Afscheid in de hooimijt

SCHIEDAM – Afscheid nemen van een geliefde in de hooimijt. Dat zien Jan Vink en Lex Thoen voor zich, met de boerderij Vockestaert als decor. En ze maakten het al eens realiteit, nu ja, zo ongeveer dan.

Thoen is schaapsherder, Vink uitvaartbegeleider. Zij vonden elkaar toen Vink met zijn bedrijvenclub te gast was op Vockestaert. Ze raakten in gesprek, het klikte en ze ontwikkelden een gezamenlijk plan.

Enkele weken geleden voerde ze het ook uit. Zie de bijgaande foto's: een uitvaart vanaf Vockestaert. Zonder dat er iemand was overleden. De uitvaartsplechtigheid werd in scène gezet; zo'n 35 figuranten van dezelfde bedrijvenclub deden mee, waaronder twee acteurs die dochter en schoonzoon van de overledene speelden. Met die sessie wilden Vink en Thoen kijken of hun ideeën in de realiteit uitpakten als verhoopt – en op welke onoverdachte zaken zij stuitten. Bovendien is het verhaal inclusief de beelden van de ceremonie, een mooie referentie.

Want Vink, met een uitvaartpraktijk vanuit Voorburg sinds 2013, richt zich op mensen-met-wensen, als het om hun laatste afscheid gaat. “Ik werkte in de geestelijke gezondheidszorg, maar wilde nog een keer een carrièreswitch maken. Ik wilde gepassioneerde dicht bij mensen staan – en als uitvaartondernemer doe je dat.”

Uitvaarten gaan meer en meer niet zoals ze honderden jaren gingen, met mannen in zwarte pakken. Mensen die zo'n uitvaart wensen, verwijst Vink graag door. Zijn plek in de markt is – als kleine zelfstandige – juist het organiseren van een afscheid op een alternatieve manier. “De babyboomgeneratie heeft meer de regie over het eigen leven en wil ook de regie over de dood”, heeft hij ervaren. “Een uitvaart wordt persoonlijker en wordt niet langer alleen bepaald door kerk of gewoonten.” Deze week is hij druk met de organisatie van een uitvaart vanuit een strandtent in Scheveningen, aanstaande maandag. De overleden dame in de negentig heeft vorig jaar en eerder dit jaar al contact met Vink gehad over haar uitvaart, samen met haar familieleden. “Ze kwam graag op het strand.” Vink regelde mee, maar de familie deed veel zelf, zoals het polsen van meerdere strandtenten naar hun mogelijkheden mee te werken aan de uitvoering van deze laatste wens. “Ik ben hier meer een uitvaartcoach dan een uitvaartbegeleider”, want de familie vervoert de kist in eigen auto en heeft ook zelf de kist voor de dame gemaakt. Nu zij overleed, moet er veel van wat is voorbereid, in korte tijd worden uitgevoerd.

Een duidelijke trend signaleert Vink in 'het weer onderdeel uit willen maken van de natuur'. “In dat kader past de buitenuitvaart en natuurbegraven helemaal. Waar het een schipper past om per boot uit te varen, wil een natuurliefhebber omringd worden door de natuur en wil een tuinder zijn afscheid in de kas laten plaatsvinden.”

Zo hebben Vink en Thoen dus de buitenuitvaart rond het thema boerderij uitgewerkt. Onder de hooimijt. Met een een 'echte' Henk de Vries. echte speeches, een echte kist. “Het laatste wat de fictieve nabestaanden zagen was dat de kist het pad werd afgedragen, te midden van de schapen en hun herder.” De kist werd geplaatst op een boerenkar.

Alles ging naar behoren, aldus Vink. Er bleek genoeg plaats, zaken waren verstaanbaar. “Bij echt slecht weer kunnen we naar de boerderij uitwijken.” Op verzoek is van alles mogelijk: “Zelf taart meenemen of een cateraar inhuren, foto's tonen, muziek.” Mooi was het geblaat van de schapen in de schuur pal naast de hooiberg.

De buitenceremonie komt voor in landelijke gebieden, maar voor zo ver Vink weet, in de Randstad nog niet. Na de uitvaart dient de teraardebestelling of crematie in daarvoor aangewezen officiële centra worden gedaan. Alhoewel Vink verwacht dat iemand die kiest voor een uitvaart in de natuur, ook zal kiezen voor een plek op een natuurbegraafplaats - die dus voldoet aan de wet op de lijkbezorging. Die zijn in opkomst, vooral ook nog buiten de randstad, zoals in Arnhem. “Maar in Gouda is op de algemene begraafplaats nu een stuk ingericht als natuurbegraafplaats, en dat ondersteun ik van harte.” Karakteristiek daarvan is de landelijke aanblik en het ontbreken van grafmonumenten.

De kosten van een buitenuitvaart op Vockestaert zijn volgens Vink te vergelijken met die in 'reguliere' uitvaartcentra. "Misschien is het wat meer, maar daar krijg je dan ook meer voor. Een aula huur je voor relatief korte tijd af. Op de boerderij hebben we langer de tijd, we werken daar met dagdelen." Die rust is belangrijk. Die heb je nodig, om het motto van Vink waar te maken: ‘Alles is mogelijk, bepaal het zelf’.