Burgemeester Lamers en het verplicht vaccineren

COLUMN- Zo langzamerhand word ik een ouwe baas. Burgemeester Lamers heeft me dat besef bijgebracht met zijn meest recente interview voor Schie TV. Daarin toonde hij zich een voorstander van verplicht vaccineren. Hij vertelde er aangenaam koutend bij dat dit vroeger ook het geval was. Meteen werd hij de bonte hond. Het fragmentje van Schie Tv ging viral. Zelfs Geen Stijl mengde zich in het koor, zoals dit blog wel vaker doet als het mee kan deinen op de volkswoede.

Wat heeft dit echter te maken met mijn steeds gevorderder leeftijd? Ik besefte dat ik nu al ongeveer een halve eeuw schrijf in kranten en op weblogs met radiopraatjes en andersoortige optredens daar tussendoor. Ook heb ik een boek of elf, twaalf geschreven.

Ik maak van mijn hart geen moordkuil. Nu en dan geeft de verontwaardiging de toetsen vleugels en dan ontstaat een vlammend commentaar. ¨Daar zal heibel van komen¨, verkneuter je je dan van te voren. ¨Zooo, wat zullen ze giftig zijn."

Het artikel verschijnt. Geen rimpeling in de publieke opinie. Niemand windt zich op. Iedereen gaat er schouderophalend aan voorbij. Eenmaal had ik een sarcastisch stukje geschreven over de bijstand en wat je dan net zo goed kon doen, als je toch bezig was. Ik stelde voor dat bijstandsgerechtigden tegen kost en inwoning toegewezen moesten worden aan de hoogste inschrijvers. In feite stelde ik dus voor om die bijstandstrekkers als slaven te verkopen. Een enkeling had dit door. Maar niemand maakte zich er druk over en het was een van mijn minst gelezen stukjes ooit.

Toch heb ik vaak genoeg de hele goegemeente tegen me in het harnas gejaagd. Niet omdat ik het wilde, maar om iets wat ik in mijn onschuld had opgeschreven, twee of drie woordjes waar de lezers massaal van op hun strot gingen staan. Of dat hoogwaardigheidsbekleders elkaar gingen bellen om aan deze verschrikkelijkheid een eind te maken. Ik had eens uit slordigheid in een of ander vakblad een uitspraak toegeschreven aan de Raad voor het Wetenschappelijk Onderzoek in het kader van de Ontwikkelingssamenwerking in plaats van aan de secretaris van die raad. Grote commotie op ministeries en de directeur-generaal Internationale Samenwerking nam verontwaardigd contact op met de voorzitter van de Raad voor het Wetenschappelijk Onderzoek in het kader van de Ontwikkelingssamenwerking.

Ik had ook eens in het toenmalige Vrije Volk een stuk geschreven over de legendarische vrouw Degeling. Ik vermeldde het detail dat ze vanwege haar grote lichaamsomvang dwars het steegje naar haar huis in moest. Dit was echter vrouw van Rijn en de familie Degeling is nog bij de stadsredactie op de Hoogstraat langsgekomen om die te verbouwen. Dit is op het nippertje voorkomen. NB: vrouw Degeling en vrouw van Rijn leefden rond de Eerste Wereldoorlog.

Burgemeester Lamers is hetzelfde overkomen. Ik kan me voorstellen hoe het gegaan is.

De burgemeester houdt een van zijn gemoedelijke gesprekken bij Schie Tv. Hij wil graag dat Schiedammers zich massaal laten vaccineren en zegt dat hij een voorstander is van verplichte inenting. Dan raakt hij op dreef. Mensen van zijn leeftijd hebben nog meegemaakt dat er op school ineens een dokter en enkele verpleegsters verschenen, die alle leerlingen zonder uitzondering inentten. Sommigen vielen daarbij flauw. Anderen moesten naar de dokter gesleept worden. Maar ingeënt werden ze allemaal. Dat was, zegt mijn lief, die nog een tijdje de verpleegstersopleiding heeft gedaan, de DKTP, difterie, kinkhoest, tetanus, poliomelitis. Het waren aparte prikken die in mijn herinnering met enorme injectienaalden werden gegeven. Niks van cocktails of vaccins die op je tong werden gedruppeld. Nee, de naald ging erin en diep ook.

Dat herinnerde burgemeester Lamers zich. En daarom denkt hij dat vaccineren vroeger verplicht was.

Maar dat is niet zo. Katholieken hadden nooit moeite met het voorkomen van ziektes, maar protestanten vroegen zich af of je met zo´n injectie niet inging tegen de wil van God. Die zou in zijn eentje wel uitmaken of je kinderverlamming kreeg en dan mocht je zijn Raadsbesluit niet in de weg staan met een prik. Het heeft vrij lang geduurd voor de mainstream protestanten de vaccinatieprogramma´s van de overheid omarmden, maar een verplichting is het nooit geworden. Een deel van de zwarte kousenkerken bleef vaccinatie afwijzen en toen ik kind was stonden er in de kranten regelmatig grote stukken over polio-uitbraken in Staphorst en andere gemeenschappen van wat we tegenwoordig de 'bible belt' (of sinds heel kort: de Coronabelt) noemen. Op onze zwart-wittelevisie zagen wij hoe cameralieden van de actualiteitenrubrieken in zo´n dorp een of andere ouderling hadden opgeduikeld die wel wilde zeggen dat dit de wil van God was. Je hoorde dan wel de róep om verplichte vaccinatie, maar regering noch Tweede Kamer hebben dat ooit gerealiseerd. Burgemeester Lamers had ongelijk.

En toch ook niet helemaal: behalve de aanhangers van die zwarte kousenkerken liet iedereen zich toentertijd vaccineren. Er bestond geen enkel wantrouwen ten opzichte van de medische stand. De meeste volwassenen herinnerden zich de toestanden van voor de oorlog, toen ontstekingsremmers en antibiotica nog niet bestonden. Dan kon een longontsteking je dood betekenen. Mijn ome Johan (Zondag, meen ik), liep heel moeilijk in een beugel, omdat hij door kinderverlamming was getroffen. Hij beheerde de slijterij van Jansen en Wouterlood op de Grote Markt. Dat zou ik nooit krijgen, wist ik. En daar had ik die prik graag voor over. Mijn ouders dachten er precies zo over. Net als iedereen in Nederland die zijn hersens gebruikte. Viruswappies of googleprofessoren in de geneeskunde bestonden toen nog niet.

Dat kwam burgemeester Lamers voor de geest en daarom zei hij abusievelijk tussen neus en lippen door in een veel groter interview dat vaccineren vroeger verplicht was.

Hij betaalde de afgelopen dagen de prijs. Ik begrijp precies hoe dat bij hem moet overkomen.

Aanvulling: tot het trommelvuur dat de burgemeester over zich heen kreeg naar aanleiding van zijn opmerkingen over vaccinatieplicht, behoort een twaalftal raadsvragen van Denk, die deze fractie graag afzonderlijk beantwoord ziet. Onder die vragen zit een soort subscript: hoe haalt de burgemeester het in zijn hoofd om met zijn positie, onder andere als voorzitter van het college, meningen te geven die niet gedekt worden door de wetgeving, de meerderheid in de Tweede Kamer en die onder de Schiedammers? Deze vragen kunnen kort beantwoord worden. De burgemeester is niet de koning. Hij is niet onschendbaar. Hij mag naar hartelust politieke uitspraken doen. Niet voor niets behoren burgemeesters tot een politieke partij.

Burgemeester Lamers vindt dat je vaccinatie verplicht moet kunnen stellen. Dat vertelt hij op de televisie. Wat hij daar aan onjuistheden debiteerde, heeft hij inmiddels teruggenomen. Niets aan de hand. Mag. Geen enkel probleem. Burgemeesters doen over van alles en nog wat aan de lopende band politieke uitspraken. Wat de burgemeester niet mag, is boa´s afsturen op weigeraars. Tot zover dit lesje staatsinrichting van iemand die eerstegraagds bevoegd is tot het les geven van het vak geschiedenis en staatsinrichting.