Gemeente op zoek naar Schiedamse gedupeerden toeslagenaffaire

SCHIEDAM – Het is wrang, zeer wrang. Door vast te houden aan de bestaande privacynormen kunnen gemeenten gedupeerden van de toeslagenaffaire maar moeilijk bijstand bieden.

Dit terwijl privacy eerder niet leek te tellen toen bepaalde categorieën Nederlanders systematisch door de Belastingdienst achter de vodden werden gezeten bij de controles over de juistheid van verstrekte toeslagen voor de kinderopvang. Dat gebeurde vaak op basis van selectiecriteria als een opvallende niet van oudsher Nederlandse naam.

Ook in Schiedam speelt dit probleem: burgemeester Cor Lamers is al in het vroege voorjaar door staatssecretaris Alexandra van Huffelen gevraagd om de hulp aan de gedupeerden van de toeslagenaffaire mee te ondersteunen. Ook de nodige collega’s van Lamers in andere gemeenten kreeg die vraag voorgelegd.

De Schiedamse burgemeester ging daar op in, van harte. Maar de praktijk blijkt weerbarstig. Een woordvoerder van de gemeente legt uit dat het van belang is om de situatie van de gedupeerden op de voet te blijven volgen, bijvoorbeeld omdat een deel van hen ‘ook andere problemen heeft gekregen’. “Daarom vragen de burgemeesters voortdurend om inzage in gegevens van de personen om wie het gaat. Daar is nu na bijna een jaar nog steeds geen zicht op.”

Tussen 2013 en 2018 voerde de Belastingdienst een agressief antifraudebeleid: mensen kregen te maken met een zwaar incassotraject als er ook maar een kleine verdenking van fraude of fouten was. Die aanpak leidde ertoe dat mensen in financiële problemen kwam, dusdanig dat zij uit hun huizen werden gezet en hun baan verloren. De huidige schatting stelt dat 26.000 mensen op deze manier zijn gedupeerd. Onder hen naar schatting zo’n honderd Schiedammers, zo kreeg de gemeente van de Belastingdienst te horen.

In september spraken die laatste met de Vereniging Nederlandse Gemeenten af dat gemeenten zich nadrukkelijker gaan mengen in de reparatie van de ellende door de Belastingdienst aangericht, om de gedupeerden hun leven weer op de rit te laten krijgen. Naar nu blijkt kan de Belastingdienst de gemeenten niet voorzien van een overzicht met de namen van de gedupeerden en hun verdere gegevens. Want ja: privacy hè.

“We weten dus niet of zij al op een andere manier hulp krijgen van de gemeente en kunnen hen ook nog niet actief benaderen”, aldus de woordvoerder. “Het ministerie gaat de slachtoffers vragen om toestemming om de gegevens door te geven.”

De gemeente is doende te organiseren hoe de hulp het best te bieden, aldus de woordvoerder. "Zodra we weten wie de hulp nodig heeft gaan we er alles doen om waar dat kan maatwerk te leveren bij de hulpverlening. Daarbij zullen in ieder geval Stroomopwaarts en de wijkteams betrokken worden, omdat we verwachten dat er verschillende soorten problemen zullen spelen."

In Rotterdam heeft de gemeente samen met de Rotterdamse ombudsman Hulpteam Toeslagen 010 opgericht. Daar hebben zich inmiddels tientallen gedupeerden gemeld.

Een andere onduidelijkheid die aanpak van de problemen van de gedupeerden in de weg staat, is dat ook nog niet duidelijk is welk budget het rijk beschikbaar stelt aan gemeenten om hulp te organiseren. “Zodra duidelijk is om wie het gaat zal de gemeente hulp organiseren voor degenen die dat nodig hebben”, aldus de gemeentelijk woordvoerder. “Daarbij blijft het rijk verantwoordelijk om vorderingen en beschuldigingen van fraude terug te draaien.”