Belangrijke avond voor bewonersman in vliegveldoverleg

SCHIEDAM - Maandag aanstaande wordt een belangrijke avond voor John Witjes. Dan presenteert hij, de Schiedamse bewonersvertegenwoordiger in het overleg over de toekomst van het vliegveld in Rotterdam, het Voorlopig Pakket Participatietraject. 

Het is de zwart op wit gestelde neerslag van anderhalf jaar overleggen, soms tegen beter weten in. Aan tafel vertegenwoordigers vanuit de omliggende gemeenten, de luchthaven en Schiphol, de vliegmaatschappijen en ook de milieubeweging en de overheid, veertien partijen in totaal. Samen proberen zij tot afspraken te komen die de grondslag gaan vormen voor een nieuw Luchthavenbesluit.

Het gesprek ging bij tijd en wijle zo stroef dat de vertegenwoordiger van de BTV (de Bewoners Tegen Vliegoverlast) eerder dit jaar uitstapte, een voorbeeld dat werd gevolgd door de vertegenwoordiger van de Rotterdamse bewoners. Het had volgens hen geen zin om aan tafel te zitten met partijen ‘die blijven fantaseren over verdere groei’. Zij adviseerden Witjes en de bewoner namens Lansingerland dat zij er ook het best aan deden het overleg te verlaten. 

Witjes ging daar niet op in, hij zit toch wat anders in elkaar, en in ‘de wedstrijd’. “Ik blijf zo lang mogelijk aan tafel zitten, om in ieder geval te praten en naar argumenten te luisteren. Meepraten is beter dan vanaf de zijlijn iets te roepen.” 

In feite is het Voorlopig Pakket Participatietraject (VPP) de belangrijkste voorbode van wat het uiteindelijk zou kunnen worden in de vergunningaanvraag die de luchthaven de minister voorlegt. Die moet op zijn beurt in het Luchthavenbesluit allerhande regels vastleggen voor het vliegen vanaf ‘Zestienhoven’ in de komende jaren. “In feite vraagt het vliegveld: gemeenschap, wat vind je ervan, bewoners, en politiek?”

Hier gaat het dus over maandag, en daar ging het ook over aan de overlegtafel. En het gíng ook ergens over: de belangen voor wat betreft de leefbaarheid van de omgeving van het vliegveld, maar ook de commerciële belangen, zijn groot. “Maar ik ben er positief ingestapt en heb mijn best gedaan”, aldus Witjes. Met als inzet: minder hinder voor de omwonenden van het vliegveld.

De sleutel om goed in gesprek te komen was volgens hem de zoektocht naar ‘mutuals gains’, win-winsituaties. “Dat bleek te werken, een basis voor gesprek te zijn: kijk naar wat in ieders belang is.” Hoe kom je tot de beste mix waarin de passagiers die met het vliegtuig willen gaan vanuit Rotterdam, dat doen met de minste overlast voor de omgeving?

Witjes weet nog hoe die aanpak leek te stroken met de inzet zoals de omwonenden zich hadden geformuleerd. “Vliegen veroorzaakt overlast. Nu wordt er zestien uur per dag gevlogen en is er acht uur rust. Waarom zouden we daar geen twaalf uur rust van maken? Dan verdelen we de last fifty-fifty. Een vliegveld dat van negen tot negen open is voor reguliere vliegtuigen, en pakweg tot elf uur voor vertragingen. Daar zijn we de gesprekken mee begonnen en we hebben dat heel lang volgehouden.” Tot ongeveer februari. 

Maar dan zie je ook de tegengestelde belangen. “Toen gaf Transavia aan de nieuwe ‘stille’ vliegtuigen niet voor niets te hebben aangeschaft”, aldus Witjes. Tsja, “Eerst een half jaar suggereren dat er over de openingstijden te praten valt en dan met een ‘no go’ komen…” Zo gaat dat blijkbaar. De deelnemers hadden afgesproken dat ze allemaal een soort veto konden uitspreken over voorstellen, vandaar.

“Wat je ziet is dat de luchtvaartsector inzet op groei. Internationaal is er drie procent groei, per jaar. Dat is vijftien tot twintig procent over vijf jaar.” Die groei wordt echter mogelijk gemaakt door onder meer het niet betrekken van de luchtvaart in de afspraken over de uitstootrechten voor kooldioxide en de vrijstelling van belasting van kerosine. 

Witjes benadrukt dat het aan tafel voor ‘RTHA’ gaat om een nieuw gebruiksregime voor de luchthaven. “Duurzaamheid is echt een ander bord waarop geschaakt gaat worden. Duurzaamheid raakte mij ook in mijn ziel, maar daar moet de landelijke politiek eerst flinke stappen in zetten.”

Zodoende ligt er nu een resultaat waarvan je van alles kan vinden. Witjes wil wel kwijt: “Vraag je me: was dit waarop je anderhalf jaar geleden hoopte? Dan zeg ik: nee. Ik word hier niet per se blij van. Maar je kunt ook zeggen: het levert wel verbeteringen op. Dan mag de situatie nog wel verre van ideaal zijn, maar wat is het alternatief?” Dat is het dilemma waarvoor Witjes stond, en waarvoor zijn gehoor zich aanstaande maandag ook gesteld zal zien. Schiedam mag zich dan uitspreken. 

Witjes neemt de respons mee terug naar de vergadertafel om dan te komen tot een definitief advies. Dat is er niet zomaar: “Er zijn nogal wat open einden.” Alleen al daarom wil Witjes zijn werk in het participatietraject afmaken. “Ik wil er bij zitten en de vinger op de zere plek leggen als die er is.” Waar dat toe zal leiden is nog ongewis. “Misschien is het uiteindelijke resultaat zo weinig is dat ik er alsnog uitstap.” En misschien zorgt zijn inzet voor blijvende veranderingen ten goede voor de mensen onder de stijgende en dalende vliegtuigen van Zestienhoven.