Schiphol zit Zestienhoven dwars

SCHIEDAM – Het Rotterdamse vliegveld heeft last van Schiphol. Dat bleek gisteravond tijdens het gesprek over Zestienhoven in het kader van het Schiedamse Stadserf. Bewoners en raadsleden konden zich tijdens het Stadserf op de hoogte stellen, hun vragen beantwoord krijgen en hun mening geven over de uitbreidingsplannen van het vliegveld.

Uiteraard was de overlast van het vliegverkeer een belangrijk gespreksonderwerp. Verschillende keren bleek daarbij dat vliegroutes die ideaal zouden zijn om Schiedam te ontzien voor wat betreft geluidsoverlast, niet konden worden gevlogen omdat vliegtuigen van en naar Schiphol de 'Rotterdamse' machines in de weg zaten. Directeur Ron Louwerse van het vliegveld: “Alles ligt in handen van de luchtverkeersleiding. En die laat zich moeilijk sturen.” De nieuwe directeur van Rotterdam The Hague Airport zegde na de vergadering toe binnenkort de zaak in overleg met de luchtverkeersleiding aan te kaarten; hij verwacht dat het een zaak van de lange adem wordt.

In die gesprekken, en in alle andere die hij in de eerste maanden van zijn directeurschap voerde, heeft hij naar eigen zeggen een groot voordeel ontdekt: zijn onbeschreven blazoen. “Vaak heb ik al gehoord: dat hebben we al gedaan, dat hebben we al geprobeerd. Maar ik ken die hele voorgeschiedenis niet en kan die dingen opnieuw op tafel krijgen.”

Want het organiseren van een vliegveld is 'a hell of a job', zo bleek ook gisteravond weer. Zo veel factoren die meespelen, zo veel mensen die een stem in het kapittel hebben, of zouden willen hebben. Een dik pak aan sommen is de afgelopen weken door Schiphol Group, eigenaar van het Rotterdamse vliegveld, gepresenteerd, als opmaat naar een nieuw Luchthavenbesluit, dat op zijn beurt weer de basis wordt voor meer vliegverkeer op Zestienhoven. Die nieuwe wet moet in 2018 een feit zijn.

Dat zet druk op de ketel, want het ministerie van Infrastructuur & Milieu en andere Haagse instanties – denk ook aan het parlement – hebben een jaar nodig om de afspraken tot wet te maken. Dat houdt in dat begin volgend jaar de besluitvorming in de Bestuurlijke Regiegroep voor het vliegveld 'een gedragen besluit' moet opleveren, aldus wethouder Patricia van Aaken.

Zij kondigde tijdens de avond aan intensieve banden aan te knopen met de gemeente Lansingerland. Die ligt aan de andere kant van de landingsbanen van Zestienhoven en is met Schiedam de gemeente met de meeste klagers over het vliegveld. “We moeten constateren dat Schiedam en Lansingerland de meeste lasten van de uitbreiding hebben, en Rotterdam en de provincie de meeste lusten.” Naar het voorbeeld van Lansingerland wil Schiedam een klankbordgroep met raadsleden oprichten, om daarin intensief te kunnen overleggen op weg naar besluitvorming. Bewoners en een wethouder uit Lansingerland waren op het Stadserf aanwezig.

Rob Algra, coördinator bureau Geluid en Veiligheid van de DCMR, had een uitgebreid overzicht van de klachten die zijn dienst ontving. In 2015 ging het om 6856 met betrekking tot het vliegveld, van 884 melders. Zoals dat gaat is er een categorie frequente melders, in dit geval twaalf mensen, die goed waren voor 3501 melding. De overige 872 mensen brachten samen nog niet dat aantal meldingen in: 3355. Uit Schiedam kwamen 877 meldingen, twintig procent meer dan in 2014. Schiedam kent trouwens één 'frequente melder' die in zijn of haar eentje goed was voor 484 meldingen. Uit Lansingerland, met name uit Bergschenhoek, kwam nog meer klachten dan uit Schiedam. Met name 's morgens tussen zeven en acht en 's avonds tussen tien en twaalf ervaren de mensen overlast.

Algra onderschreef in zijn verhaal dat er nog het nodige te winnen is in de strijd tegen vermindering van de overlast van het vliegveld door de instructies van de luchtverkeersleiding tegen het licht te houden. “Uit veiligheidsoverwegingen, vanwege het weer of vanwege ander verkeer, kan de luchtverkeersleiding er bijvoorbeeld voor kiezen het vliegtuig voortijdig van de route af te halen.” In plaats van met een mooie kromme weg te draaien van een vlucht over Schiedam-Noord, via een noordelijke route, wordt dan eerder naar het zuiden afgeweken, pal over de Waterwegsteden heen. Terwijl het wel mogelijk is routes heel nauwkeurig uit te zetten, zoals blijkt uit het vlieggedrag van binnenkomende vliegtuigen uit het zuiden, die keurig hun weg ten oosten van Rotterdam volgen en dan heel precies in een soort trechter het vliegveld aanvliegen, daarbij kiezend voor de minst belastende weg.

Een bewoner van het centrum van Schiedam meldde dat hem was opgevallen dat er de laatste tijd, op vaste tijdstippen, een vliegtuig over zijn huis vliegt. In antwoord daarop stelde Steven van der Kleij, manager Informatiecapaciteit en Beleid van het vliegveld, dat heel veel vliegverkeer op Zestienhoven in het vaarwater (vliegwater?) komt van verkeer dat in een lijn vanuit Oostvoorne op Schiphol vliegt. “Willen we die niet kruisen, dan moet het vliegtuig wegdraaien”. Over Schiedam-Centrum. Er lijkt de bewoners sprake van een nieuw patroon. “Er zijn bepaalde spitsmomenten op Schiphol en afhankelijk van de windrichting wordt een baan gebruikt en dan vliegt verkeer op een bepaalde plek”, aldus Van der Kleij. Er is wel een alternatief, namelijk de beide vliegtuigen boven en onder elkaar langssturen. Maar zo'n vliegtuig dat na het opstijgen op Zestienhoven lang laag blijft vliegen, dat wil niemand.

Het vliegverkeer op Amsterdam dat langs Rotterdam komt, verhindert ook dat vliegtuigen minder op volle kracht de landing inzetten, maar meer in een glijvlucht, zoals Frans Griffioen, bewoner van Kethel-Oost, voorstelde. Ook hier is het weer de 'interferentie' tussen beide stromen die maakt dat het meer (vaker?) in glijvlucht aanvliegen van Zestienhoven 'nog niet lukt', aldus Algra. “Als je op Rotterdam glijvluchten wilt uitvoeren, heeft dat consequenties voor de afwikkeling van het Schipholverkeer.”

“Wellicht dat met de luchtruimvisie daar een discussie over gevoerd kan worden en dat er op langere termijn wel mogelijkheden ontstaan. Met name in de rustiger periodes, in de avond en late avonduren, omdat er dan minder verkeer van en naar Schiphol is. Dat er dan meer ruimte ontstaat om glijvluchten op Rotterdam uit te voeren. Dat is iets van de lange adem maar is wel iets waar we naar willen gaan kijken.”

Griffioen constateerde ook een belangrijk verschil tussen het rumoer dat het ene vliegtuig maakt ten opzichte van het andere. En dat onafhankelijk van het type vliegtuig. “De cowboys van Transavia vliegen op een heel andere manier dan de vliegers van Turkish Airlines.” 'Met de trottle (het 'gaspedaal') spelen' leidt volgens Griffioen tot irritatie bij de bewoners en 'turbulentie waar kinderen en dieren last van hebben'. “Vliegers aanspreken op hun vlieggedrag kan morgen al.”

En zo spelen er van allerlei factoren mee in het 'hebben' en uitbreiden van een vliegveld. Wethouder Van Aaken is de uitgebreide informatie die is rondgestuurd als aftrap voor de uitbreiding, nog niet genoeg. “Te algemeen”, zegt ze. “Ik wil graag weten wat de consequenties zijn voor Schiedam en de Schiedammers.” Het Rotterdamse vliegveld is doende met het aanstellen van een verkenner – 'een informateur; vandaag is er een gesprek geweest met een derde kandidaat, de eerste twee zijn gesneuveld', aldus Van der Kleij. “Een procesbegeleider die gaat ophalen wat belangrijk is”, aldus de wethouder.

Diens input wordt weer het uitgangspunt voor het boven water halen van meer informatie, meer toegesneden informatie over de consequenties van een uitbreiding voor Schiedam. Van Aaken verwacht daar in het najaar druk mee te zijn.