Havenkerk spil in ontwikkeling binnenstad

Foto's: Henry de Wolf

SCHIEDAM – In een feestelijk programma is vrijdagavond stilgestaan bij de restauratie van de Havenkerk en de plek die deze voormalige rooms-katholieke kerk uit 1824 in de verdere ontwikkeling van de Schiedamse binnenstad zal krijgen. De avond werd georganiseerd door de SRI, de Stichting tot Restauratie en Instandhouding van de kerk aan de Lange Haven. Aanleiding was de restauratie van het unieke Maarschalkerweerdorgel uit 1875. Behalve het orgel staan ook het exterieur en het interieur van de kerk op de rijksmonumentenlijst.

Wethouder Marcel Houtkamp, die in zijn vele portefeuilles op verschillende wijzen betrokken is bij de Havenkerk meldde dat de kerk, in afwachting van een definitieve herbestemming, ingezet zou worden voor evenementen met een lokaal, regionaal, nationaal en internationaal karakter. Concerten, een chocoladefestival, het Jeneverfestival op 11 en 12 juni.

Een hotelfunctie krijgt het gebouw niet. Daarvan was ooit sprake. Belangrijk is wel dat er een commerciële partner wordt gevonden om de exploitatie van de Havenkerk een betere financiële basis te geven. En het is de bedoeling dat de Havenkerk vanaf de Hoogstraat meer zichtbaar wordt. "Na het project Havenkerk-Plus komt er ook een project Hoogstraat-Plus", aldus Houtkamp. Ook moet er veel minder blik langs de Lange Haven komen, waardoor de Havenkerk, de vele monumentale panden en de nieuwe gerestaureerde kademuren beter zullen uitkomen.

Of er ook wordt gewerkt aan een oplossing voor de bereikbaarheid van de Havenkerk en het museumkwartier, werd niet duidelijk.

Vera van der Vlerk, gemeentelijk projectleider voor de binnenstad, gaf een presentatie over de gigantische hoeveelheid werk die in de restauratie van het gebouw is gaan zitten. Aan de buitenzijde van het gebouw is veel werk verricht aan de toren, de gevels, het dak en de grote goten van het gebouw. Aan de binnenzijde verkeerden de gewelven in deplorabele toestand. Aan verdere restauratie en een opknapbeurt van de binnenzijde is men nog niet toegekomen. Zo heeft het gebouw een nieuwe kachel en toiletgroepen nodig. En ook zullen ooit de glas-in-loodramen aan de zuidzijde weer teruggeplaatst moeten worden. Deze zijn nu in kratten opgeslagen in een glasatelier in Delft.

Het orgel vormde een aparte uitdaging. Sinds de sluiting van de kerk in de zestiger jaren was het nauwelijks meer bespeeld. Dat had als voordeel dat er sindsdien ook geen grote wijzigingen meer zijn aangebracht, waardoor het orgel relatief eenvoudig in de oorspronkelijke staat kon worden teruggebracht.

De restauratie is uitgevoerd door de firma Pels en Van Leeuwen uit Den Bosch en werd toegelicht door orgeladviseur Jos Laus. Het orgel telt 29 registers en is een overgangsinstrument, waarin nieuwe technieken en klanken werden toegepast. In die hoedanigheid is het historisch van belang. Enerzijds konden katholieken in de 19e eeuw eindelijk hun godsdienst weer in openheid beleven en wilden zij dit tonen met machtige gebouwen en indrukwekkende orgels. Anderzijds weerden de katholieke gezagsdragers in die tijd orkesten uit de kerk, waardoor het orgel de orkestklanken moest gaan nabootsen. Beide ontwikkelingen bezorgden de Havenkerk een uniek instrument. Stadsorganist Arjen Leistra liet de prachtige klanken van het orgel horen. Zaterdagmiddag kon ook het publiek weer eens genieten van de klank van het orgel en koorzang in de Havenkerk. Alsof de Havenkerk nooit gesloten was geweest.