Excentrieke distillaten, passie en bijen maken uniek verhaal

SCHIEDAM - Excentrieke distillaten, passie en bijen; je vindt het allemaal bij Serious Bee Distillers. Deze Schiedamse distilleerderij gerund door Alwine van Winsen en Rob van der Gaag is te bezoeken om zo meer te leren over het unieke verhaal achter deze dranken. Fleur Snoeij ging op de uitnodiging in en brengt verslag uit over de wondere wereld van de mede.

Het ruime pand is gevestigd aan de Van Heekstraat in de ’s-Gravelandsepolder. Gekleed in een zwarte polo met bovenin subtiel het logo verwelkomd Van Winsen de gasten bij de voordeur. Dat zijn er maar twee dit keer: "Helaas hebben de andere vier kort van tevoren afgezegd." Speciaal voor ons heeft Van Winsen toch besloten de rondleiding door te laten gaan, en met een stevige handdruk en een vriendelijke lach worden we uitgenodigd om binnen te komen. 

Eenmaal binnen zijn overal grote vaten te zien, er hangen onderscheidingen aan de muur en in het midden pronkt de stookketel. Zonder voorkennis lijkt het bijna op een scheikundig lab, maar dan mét sfeer. Terwijl we plaatsnemen aan een vierkante tafel en koffie ingeschonken krijgen, steekt Van Winsen van wal, en vertelt ons het verhaal van Clutius & Clusius. 

"Clutius, ook wel meneer Kluit, was apotheker en had daarom veel verstand van geneeskrachtige kruiden en planten. Clusius, ook wel Charles de l'Écluse, was internationaal wetenschapper, botanist en hoogleraar aan de Universiteit van Leiden." Van Winsen pakt een boek dat voor haar ligt met een grote bij op de voorkant: "Clutius was ook degene die in dit boekje vier recepten heeft opgeschreven voor het maken van mede, en ook heeft geschreven over het distilleren van mede." Mede wordt ook wel een honingwijn genoemd en wordt gemaakt van honing en water. 

Vol enthousiasme vertelt Van Winsen dat het boekje in 1597 verschenen is, wat betekent dat zo'n vijftig jaar voor het einde van de tachtigjarige oorlog, het distilleren van honing al in het Nederlands is beschreven. ”Wij claimen dat wat wij maken ouder is dan jenever, maar dat alleen niemand het meer weet." Clutius & Clusius is nog steeds het merk van de distilleerderij. Maar waar komt die fascinatie voor de bij nou vandaan? Daar komen we al snel achter.

"Wij zijn niet begonnen met het maken van drank maar met een bijenproject. Dit was een heel ambitieus project, want het gaat al heel lang slecht met de bijen, er is nog maar een kwart over van de gehele populatie. De bij is alleen heel belangrijk, en in 2019 zelfs uitgeroepen tot belangrijkste dier op aarde. Ze zorgen voor biodiversiteit, natuur en milieu en ze zorgen ervoor dat wij wat te eten hebben." Van Winsen is duidelijk; we moeten met zijn allen beter gaan zorgen voor de bijen. 

Het project om de bijen te redden is tien jaar geleden begonnen en werd zelfs al snel een stichting. Al snel merkte Van Winsen echter dat er wel iets moest gebeuren om geld te verdienen met de stichting omdat er ontzettend veel exploitatiekosten bij komen kijken. "We hebben in de stichting niet alleen aandacht voor het telen van gezonde bijen met verhoogde resistentie tegen verschillende virussen en ziekten, maar we hebben ook als doelstelling mensen informeren over het belang van bijen." Met enkel en alleen voorlichting geven redden ze het alleen niet, waardoor uiteindelijk het idee ontstond om mede te gaan produceren. 

Al snel liepen Van Winsen en Van der Gaag tegen het volgende probleem aan; het alcoholpercentage moest op het etiket vermeld worden. Dat kun je echter niet zomaar meten, daarvoor moet de mede gedistilleerd worden. Er werd hiervoor een kleine ‘waterdistiller’ gekocht, en dat viel in de smaak.  

Er werd begonnen met een puur distillaat teruggebracht tot veertig procent en natuurlijk een distillaat met honing. "We zijn nog niet heel lang bezig, pas vanaf 2019, maar het ging al vrij snel lopen. We hebben de afgelopen drie jaar twaalf internationale awards gewonnen, dus daar zijn we ontzettend trots op." Daarnaast maakt ook niemand anders dit product, en volgens Van Winsen maakt dat het 'extra bijzonder'. 

Na een uitgebreide geschiedenisles worden we meegenomen verder het pand in, waar we meer te weten komen over de spil achter het bedrijf: de bijen. Van Winsen imkert de bijen zelf aangezien de imker een tijd geleden ziek is geworden: "Ik vind niks leuker dan samen imkeren, het is zo leerzaam voor zowel mij als de ander." Van Winsen vertelt ons een ton aan informatie over raszuivere koninginnen, bijensoorten en de bedreigde zwarte bij. Ook leren we dat Serious Bee Distillers zelf bezig is met het telen van koninginnen; alle kennis is hier in huis. 

Van de bijen worden we meegenomen naar een knus ingericht kamertje met langs de muur tal van flessen met kleurrijke etiketten. "We hebben de afgelopen drie jaar heel veel dranken ontwikkeld, waaronder ook voor derden. Voor Cheerz uit Renesse hebben we bijvoorbeeld een jenever ontworpen die de gedachten aan de Zeeuwse kust moest oproepen. In deze jenever zit dan ook zeekraal en gezuiverd Oosterscheldewater." Ook de gelagerde korenwijn die de naam 'Black Nazareth' draagt werd ontwikkeld vanuit een samenwerking, dit keer met de Schiedamse hardrockbank Black Nazareth. Verder behoren ook gin en rum tot het assortiment: "Alles wordt helemaal vanaf nul gemaakt; alles wordt hier ontwikkeld en we maken alle smaken zelf."

De een-na-laatste plek op de rondleiding brengt ons terug naar de daadwerkelijke distilleerderij. Er staan overal verschillende vaten gevuld met dranken. ”Als we mede maken om te distilleren staat het er ook zo bij. Na drie maanden gisten gaan we dan beginnen met distilleren. De hele inhoud van zo'n vat past dan precies in onze distilleerketel, waarna we vervolgens de eerste stook doen; ook wel de ruwstook genoemd." Zoals net al benoemd worden alle smaken zelf gemaakt. Van Winsen wijst ons op twee ketels die eigenlijk ontwikkeld waren om bier mee te brouwen voor hobbybrouwers. Serious Bee Distillers gebruikt deze om eigen aroma's mee te maken, zoals sinaasappel- en frambozenaroma. 

Dan zijn we terug in de ruimte waar het assortiment uitgestald staat. Inmiddels staan er op de kleine tafel blokjes kaas, gehaktballetjes en kleine glaasjes voor ons klaar: tijd om te proeven. Alle soorten komen voorbij. We beginnen met het proeven van twee soorten mede, waarna we doorgaan met het proeven van de 'Pearl' en de 'Amber'. De 'Pearl' vormt de basisdrank, de 'Amber' is het zuivere distillaat maar dan met toegevoegde honing. Verder wordt ons de 'Raspberry' en de 'Prince of Orange' ingeschonken; fruitige varianten op de 'Pearl'. Ook een houtgerijpte versie van de 'Pearl' laat onze smaakpapillen zinderen. 

De proeverij wordt geëindigd met twee verschillende soorten gin, jenever en rum. De persoonlijke verhalen achter de dranken worden in geuren en kleuren verteld en de passie voor het vak spat er bij Van Winsen vanaf, en ook het samenwerken met haar man Rob verveelt haar nooit: "Ik ben meer van het concept, de ideeën en de smaken, Rob is meer van de kilometers. Dat vult elkaar heel goed aan." 

De rondleiding is tot in de puntjes verzorgd. Van begin tot eind kom je alles te weten over de persoonlijke werkwijze die Van Winsen en Van der Gaag hanteren; er wordt alleen gewerkt met natuurlijke producten, het bottelen en etiketteren gebeurt met de hand en de opbrengsten worden gebruikt om het bijenproject van stichting Bee Serious te ondersteunen. Je kunt merken dat er goed na is gedacht over de invulling van de rondleiding, want elk aspect komt aan bod. De twee uur zijn voorbijgevlogen en met de krachtige smaken van de dranken nog in je mond, stap je naar buiten met een nieuwe schat aan kennis.

Wil je zelf graag een rondleiding boeken? Zie onderstaande website voor meer informatie. https://www.sdam.nl/tours-tickets/info/un-bee-lievable-distillers-workshop