Liefdevol afscheid van de Heilig Hart

SCHIEDAM – De Heilig Hartkerk in Schiedam-Zuid is niet langer katholieke kerk. Afgelopen zondag namen de parochianen en andere belangstellenden afscheid van het kerkgebouw in een eucharistieviering.

Daarin werd stilgestaan bij het heden, verleden en de toekomst van de kerk en de katholieke gemeenschap in de Gorzen en omstreken. Aan het eind van de viering werden symbolen van het kerk-zijn en het geloof in de levende aanwezigheid van God in het gebouw de kerk uitgedragen: de godslamp, het evangelieboek en missaal, het kruis, de paaskaars en de ciborie met het geconsacreerde brood.

Petra Lanphen was een van de aanwezigen. Zij was onder de indruk van wat zij meemaakte. “Ik vond het een mooie manier van afscheid nemen. Het kwam op mij over als het afscheid van een tijdperk.”

Bijna honderd jaar na de ingebruikname in 1927, werd de Gorzenkerk gebruikt voor de katholieke eredienst. “Bedenk eens: al die feesten die zijn gevierd. En het afscheid van mensen dat in de kerk is genomen...”

Lanphen kwam tien jaar geleden in Schiedam wonen. “Toen wij hier in Schiedam kwamen heeft de kerk ons met open armen ontvangen. Dat gaf ons een extra gevoel van welkom zijn. Mijn kinderen zijn hier gedoopt en hebben hun eerste communie gedaan. Dat maakt het afscheid persoonlijk en een beetje verdrietig.”

Het is volgens haar ook een ‘afscheid van een baken in de wijk en een plek van samenkomst in Schiedam’. “Wat de vrijwilligers doen is zorgen dat de deur altijd openstaat en je je altijd welkom voelt. Dat is bijzonder.”

De mis zondag was ‘heel mooi’. “Ingetogen door de Coronaperikelen, met mensen op afstand. Alles was heel zorgvuldig voorbereid en zo werd ook gevierd. De communie was een beetje omslachtig vanwege de maatregelen, maar dat deed niets af aan de intensiteit van het afscheid. De viering was intiem, van een soort serene overgave. Terwijl het ook echt afscheid nemen was, verdrietig en een beetje absurd.”

“Het is vast niet bijzonder dat er een kerk dichtgaat, ik hoorde dat dat iedere week ergens in Nederland het geval is. Maar het is wel bijzonder vanwege de waarde waar de Heilig Hartkerk voor mij voor staat: dat is binding en omzien naar elkaar. Ook al was ik niet een erg trouwe kerkganger.”

De sluiting heeft consequenties, aldus Lanphen. “Dat vraagt dat ik op een andere manier die waarden uitdraag en overdraag, ook in de opvoeding. Dat kan, onder familie en vrienden, school en de serviceclub, maar de kerk is voor mij bij uitstek de plek waar dat gebeurt. In dat verband was het ook veelzeggend dat in de viering werd gesproken over ‘It takes a village to raise a child’ (Er is een dorp nodig om een kind op te voeden -red.). Een deel van die village is zondag gesloten.”

“De kerk heeft niet meer die rol die we hem vroeg toekenden. Blijkbaar is er geen behoefte meer aan als vroeger, niet op deze manier in ieder geval. Dat is niet iets wat je tegen kan houden. Maar binnen die kerkmuren worden naast dingen die moeten, ook belangrijke menselijke waarden overgedragen. Ze brengt saamhorigheid in de samenleving. Dat is een belangrijke rol van de kerk. Daar zullen we op een andere manier invulling aan moeten geven.”

“Rituelen zijn heel verbindend. We moeten nu andere rituelen verzinnen, met familie of met vrienden. Bij ons is nu ontbijt-op-bed als je jarig bent gewoon geworden. Een heel ritueel, met bloemen uit de tuin, de jongens maken daar een hele toestand van. Stiekem maakt dat de verjaardag completer. Het is maar een klein voorbeeld.”

Het ritueel van het de kerk uitdragen van de religieuze symbolen deed Lanphen veel. “Ik heb een traantje weggepikt en menigeen zat met tranen in zijn ogen. Het was ook allemaal zo zorgvuldig, ook de woorden, zo persoonlijk gebracht. De werkgroep die het organiseerde heeft complimenten dubbel en dwars verdiend. Ook de muziek was prachtig, gespeeld en bedacht. Het was echt heel mooi. Alles was zo liefdevol ingevuld, dat heeft veel indruk gemaakt, dat merkte ik aan ook anderen. Er was veel saamhorigheid en dat maakte het bijzonder.”

Met dank aan Mari Dingenouts voor de foto's