Bedelen in Nieuwland

COLUMN- De wijkagent van Nieuwland heeft weer eens een stevige slag geslagen in de strijd voor de leefbaarheid in de buurt.

Hij heeft een bedelaar op heterdaad betrapt en met een bon aan zijn broek weer weggestuurd. Ook is hij, aldus de dienaar der wet, 'op de hoogte gebracht in verband met passende hulp'. Die bekeuring staat daarbij in de weg. Een bedelaar kent immers maar één manier om het benodigde geld bij elkaar te scharrelen. En als je niet op tijd kunt betalen, gaat het bedrag de hoogte in. En volgens mij kun je niet van zo’n boete af komen door er een aantal dagen voor te gaan zitten maar ik geef mijn mening graag voor een betere. Voor sommige mensen is de wet heel streng en genadeloos. Dat zijn de sukkelaars die in het oog lopen zoals een bedelaar.

Ik woon zelf in Nieuwland en al een paar jaar heeft niemand zijn hand voor me op gehouden. Ooit liep er in de buurt een jongeman rond met duidelijk autistische trekken die om onduidelijke redenen juist naar de Nolenslaan trok als hij weer eens uit een psychiatrische inrichting was weggestuurd. Althans, dat vertelde hij dan. Hij zag er trouwhartig uit, was allesbehalve ongewassen en zijn verhaal zat zo in elkaar dat ik hem zijn euro graag gunde. Met bedelaars zit het bij mij zo: ik monster de persoon en vraag mij af of hij dan wel zij snel genoeg is om mijn portemonnee uit mijn hand te grissen. In dat geval loop ik door.

Behalve die jongen heeft in Nieuwland nog nooit iemand bij me gebedeld. Op de West Kruiskade in Rotterdam wel. Daar loopt bijvoorbeeld een mevrouw rond die euro’s vraagt omdat ze net vandaan jarig is. Ze kan heel boos worden als je weigert.

Over het algemeen wordt er naar mijn idee veel minder gebedeld dan een jaar of vijfentwintig geleden. Toen waren er nogal wat junks op pad om aan guldens (nog wel) te komen voor hun volgende shot. Het waren bijna allemaal mannen want de vrouwen kozen meestal voor prostitutie op de Keileweg. Zulk gedrag is tegenwoordig in ieder geval niet meer zo zichtbaar.

Wat doen bedelaars voor kwaad? De overheid heeft er al eeuwen lang een broertje dood aan. Ze heeft de neiging bedelarij te verbieden of aan een streng vergunningensysteem te verbinden. Zo van: alleen weduwen mogen bedelen maar dan op bepaalde dagen bij de uitgang van de kerk. Dat komt omdat deze vorm van inkomensverwerving in verband wordt gebracht met luiheid. Sinds de negentiende eeuw is dat allemaal nog erger geworden: het 'wie niet werkt, zal niet eten', werd nu definitief het uitgangspunt: bedelaars werden geproblematiseerd en gecriminaliseerd om het in hedendaags jargon te zeggen. De Nieuwlandse wijkagent blijkt een erfgenaam van dit alles.

Belangrijke vraag, die iemand uit Dakha of Lagos of een andere arme stad in de Derde Wereld zou stellen: van wie mág of moet die bedelaar daar rond lopen? Vaak is de feitelijke macht op straat in handen van misdaadsyndicaten. Zo’n bedelaar moet eerst toestemming krijgen en een deel van de opbrengst afstaan. Het kan ook zijn dat hij ergens wordt neergezet en op een pak rammel kan rekenen als hij de hem opgelegde dagopbrengst niet haalt. Vroeger had je hier in de Rijnmond iets wat daarop leek: dan kwam er een mannetje het restaurant binnen die je een losse roos probeerde te verkopen. Dat werd gerund door een erg foute club die de verkopers – illegale immigranten – in een ijzeren greep hield. Datzelfde geldt voor de doofstommen, die je in de trein of het openbaar vervoer zo’n briefje geven. Zij worden aangestuurd door bendes uit Oost-Europa. Twee jaar terug is in Brugge nog iemand voor zulke feiten veroordeeld: https://www.pzc.nl/brugge/twee-jaar-cel-voor-mensenhandel-en-bedelarij-beklaagde-stuurde-doofstomme-bedelaars-op-pad~ae8fd4e9/.

Ik krijg uit de berichtgeving niet de indruk dat de wijkagent van Nieuwland onderzoek heeft gedaan naar de achtergrond van de bedelaar en waarom hij om aalmoezen vroeg. Mensen, denk niet: 'iedereen kan in dit land toch een uitkering krijgen', want die tijden zijn al lang voorbij. Nederland kent momenteel meer dan veertigduizend daklozen en dat wordt in feite als normaal geaccepteerd.