IC/CCU na verbouwing: gezonder voor personeel en patiënt

SCHIEDAM - Ronduit groos zijn ze op hun nieuwe afdeling: de zorgmanager, de teammanager, de intensivist en de verpleegkundigen allicht. De nieuwe IC/CCU-verpleegafdeling van het Franciscus Vlietland. 

Waar IC voor staat weet na Corona iedereen, CCU staat voor Cardiac Care Unit, zeg maar de hartbewaking. De gecombineerde afdelingen zijn de afgelopen maanden grootscheeps verbouwd. Met meer ruimte, letterlijk meer licht en lucht tot gevolg. Met voor het eerst een echte familiekamer, met nieuwe apparatuur, met een echte isolatiekamer. De medewerkers en de patiënten gaan daar veel profijt van hebben, zeker weten.

Ooit werden IC en CCU in het Schiedamse ziekenhuis, of waren het er toen nog twee, ‘het Nolet’ en 'het Gemeente’, opgezet als één afdeling. Bij de opening van het Vlietlandziekenhuis in 2009 werd er een Intensive Care ingericht op de derde verdieping, dicht bij de operatiekamers, en kwam de CCU op de eerste verdieping bij de cardio-afdeling. Verpleegkundigen specialiseerden zich meer en meer op een van beide disciplines, maar toen personeelsgebrek in het ziekenhuis steeds meer ging spelen werden beide acute afdelingen weer samengevoegd, op de eerste verdieping. Samen werden de verpleegkundigen verantwoordelijk voor de opvang van acute problemen in het ziekenhuis, zoals reanimaties en verzoeken om bijstand van de afdelingen. In die slag werd het aantal plekken voor patiënten drastisch beperkt, ook omdat ondertussen het Vlietland was samengegaan met het Franciscus Gasthuis in Rotterdam; daar was ook een IC waarmee patiënten konden worden uitgewisseld.

Nu vormen IC en CCU in Schiedam op het oog één afdeling, maar beide kennen hun eigen verpleegkundigen en artsen. Al met al betekende dat de afgelopen jaren grote krapte achter de balie en dicht op elkaar werken achter de computer. Daar is door de verbouwing een eind aan gekomen. De balie werd uitgerust met glazen schermen, goed voor de hygiëne en ook voor de rust op de afdeling, legt IC-teammanager Petra Snijders uit. Want personeel achter de balie moet overleggen, ook ’s nachts.

Meriel Gan is intensivist, de veelzijdige artsen die op de IC de zaken medisch in goede banen moeten leiden. Zij stelt het nog een graadje scherper: voor het herstel van patiënten is het essentieel dat ze rust vinden op de IC, maar ook enkele gezonde prikkels. “We weten dat er patiënten zijn die een jaar na opname op de IC nog klachten hebben, als gevolg van het Post-Intensive Care Syndroom. Iemand die op de IC ligt gaat dag en nacht door elkaar halen. Vroeger stonden we daar niet bij stil, maar sinds een jaar of tien, vijftien, wordt dat post-traumatische stresssyndroom onderkend en maken we er werk van.” Positieve gezondheidszorg, noemt het ziekenhuis dat. Dat betekent zowel zorgen voor rust en stilte waar nodig, maar ook het toelaten van daglicht en andere impulsen. In plaats van folie voor het raam is er nu gewoon daglicht; screens maken de inkijk van buiten onmogelijk. De IC/CCU ligt nu boven de intake post voor de ziekenauto’s, pal aan de Nieuwe Damlaan. Er zijn meer mogelijkheden gekomen om te bewegen op de afdeling en zelfs de gang naar buiten met patiënten in bed aan de monitor en al is mogelijk, en medisch wenselijk.

Misschien nog wel de belangrijkste verbouwing is die aan de kamers, zegt Ciffra Verhagen, zorgmanager van de CCU. Zo werd door kritisch kijken naar de noodzaak van bepaalde ruimtes en het opnieuw indelen mogelijk dat de Eerste Hart Hulp bij de CCU werd getrokken, waar deze voorheen net achter een afdelingsmuur eigenlijk op de cardio lag, bijna buiten het zicht van de verpleegkundigen. “Nu is de Eerste Hart Hulp met vier plekken echt onderdeel van de CCU geworden.” Op de IC - beide afdelingen zijn in feite als twee gelijke poten van een L aan elkaar verbonden, rond het ‘zusterstation’ - zijn van vijf kamers er vier gemaakt. Dat zorgt voor grotere kamers, een isolatiekamer-met-sluis. Wezenlijk, aldus Verhagen, Gan en Snijders. Het zorgt voor meer bewegingsruimte, meer mogelijkheden voor het gebruik van apparatuur als een tillift, alles met de groeiende hectiek op de IC geen overbodige luxe. “Je kon soms je kont niet keren.” Door een andere ruimte ook in te richten als kamer behoudt de IC vijf plaatsen. Dat zijn er belangrijk minder dan bij de opening van het nieuwe Vlietland, maar al weer meer dan enkele jaren geleden in gebruik waren.

Want ja: het personeelsgebrek hè. Dat is en blijft, ook al wordt er hard aan gewerkt. En ook al zal het niet zo zijn dat er binnenkort IC-verpleegkundigen staan te dringen om te solliciteren, de ‘nieuwe’ afdelingen ‘dragen wel bij aan het werkplezier’, aldus Gan. “Personeel is schaars, dat koesteren we, en de omgeving waarin je werkt is van belang.” Dus op de lange duur is de nieuwe inrichting ook een voordeel bij het aantrekken - en behouden - van medewerkers. Er werken op de twee IC-afdelingen in Schiedam en Rotterdam honderdvijftig mensen, aldus teamcoördinator Snijders.

Zij noemt nog een ander belangrijk punt: bij de herinrichting van de IC/CCU is ook goed gekeken naar de indeling en werkprocessen. IC-personeel werkt zowel in Rotterdam als Schiedam en vindt hun spullen nu op vergelijkbare plekken, in welk van de twee ziekenhuizen ze ook werken. De apparaten - ‘bewakingsapparatuur’ - zijn dezelfde geworden. Inclusief computers en programmatuur.

En de patiënten? Dat zijn voor een deel Coronapatiënten, maar wel patiënten die over de ernstigste crisis heen zijn. Zij hebben die crisis op de IC in Rotterdam doorstaan en worden overgebracht naar Schiedam. Zij zijn niet meer besmettelijk, zodat verpleegkundigen daar niet meer te hele tijd in plastic beschermingsmateriaal hoeven rond te lopen, momenteel. Ook een factor die bijdraagt aan de rust die lijkt te heersen. “Maar vergis je niet”, stelt Gan, “er wordt keihard gewerkt." 

De patiënten die behandeld worden op de IC en CCU zijn gisteren verhuisd, van de derde etage, waar de oude IC vanwege de verbouwing beneden tijdelijk weer was betrokken. Zeven patiënten gingen aan een zogenaamde trolley van boven naar beneden. Die trolley zorgde voor het instandhouden van de voorzieningen voor het volgen van de staat van de patiënt, legt Snijders uit. De verhuizing ging goed.