Doeleplein aan de ene kant, Sint-Jorisplein aan de andere

SCHIEDAM – De Brandersbuurt heeft er een historisch verantwoorde straatnaam bij: het Sint-Jorisplein. Burgemeester en wethouders hebben deze naam gegeven aan de openbare ruimte achter het rijksmonument Sint Jorisdoele, ten westen ervan en tussen het Groenweegje en de Schie in.

Aan de voorkant van de Sint Jorisdoele ligt het Doeleplein. Die al lang gangbare naam werd in 2009 vastgesteld, twee jaar voordat molen De Kameel feestelijk werd geopend. De naam verwijst naar de geschiedenis van het gebied. Het was het schietterrein van het Sint-Jorisgilde, gevestigd in de Sint Jorisdoele. De Rijksdienst voor het Culturele Erfgoed schrijft de naam overigens met een n als Sint Jorisdoelen; zo staat de naam in het register van rijksmonumenten.

De nieuwe naam Sint-Jorisplein heeft uiteraard dezelfde geschiedkundige verklaring, maar opvallend is dat er nu een streepje tussen Sint en Joris staat. De schrijfwijze met een koppelteken is correct volgens de Woordenlijst Nederlandse taal. Dit is de officiële Nederlandse spelling, wettelijk voorgeschreven voor de overheid. Het college van burgemeester en wethouders heeft besloten om nu in de naamgeving van de straatnaam de correcte spelling te volgen, ook al hebben andere straten in Schiedam met Sint geen koppelteken. Dat zijn het Sint Janshofje, de Sint Liduinahof, de Sint Liduinastraat, het Sint Liduinaplein, Sint Pietersteeg en de Sint Anna Zusterstraat (op het straatnaambord stond ooit Sint Annazusterstraat).

De Sint Jorisdoele staat voortaan dus tussen het Doeleplein en het Sint-Jorisplein. Het gebouw verrees in 1743 naar een ontwerp van de toenmalige stadsarchitect Ary van Bol'es en het kwam in de plaats van een eerder doelengebouw. Het nieuwe pand werd opgetrokken in baksteen op een rechthoekige plattegrond met twee bouwlagen en kapverdieping onder met blauwe pannen gedekte mansardekap en een dwarse aanbouw aan de achterzijde ter hoogte van een bouwlaag en een kapverdieping onder een halve mansarde kapconstructie. Zo staat de Sint Jorisdoelen omschreven in het register.

De vijf vensterassen brede voorgevel heeft een in Lodewijk XIV-trant omlijste ingangspartij met gebeeldhouwde deur in het midden en boven het bovenlicht het opschrift ST. JORISDOELE. De voorgevel bevat voorts op de begane grond zesruits-schuifvensters, op de verdieping twaalfruits-schuifvensters, in de mezzanino negenruits-schuifvensters, alle met hardstenen onderdorpels, voorts een rechte kroonlijst. De linkerzijgevel bevat ondermeer een zij-ingang en een drietal schuifvensters met zesruitsbovenlichten beneden en op de verdieping twee zesruits-schuifvensters en twee T-vensters.

De rechterzijgevel bevat ondermeer twee zij-ingangen en twee schuifvensters beneden, een drietal vierruits-schuifvensters en twee later tot deur gewijzigde openingen op de verdieping; beide zijgevels bevatten voorts staafankers en in het achterdeel lage tweelichten. De aanbouw bevat aan de achterzijde voorts een ingang in het midden en twee schuifvensters te weerszijden.