaan, zijn ze alleen. Ze zijn de hele ochtend alleen. Ze zien reikhalzend uit naar de gezelligheidsmomenten in de middag. De rummikub! En ’s avonds zijn ze weer alleen. Soms doen ze er geen oog van dicht. Op het nachtkastje kijkt je overleden partner je aan. Tuurlijk had je wel eens hommeles, maar wat was het toch levendig en gezellig en onderhoudend… 
Eenzaamheid gaat gepaard met graantjes wegpinken. 
Eenzaamheid kent een groot gevoel van leegte. Nutteloos bestaan. 
Wat doe ik hier nog?  

Overal wordt het thema eenzaamheid besproken. Onder professionele hulpverleners. Onder vrijwilligers, die in hun woonbuurt in de gaten houden wie er nazorg behoeft. Annouk Nagelhout-Noomen zit in een werkgroep die bij de Frankelandgroep activiteiten ontwikkelt die het welzijn van senioren bevorderen, maar vereenzaamde mensen komen niet snel op zulke activiteiten af. Daarom is de werkgroep ‘op zoek’ gegaan naar een manier die vereenzaamde mensen uit hun isolement kan halen. Dat heeft geleid tot het evenement ‘Ik zoek’. Donderdag vindt dat plaats in de Havenzaal van Frankeland. Bewoners van de Frankelandgroep en senioren in Schiedam en Vlaardingen konden zich ervoor opgeven en het evenement is volgeboekt. Rond de 120 mensen komen ernaartoe en meer dan tweederde van de aanwezigen nemen deel aan het aansluitende Valentijnsdiner. 
“Een ongekende opkomst!” zegt Annouk. “Vooraf was ik vooral benieuwd of het wel zou slagen, maar het lijkt zomaar een succes te worden!”  

Geïnteresseerden konden een antwoordkaart invullen. Er stond op die kaart: “Ik zoek …” Dan kon je invullen wat he precies zoekt. Iemand schreef: “Ik zoek een maatje voor een praatje.” “Ik zoek iemand om mee te puzzelen (ik ben zelf blind).” 
De 101-jarige Kok van Kemenade kwam met een voor haar leeftijd zeer openhartig antwoord: “Ik zoek iemand om mee te borrelen!” 

De werkgroep heeft alle antwoordkaarten verzameld en gekeken of er mensen zijn met overeenkomstige verlangens. Stel bijvoorbeeld dat er meer mensen zijn die ingevuld hebben: “Ik zoek iemand om wekelijks mee naar de markt te gaan” – dan kunnen die mensen donderdag met elkaar in contact worden gebracht en wie weet ontstaat er een klik. Gevolg: elke vrijdag een plezierig uitstapje naar de weekmarkt in de Schiedamse binnenstad. Zo simpel kan het zijn om de eenzaamheid althans een beetje te bestrijden!!  

Behalve dat de aanwezigen in contact kunnen komen met anderen met een zelfde belangstelling, wordt het gewoon een leuke middag. Sjoerd Pleijsier, die als Simon Stokvis speelde in ‘Toen was geluk heel gewoon’ (1994-2009), komt optreden in combinatie met het Rotterdams trio Naar de Haaien. Er is een gespreksspel met stellingen die de discussie stimuleren (,,wat betekent vriendschap voor u?’’) en na afloop krijgen alle aanwezigen een goodiebag met een leuke inhoud mee. Het feest duurt van half drie tot half vijf en na afloop is er het Valentijnsdiner. 
De Frankelandgroep zorgt voor vervoer naar het evenement ‘Ik zoek’ en wie dat graag wil, wordt ook thuisgebracht.