De Hoeksteen gaat dicht, maar dé Hoeksteen blijft
- Redactie
- 03-01-2019
- Nieuws
Waar mensen naar het Woord van God leven, Jezus op de eerste plaats in hun leven stellen, daar blijft de Heilige Geest zijn werk doen. Met of zonder kerkgebouw, wilde de dominee maar zeggen. Na 124 jaar komt er een einde aan de aanwezigheid van een Christelijke Gereformeerde kerkgemeenschap in Schiedam.
En dat is verdrietig, zegt Marrie Mak. Als Rotterdamse trouwde zij 51 jaar geleden met haar Schiedamse lief, die vandaag als voorzitter van de kerkenraad de gemeenschap en de vele gasten bedankte. Maar vooral dankte hij 'de Here God', voor diens goedheid en trouw. Sinds haar huwelijk komt Mak in de Hoeksteenkerk.
Zij vindt het een moeilijke dag, zoals eigenlijk alle aanwezigen. Sinds 8 maart 1923 kwamen de gelovigen twee keer op een zondag, en ook wel doordeweeks, naar dit kerkgebouw, 'om te luisteren naar wat Hij te zeggen had'. De dochter en drie zoons Mak deden belijdenis in de kerk, trouwden er, en dochter Jolanda is er ook vandaag nog kerkganger, een van de jongsten.
Want dat was het probleem: de kerkgemeenschap veroudert. Gérard Simons ('een trieste dag'), als ouderling lid van de kerkenraad, bestaand uit drie mannen – 'het minimum aantal' – vertelt hoe zijn twee medebestuurders, een ouderling en een diaken, vanwege hun leeftijd het stokje over wilden geven aan een nieuwe generatie, maar die opvolgers niet te vinden waren. Ook al is de kerksluiting volgens hem een proces dat al tien jaar loopt; dat was de doorslaggevende reden om toe te werken naar de sluiting van de kerk en opheffing van de gemeenschap; zonder ouderlingen en diakenen geen functionerende gemeenschap.
Die gemeenschap is nog ongeveer 35 leden groot. Maar vandaag zijn er wel honderdvijftig mensen die meevieren in de laatste eredienst, met een schriftlezing – Paulus die aan de christenen van Efeze schrijft dat zij 'gebouwd zijn op het fundament der apostelen en profeten, waarvan Jezus Christus de uiterste hoeksteen is' – het uit volle borst zingen van zes psalmen, een lange preek van de dominee – zoals het hoort – en gebed. Hoe het kan dat de gemeenschap zo klein geworden is maar er vandaag zo veel mensen meeleven? “Velen hebben Schiedam verlaten”, denkt Mak. Haar ene dochter gaat in Schiedam ter kerke, haar andere kinderen in Vlaardingen en Rotterdam. Zij vonden partners die daar kerken. Veel andere gezinnen vertrokken volgens Mak uit de stad. En daarvan zijn er vandaag aardig wat te gast om voor het laatst in ‘de Hoeksteen’ ter kerke te gaan.
Dominee Droger is niet de 'eigen' dominee van de Hoeksteenkerk. Daarvoor ontbrak met zo'n kleine club het geld. Voor de zondagse eredienst werd de laatste jaren teruggevallen op de gepensioneerde dominee Jan-Willem Schoonderwoerd en andere gastpredikanten. Zij werden gevraagd door Jennifer van der Mast, preekvoorziener in de kerk, maar ook actief bij de organisatie van de kerstontmoeting en nog zo het een en ander. Zoals veel vrijwilligers verschillende rollen vervullen. “Ik kom hier sinds 1989.” Jarenlang samen met haar man, die twee jaar geleden is overleden. Hij had een besturende rol, als ouderling, en kon zich niet vinden in de plannen voor sluiting van de kerk. “Ik denk dezer dagen wel dat het maar beter is dat hij dit niet meer meemaakt.¨
Ook al zijn er ook zaken om naar uit te kijken. Zo weet Mak ‘dat er ook in Vlaardingen een bijbel open ligt’. In de Emmastraat, ‘tamelijk dicht aan deze kant van Vlaardingen’, komen de Christelijk Gereformeerden daar bij elkaar, in de Eben-Haëzerkerk. De meeste mensen van de Hoeksteenkerk – die overigens pas in 1972 die naam kreeg – zullen vanaf aanstaande zondag naar Vlaardingen gaan. Drie kerkleden gaan voortaan naar de Hersteld Hervormdegemeente in de Lange Nieuwstraat, twee kijken het nog eens aan, weet Simons. De Christelijke Gereformeerde kerk is een afscheiding van de Nederlands Hervormde Kerk. In Schiedam werd de gemeente in 1894 opgericht.
Het mooie aan Vlaardingen is dat daar een relatief grote kerkgemeenschap wacht, weet Mak. “Met gezinnen en kinderen.” Dat zorgt voor een andere dynamiek, een andere sfeer.
Daar zullen Simons, Mak en Van der Mast ook dominee Droger weer tegenkomen. Die stelt vanmiddag in de viering dat er twee gevoelens overheersen: ‘dankbaarheid en weemoed, verdriet’. Dankbaarheid is gepast, ‘aan U die voor Uw gemeente heeft gezorgd’. “Ootmoedig en eerbiedig danken wij voor al die zegeningen.” Bijvoorbeeld in de vorm van de zeven predikanten die in totaal 59 jaar de gemeenschap hebben gediend, of alle ouderlingen en diakens, kosters en organisten, die ‘hun krachten, hun liefde gegeven hebben’. Dankbaarheid voor ‘al die mensen die tot geloof gekomen zijn, kinderen die zijn gevoed en onderwezen’. De wonderlijke dingen die zijn gebeurd. “De Heer heeft grote dingen met ons gedaan.””We hebben diensten gehad waarin het Woord van God echt open ging, waar de Here echt aanwezig was.”
Het is volgens Droger daarom niet waar dat er iets ‘mis’ is gegaan, nu de kerk dicht gaat. “De Heilige Geest heeft voor deze gemeente gezorgd. God heeft gewerkt in de gemeente Schiedam.”
Aanstaande zaterdag is het nog een keer open huis in de kerk. Daarna gaan de sleutels naar projectontwikkelaar D&S, die in de kerk appartementen gaat bouwen.
Ps. Dit artikel is na eerste plaatsing aangepast, met name twee jaartallen: 1972 en 1894 en de kinderen van Marrie Mak
Ps 2: De tekst van de psalm in de video:
’k Zal eeuwig zingen van Gods goedertierenheên
Uw waarheid t’ allen tijd vermelden door mijn reên
Ik weet, hoe ’t vast gebouw van Uwe gunstbewijzen
Naar Uw gemaakt bestek, in eeuwigheid zal rijzen
Zo min de hemel ooit uit zijnen stand zal wijken
Zo min zal Uwe trouw ooit wank’len of bezwijken
’kZal | eeu—wig | zing—en | van | Gods | goe—der—tie—ren—heên
Uw | waar—heid | t’a—llen | tijd | ver—mel—den | door | mijn | reên
Ik | weet | hoe’t | vast | ge—bouw | van | U—we | gunst—be—wij—zen
Naar | Uw | ge—maakt | be—stek | in | eeu—wig—heid | zal | rij—zen
Zo | min | de | he—mel | ooit | uit | zij—nen | stand | zal | wij—ken
Zo | min | zal | U—we | trouw | ooit | wan—k’len | of | be—zwij—ken
