Gedachten rond de stillegging van de Branderszwemtocht

COLUMN - De Brandersfeesten gingen al niet door. Logisch. In dit afschuwelijke jaar vol Coronamaatregelen kunnen we geen tienduizenden bezoekers in de binnenstad gebruiken. Zulke massa’s zijn niet uit elkaar te houden. Die worden dan evenzovele haarden van Corona, net als zeven maanden terug het carnaval in het zuiden van het land. Tot overmaat van ramp is ook de legendarische Branderszwemtocht vrijwel direct na de start stilgelegd. Boa’s constateerden namelijk dat een deel van de zwemmers zich niet hield aan de anderhalve meter afstand.

De organisatie had alles tot in de puntjes voorbereid met een zeer uitgebreid protocol om het hele gebeuren zo Coronaproof mogelijk te houden. Dat blijkt uit de instructies op de eigen website https://branderszwemtocht.nl/belangrijke-informatie/.

In het licht van al deze voorschriften valt maar één ding vast te stellen: je moest werkelijk je best doen om de anderhalvemetermaatregel te overtreden, als je na een temperatuurcheck en voorzien van de juiste papieren het afgezette startterrein mocht betreden.

In een verklaring (hier te zien) schrijft de gemeente zelf: ”Daarbij bleek de organisatie niet in staat een en ander te corrigeren en in goede banen te leiden”. Derhalve besloot Lamers na overleg met de politie en de Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio (GHOR) het hele evenement te stoppen. De deelnemers aan de zes kilometer lagen al in het water en konden daar niet zo gemakkelijk worden uitgehaald. Die aan de kortere afstanden waren de klos. Zij konden onverrichter zake naar huis. Let wel: voor deze deelnemers waren specifieke tijden vastgelegd waarop zij het terrein mochten betreden. Kwamen ze eerder, dan werden ze aan de poort tegengehouden. De slachtoffers hebben dus op geen enkele wijze welke maatregel van de gemeente dan ook kunnen schenden. Ze hebben niets gedaan wat hen op welke manier dan ook kwalijk kan worden genomen. Een aantal van hen was zelfs nog onderweg naar Schiedam.

Het waren op het startterrein absoluut geen toestanden zoals bij Willem II in Tilburg, waar honderden fans urenlang met elkaar feestvierden, zopen, dansten en zongen. De zwemmers zullen op sommige momenten wel net zo goed of zo slecht afstand gehouden hebben als de klanten in een supermarkt. Nog een detail: de start vond plaats in de stromende zeikregen zoals wij Schiedammers dat zo graag formuleren.

In de verklaring van de gemeente – nogmaals, want het is wezenlijk – staat: “Daarbij bleek de organisatie niet in staat een en ander te corrigeren en in goede banen te leiden”. Wat betekent dat? De gemeente stond erbij en keek ernaar.

Toen bleek dat de organisatie de zaken minder goed in de hand had dan volgens het gezag de bedoeling was, is niet de helpende hand toegestoken om de zwemmers uit elkaar te houden. Dit ondanks de zware bui, die het er voor de organisatie niet gemakkelijker op maakte. Nee: de handhaafreflex trad op. Het hele evenement werd de nek omgedraaid. Op geen enkele wijze is geprobeerd de startgroepen aan latere wedstrijden tot een zorgvuldiger omgang met de maatregelen aan te sporen. Dat had – mede door de actieve medewerking van de aanwezige vertegenwoordigers van de gemeente – best gekund. Zelfs de stromende zeikregen voornoemd bleek in de ogen van het gezag geen excuus. Volgens de collega’s van de Schiedammer Online constateerden boa’s dat de zwemmers niet alleen op de kant, maar ook in het water van de Buitenhaven – tijdens de race dus – te weinig onderling afstand hielden.

Je hebt gemeentes die hun burgers helpen bij het handhaven van regels en je hebt gemeentes die liever controleren en sancties toepassen. Schiedam behoort te vaak tot de laatste categorie. Dat komt de stadsmarketing niet ten goede. Je moet niet verbaasd staan als we volgend jaar de Goudse Kaas- of de Delfts Blauw-zwemtocht te zien krijgen, in plaats van zo’n evenement in de Brandersstad.

Dat is echter niet het enige wat zorgen baart. Het is duidelijk dat de overheid door de tweede Coronagolf is verrast. Het virus treedt sneller en radicaler op dan we hadden gehoopt. Wie de landelijke gezagsdragers op de televisie goed bekijkt, ziet achter de gespeelde kalmte paniek. En ook angst om gepiepeld te worden. Daarbij verschijnen dan Tilburgse voetbalsupporters voor hun geestesoog. Dat is een gevaarlijke psychische mix. Die leidt tot overreacties en onberaden ingrijpen, dat dan door de verantwoordelijken ten onrechte voor strengheid wordt aangezien.

Help burgers en bedrijven zich aan de Coronaregels te houden. Ga voor steun en niet meteen voor sancties. Denk niet dat je met de knoet ergens komt. Dat roept in dit stadium van de crisis alleen maar cynisme en weerstand op, zeker met een overheid die zijn eigen zaakjes zo slecht op orde heeft, zoals blijkt uit de chaos rond de teststraten en de manier waarop de gezondheidszorg opnieuw door Corona wordt overvallen. Dat kun je de Schiedamse bestuurders, de ambtenarij en de handhavers hier niet kwalijk nemen, maar het speelt wel mee.

Hier ligt een taak voor de leden van de gemeenteraad. Die mogen nu niet achterover leunen met het smoesje dat de Coronamaatregelen onder de veiligheidsregio vallen. Ongelukkige affaires zoals deze met de Branderszwemtocht verdienen een zorgvuldige evaluatie door gekozen volksvertegenwoordigers. Daar zijn ze voor. We gaan kwade maanden tegemoet. We hebben ze nodig.